نگاه به آنچه که پس از سقوط دولت اسد روی داد شاهدیم، رژیم‌صهیونیستی دو هدف را در سوریه در پیش گرفته که هدف اول، خنثی‌کردن توانایی‌های راهبردی ارتش سوریه و هدف دوم، ورود ارتش رژیم اسرائیل به منطقه حائل در منطقه جولان سوریه است. اشغال منطقه جبل‌الشیخ (در منطقه جولان سوریه) یک نفوذ بسیار عمیق به عمق ۱۴ کیلومتر در داخل خاک سوریه برای ارتش اسرائیل به‌شمار می‌رود. این منطقه، منطقه‌ای حائل و تحت نظارت سازمان ملل در خاک سوریه بود که توسط اسرائیل اشغال شد. اسرائیل اشغال خود در این منطقه را با تصرف ۲۳۵ مترمربع منطقه حائل غیرنظامی شده که در توافق آتش‌بس ۱۹۷۴ پس از جنگ اکتبر ۱۹۷۳ بر سرآن توافق شد،گسترش داد. ابتکارعمل در این مورد را ژنرال غسان علیان، هماهنگ‌کننده فعالیت‌های کابینه رژیم‌صهیونیستی به دست داشته است. حالا حملات اسرائیل در این منطقه نقض دیگری از قوانین و معاهدات بین‌المللی بود و به گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد آینده بلندی‌های جولان اشغالی سوریه منجر شد. اخیرا منابع عبری از نشست سری رژیم‌صهیونیستی برای تجزیه سوریه و آغاز تلاش‌ها و تحرکات جدی اشغالگران برای اجرای نقشه ایجاد سه دولت علوی، کردی و دروزی و دو دولت برای عرب‌های اهل سنت در سوریه پرده برداشتند.
نگاهی به نقشه جهنمی
اما نقشه صهیونیست‌ها در این‌باره چیست؟ بعد از سقوط اسد و پیشروی‌های نظامیان صهیونیست در خاک سوریه این رژیم نشان داد که قصد ندارد از مناطقی که تحت کنترل گرفته، خارج شود.
روزنامه عبری یسرائیل هیوم اخیرا در گزارشی نوشت: در نشستی سری که در سطحی بالا و محدود از سوی کابینه نتانیاهو برگزار شد، برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی برای تجزیه سوریه به کشورهای کوچک پیشنهاد شده است.
کارشناسان نظامی صهیونیست در این طرح سوریه به پنج ایالت فرقه‌ای، سه ایالت جداگانه برای کردها، دروزی‌ها و علوی‌ها و نیز دو ایالت برای عرب‌های سنی مطرح کرده‌اند.
هدف از این پیشنهاد تضمین امنیت مرزهای شمالی فلسطین اشغالی مطرح شده است. به این ترتیب همان‌گونه که ایلی کوهین، وزیر انرژی کابینه رژیم‌صهیونیستی در این‌باره گفته در چنین شرایطی اسرائیل می‌تواند به‌صورت فعال و مؤثر علیه تهدیدهایی که گروه‌های سوری ایجاد می‌کنند، مقابله کند. به گفته این رسانه عبری کاتس، پیشنهاد تجزیه سوریه را در این جلسه به نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی ارائه کرده و قرار است نتانیاهو هم نشست ویژه‌ای را برای بررسی و تصمیم‌گیری درباره آن برگزار کند.
توجه به اقلیت‌ها
به‌طور پیش‌فرض، این پیشنهاد با توجه رویکرد و شرایط دو اقلیت کردها و دروزی ارائه شده است.نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی، بنا‌به درخواست رؤسای شوراهای محلی دروزی‌ها در جولان سوریه، نقشه‌ای را برای انتقال ده‌ها کارگر دروزی، به‌طور مشخص در زمینه‌های ساخت‌و‌ساز و کشاورزی از سوریه به شهرک‌های صهیونیستی در جولان شروع کرده‌اند. رهبران جامعه دروزی هدف از این درخواست را کمک به بستگان خود در سوریه پس از وخامت اوضاع عنوان کرده‌اند.
سویدا اولین پایلوت
نتانیاهو در ۹ دسامبر، یک روز پس از خروج اسد، در سخنانی از مرزهای آتش‌بس ۱۹۷۴ که بلندی‌های جولان اشغالی، مستقیما دروزی‌های سوریه را مورد خطاب قرار داد و گفت: «در ابتدا و مهم‌تر از همه دست صلح برای برادران‌مان، دروزی‌های سوریه که برادران دروزی اسرائیلی ما هستند، می‌فرستیم». همین حمایت بود که تنش‌ها در جنوب سوریه را افزایش داد و حتی به کشته‌شدن دو نفر از نیروهای امنیتی سوریه، توسط افراد مسلح دروزی در روستای جرمانا در جنوب دمشق منجر شد. در همان زمان مجددا دفتر نخست‌وزیری رژیم‌صهیونیستی در واکنش به این تنش‌ها در اظهاراتی به ظاهر دلسوزانه اظهار داشت: نتانیاهو و کاتس [وزیر جنگ] دستورالعمل‌هایی خطاب به ارتش برای دفاع از ساکنان جرمانا در جنوب دمشق صادر کردند. پس از این یارگیری درست بعد از سقوط حکومت اسد، گدعون ساعر، وزیر امور خارجه رژیم‌صهیونیستی در اولین نشانه از یارگیری تل‌آویو در داخل سوریه، از گروه شبه‌نظامیان موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» (قسد) مستقر در شمال و شرق سوریه در مقابل حملات مخالفان مسلح سوری و نیز طایفه دروزی‌های ساکن در مناطق شرقی و جنوبی این کشور حمایت کرد. وی گفته بود: باید تعهد و اقدامی از سوی جامعه بین‌المللی برای مراقبت از کرد‌هایی که شجاعانه علیه داعش جنگیدند، وجود داشته باشد... ما با دولت آمریکا و سایر کشور‌ها در مورد این موضوع صحبت کرده‌ایم. ما البته با کردها و دروزی‌های سوریه رابطه داریم. حالا اسرائیل به‌دنبال ایجاد منطقه حائل به بهانه حمایت از دروزی‌ها در خاک سوریه است. بیشتر دروزیان در نواحی کوهستانی جنوب غربی سوریه همچون جبل الشمس، جبل العرب یا جبل الدروز ساکن هستند و بیش از 90درصد جمعیت آن مناطق را تشکیل می‌دهند و در آنجا بیش از 120روستا دارند. عمده دروزی‌ها در استان سویداء زندگی می‌کنند و این استان تنها استانی در سوریه است که دروزی‌ها در آن اکثریت دارند. در این راستا، مسلحین محلی در استان سویداء با انتشار بیانیه‌ای، تشکیل گروهی به نام المجلس العسکری للسویداء (شورای نظامی سویداء) در جنوب سوریه را اعلام کرده است.
نکته جالب توجه، شباهت زیاد لوگوی این گروه تازه تاسیس به لوگوی نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) است. درواقع می‌توان گفت لوگوی این گروه همان لوگوی SDF اما با نشانی جدید در استان سویداء در جنوب سوریه است.
پس از اعلام موجودیت این گروه، تعدادی از ساکنان منطقه الغاریه در حومه جنوبی استان سویداء پیوستن خود به شورای نظامی سویداء را اعلام و بر دفاع از سرزمین خود تاکید کردند.
اظهارات فرماندهی شورای نظامی سویداء در پاسخ به اظهارات نتانیاهو مبنی بر ما از همه کسانی که از شورای نظامی سویداء حمایت و به حفاظت از جامعه دروزی و ثبات منطقه کمک می‌کنند، تشکر می‌کنیم نیز نشان می‌دهد که دروزی‌ها برای افزایش روابط و حتی قرار گرفتن زیر پرچم اسرائیل در قبال دریافت حمایت‌های سیاسی، تسلیحاتی و... مخالفتی ندارند.
کریدور داوود
همزمان با اعلام موجودیت شورای نظامی سویدا و حمایت نتانیاهو از دروزی‌ها، برخی از تحلیلگران این اقدامات را در راستای طرح «کریدور داوود» قلمداد کرده و این اقدامات را تلاشی برای دسترسی صهیونیست‌ها جهت حمایت از متحدان کُرد اسرائیل در شرق فرات در راستای دامن زدن به نبرد‌های تجزیه‌طلبانه در منطقه دانستند. پس از سویداء پیشروی نظامیان صهیونیست در جنوب سوریه آسان خواهد بود، زیرا منطقه التنف در استان حمص، سال‌هاست تحت اشغال آمریکایی‌ها قرار دارد و ارتش آمریکا زمینه را برای رسیدن صهیونیست‌ها به استان دیرالزور فراهم خواهد کرد.
نگاه اسرائیل و آمریکا به اقوام کرد
هرچند که تاکنون نگاه اسرائیل به کردهای سوریه بیشتر از جنبه استراتژیک و امنیتی بوده و در چارچوبی تاکتیکی در نهایت به‌صورت خودکار در دسته‌بندی روابط اطلاعاتی و جاسوسی جای می‌گیرد اما به نظر می‌رسد اسرائیل از این ظرفیت برای توسعه اشغالگری خود بهره خواهد گرفت. کردها و مناطق خودمختاری که زیر نظر آنهاومتحدان‌شان از جمله عرب‌ها، سریانی‌ها و آشوری‌ها اداره می‌شوند، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حکومت احمد الشرع هستند. این مناطق دارای مدیریت خودمختار هستند که با دیگر مناطق سوریه تفاوت دارد. همچنین، این مناطق نیروهای متفاوت و مستقلی دارند که تمام این مناطق تحت کنترل آنهاست. این نیروها از حمایت مالی و نظامی مستقیم کشورهای اروپایی و برخی کشورهای عربی برخوردار می‌شوند. همچنین کردستان سوریه، همیشه به‌عنوان گام اول، بیشتر هدف سیاست‌گذاری‌های غرب قرار داشته است و انجمن رسمی «اسرائیل ــ کُرد»، زیر ساخت سیاسی هدف آمریکا مبنی بر ایجاد اسرائیل دوم در منطقه محسوب می‌شود. آمریکا می‌داند که اگر در کردستانی (مانند سوریه) حضور نظامی یابد، می‌تواند در هر کردستانی ایجاد اغتشاش کرده و پروژه‌ای مانند لیبی را ترسیم کند. از منظر اسرائیل کردها خود را نسبت به عرب‌ها، در چارچوب «دگر هویتی» تعریف می‌کنند و به دنبال پررنگکردن مرزهای هویتی با عرب‌ها هستند. از سوی دیگر کردها برای اسرائیل تضمینی هستند، برای مقابله با گسترش نفوذ تشکیلات حامی ایران در شمال شرقی سوریه. در همین حال حمایت اسرائیل از کردها می‌تواند، به اهرمی برای تأثیر‌گذاری بر ترکیه تبدیل شود.
کتایون مافی - گروه بین‌الملل
نگاهی به نقشه جهنمی
اما نقشه صهیونیست‌ها در این‌باره چیست؟ بعد از سقوط اسد و پیشروی‌های نظامیان صهیونیست در خاک سوریه این رژیم نشان داد که قصد ندارد از مناطقی که تحت کنترل گرفته، خارج شود.
روزنامه عبری یسرائیل هیوم اخیرا در گزارشی نوشت: در نشستی سری که در سطحی بالا و محدود از سوی کابینه نتانیاهو برگزار شد، برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی برای تجزیه سوریه به کشورهای کوچک پیشنهاد شده است.
کارشناسان نظامی صهیونیست در این طرح سوریه به پنج ایالت فرقه‌ای، سه ایالت جداگانه برای کردها، دروزی‌ها و علوی‌ها و نیز دو ایالت برای عرب‌های سنی مطرح کرده‌اند.
هدف از این پیشنهاد تضمین امنیت مرزهای شمالی فلسطین اشغالی مطرح شده است. به این ترتیب همان‌گونه که ایلی کوهین، وزیر انرژی کابینه رژیم‌صهیونیستی در این‌باره گفته در چنین شرایطی اسرائیل می‌تواند به‌صورت فعال و مؤثر علیه تهدیدهایی که گروه‌های سوری ایجاد می‌کنند، مقابله کند. به گفته این رسانه عبری کاتس، پیشنهاد تجزیه سوریه را در این جلسه به نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی ارائه کرده و قرار است نتانیاهو هم نشست ویژه‌ای را برای بررسی و تصمیم‌گیری درباره آن برگزار کند.
توجه به اقلیت‌ها
به‌طور پیش‌فرض، این پیشنهاد با توجه رویکرد و شرایط دو اقلیت کردها و دروزی ارائه شده است.نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی، بنا‌به درخواست رؤسای شوراهای محلی دروزی‌ها در جولان سوریه، نقشه‌ای را برای انتقال ده‌ها کارگر دروزی، به‌طور مشخص در زمینه‌های ساخت‌و‌ساز و کشاورزی از سوریه به شهرک‌های صهیونیستی در جولان شروع کرده‌اند. رهبران جامعه دروزی هدف از این درخواست را کمک به بستگان خود در سوریه پس از وخامت اوضاع عنوان کرده‌اند.
سویدا اولین پایلوت
نتانیاهو در ۹ دسامبر، یک روز پس از خروج اسد، در سخنانی از مرزهای آتش‌بس ۱۹۷۴ که بلندی‌های جولان اشغالی، مستقیما دروزی‌های سوریه را مورد خطاب قرار داد و گفت: «در ابتدا و مهم‌تر از همه دست صلح برای برادران‌مان، دروزی‌های سوریه که برادران دروزی اسرائیلی ما هستند، می‌فرستیم». همین حمایت بود که تنش‌ها در جنوب سوریه را افزایش داد و حتی به کشته‌شدن دو نفر از نیروهای امنیتی سوریه، توسط افراد مسلح دروزی در روستای جرمانا در جنوب دمشق منجر شد. در همان زمان مجددا دفتر نخست‌وزیری رژیم‌صهیونیستی در واکنش به این تنش‌ها در اظهاراتی به ظاهر دلسوزانه اظهار داشت: نتانیاهو و کاتس [وزیر جنگ] دستورالعمل‌هایی خطاب به ارتش برای دفاع از ساکنان جرمانا در جنوب دمشق صادر کردند. پس از این یارگیری درست بعد از سقوط حکومت اسد، گدعون ساعر، وزیر امور خارجه رژیم‌صهیونیستی در اولین نشانه از یارگیری تل‌آویو در داخل سوریه، از گروه شبه‌نظامیان موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» (قسد) مستقر در شمال و شرق سوریه در مقابل حملات مخالفان مسلح سوری و نیز طایفه دروزی‌های ساکن در مناطق شرقی و جنوبی این کشور حمایت کرد. وی گفته بود: باید تعهد و اقدامی از سوی جامعه بین‌المللی برای مراقبت از کرد‌هایی که شجاعانه علیه داعش جنگیدند، وجود داشته باشد... ما با دولت آمریکا و سایر کشور‌ها در مورد این موضوع صحبت کرده‌ایم. ما البته با کردها و دروزی‌های سوریه رابطه داریم. حالا اسرائیل به‌دنبال ایجاد منطقه حائل به بهانه حمایت از دروزی‌ها در خاک سوریه است. بیشتر دروزیان در نواحی کوهستانی جنوب غربی سوریه همچون جبل الشمس، جبل العرب یا جبل الدروز ساکن هستند و بیش از 90درصد جمعیت آن مناطق را تشکیل می‌دهند و در آنجا بیش از 120روستا دارند. عمده دروزی‌ها در استان سویداء زندگی می‌کنند و این استان تنها استانی در سوریه است که دروزی‌ها در آن اکثریت دارند. در این راستا، مسلحین محلی در استان سویداء با انتشار بیانیه‌ای، تشکیل گروهی به نام المجلس العسکری للسویداء (شورای نظامی سویداء) در جنوب سوریه را اعلام کرده است.
نکته جالب توجه، شباهت زیاد لوگوی این گروه تازه تاسیس به لوگوی نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) است. درواقع می‌توان گفت لوگوی این گروه همان لوگوی SDF اما با نشانی جدید در استان سویداء در جنوب سوریه است.
پس از اعلام موجودیت این گروه، تعدادی از ساکنان منطقه الغاریه در حومه جنوبی استان سویداء پیوستن خود به شورای نظامی سویداء را اعلام و بر دفاع از سرزمین خود تاکید کردند.
اظهارات فرماندهی شورای نظامی سویداء در پاسخ به اظهارات نتانیاهو مبنی بر ما از همه کسانی که از شورای نظامی سویداء حمایت و به حفاظت از جامعه دروزی و ثبات منطقه کمک می‌کنند، تشکر می‌کنیم نیز نشان می‌دهد که دروزی‌ها برای افزایش روابط و حتی قرار گرفتن زیر پرچم اسرائیل در قبال دریافت حمایت‌های سیاسی، تسلیحاتی و... مخالفتی ندارند.
کریدور داوود
همزمان با اعلام موجودیت شورای نظامی سویدا و حمایت نتانیاهو از دروزی‌ها، برخی از تحلیلگران این اقدامات را در راستای طرح «کریدور داوود» قلمداد کرده و این اقدامات را تلاشی برای دسترسی صهیونیست‌ها جهت حمایت از متحدان کُرد اسرائیل در شرق فرات در راستای دامن زدن به نبرد‌های تجزیه‌طلبانه در منطقه دانستند. پس از سویداء پیشروی نظامیان صهیونیست در جنوب سوریه آسان خواهد بود، زیرا منطقه التنف در استان حمص، سال‌هاست تحت اشغال آمریکایی‌ها قرار دارد و ارتش آمریکا زمینه را برای رسیدن صهیونیست‌ها به استان دیرالزور فراهم خواهد کرد.
نگاه اسرائیل و آمریکا به اقوام کرد
هرچند که تاکنون نگاه اسرائیل به کردهای سوریه بیشتر از جنبه استراتژیک و امنیتی بوده و در چارچوبی تاکتیکی در نهایت به‌صورت خودکار در دسته‌بندی روابط اطلاعاتی و جاسوسی جای می‌گیرد اما به نظر می‌رسد اسرائیل از این ظرفیت برای توسعه اشغالگری خود بهره خواهد گرفت. کردها و مناطق خودمختاری که زیر نظر آنهاومتحدان‌شان از جمله عرب‌ها، سریانی‌ها و آشوری‌ها اداره می‌شوند، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حکومت احمد الشرع هستند. این مناطق دارای مدیریت خودمختار هستند که با دیگر مناطق سوریه تفاوت دارد. همچنین، این مناطق نیروهای متفاوت و مستقلی دارند که تمام این مناطق تحت کنترل آنهاست. این نیروها از حمایت مالی و نظامی مستقیم کشورهای اروپایی و برخی کشورهای عربی برخوردار می‌شوند. همچنین کردستان سوریه، همیشه به‌عنوان گام اول، بیشتر هدف سیاست‌گذاری‌های غرب قرار داشته است و انجمن رسمی «اسرائیل ــ کُرد»، زیر ساخت سیاسی هدف آمریکا مبنی بر ایجاد اسرائیل دوم در منطقه محسوب می‌شود. آمریکا می‌داند که اگر در کردستانی (مانند سوریه) حضور نظامی یابد، می‌تواند در هر کردستانی ایجاد اغتشاش کرده و پروژه‌ای مانند لیبی را ترسیم کند. از منظر اسرائیل کردها خود را نسبت به عرب‌ها، در چارچوب «دگر هویتی» تعریف می‌کنند و به دنبال پررنگکردن مرزهای هویتی با عرب‌ها هستند. از سوی دیگر کردها برای اسرائیل تضمینی هستند، برای مقابله با گسترش نفوذ تشکیلات حامی ایران در شمال شرقی سوریه. در همین حال حمایت اسرائیل از کردها می‌تواند، به اهرمی برای تأثیر‌گذاری بر ترکیه تبدیل شود.
کتایون مافی - گروه بین‌الملل