رئیس جمهور ایالات متحده تعرفه بر کالاهای چین را به ۲۰ درصد افزایش داد و اعلام کرد این تعرفه و همچنین تعرفههای ۲۵ درصدی بر کانادا و مکزیک تا ساعاتی دیگر اجرا میشود؛ این اظهارات تلاطم در بازارهای سهام را به دنبال داشت.
در واکنش، وزارت بازرگانی چین هم اعلام کرد این کشور در اقدامی متقابل تعرفههایی تا سقف ۱۵ درصد را بر واردات از آمریکا تعیین کرده است.
دونالد ترامپ شامگاه دوشنبه ۱۳ اسفند با اشاره به اینکه جایی برای توافق با کانادا و مکزیک نمانده، تاکید کرد که با ورود به روز سهشنبه تعرفههای ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از این دو کشور اجرایی میشود.
آقای ترامپ در پاسخ به خبرنگاری که پرسید آیا امکان توافق با کانادا و مکزیک تا پیش از نیمهشب هست پاسخ منفی داد و گفت تعرفههای مکزیک و کانادا برنامهریزی شدهاند که از سهشنبه اجرایی شوند.
او افزود: مقادیر زیادی ماده مخدر فنتانیل از مکزیک وارد کشور ما میشود؛ همان طور که میدانید از چین به مکزیک میرود، به کانادا میرود و به کشور ما سرازیر میشود.
آقای ترامپ وضع تعرفه ۱۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از چین و تعرفههای ۲۵ درصدی بر واردات از مکزیک و کانادا را پیشتر اعلام کرده بود اما شروع این تعرفهها برای دستیابی به توافق چند هفته به تعویق افتاد.
او همچنین گفت که برای تنبیه پکن به خاطر ادامه روند قاچاق فنتانیل به ایالات متحده میزان تعرفه بر کالاهای وارداتی از آن کشور را افزایش میدهد.
اندکی بعد کاخ سفید اعلام کرد که آقای ترامپ با امضای یک فرمان، تعرفههای چین را از ۱۰ درصد به ۲۰ درصد افزایش داد.
دونالد ترامپ ماه گذشته از وضع تعرفههای گسترده بر کالاهای وارداتی از دو شریک تجاری بزرگ آمریکا، یعنی کانادا و مکزیک، به دلیل عدم اقدام آنها در جلوگیری از ورود مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر به داخل آمریکا خبر داد اما اجرای این تعرفهها را به تعویق انداخت.
آقای ترامپ در اظهارات شامگاه دوشنبه خود تاکید کرد: «کاری که آنها باید انجام بدهند، رک و پوستکنده، این است که کارخانههای خودروسازی و سایر کارخانههایشان را در ایالات متحده برپا کنند و در این صورت دیگر با تعرفه مواجه نخواهند شد.»
تلاطم در بازارهای مالی
بازارهای سهام ایالات متحده بلافاصله پس از سخنان آقای ترامپ افت چشمگیری را شاهد بودند و ارزش پزوی مکزیک و دلار کانادا نیز کاهش یافت.
در آمریکا شاخص داوجونز صنعتی ۱.۵ درصد افت داشت، شاخص اساندپی با افت ۱.۸ درصد روبهرو شد، و شاخص نزدک که شامل شمار زیادی از شرکتهای فناوری است ۲.۶ درصد سقوط کرد.
بازارهای سهام در اروپا و آسیا نیز شاهد تلاطم بودند و از جمله شاخص نیکی در ژاپن ۱.۳ درصد، شاخص هنگسنگ در هنگکنگ ۱.۵ درصد و شاخص معروف به استاکس۶۰۰ در اروپا نیز بیش از یک درصد افت داشتند.
همچنین با چشمانداز جنگ تجاری، ارزش بیتکوین حدود ۱۰ درصد سقوط کرد و به حدود ۸۵ هزار و ۳۰۰ دلار رسید. سایر ارزهای دیجیتال عمده مانند کاردانو و سولانا هم حدود ۲۰ درصد سقوط کردند.
واکنشها؛ چین مقابلهبهمثل کرد
وزارت بازرگانی چین بامداد سهشنبه اعلام کرد این کشور نیز در اقدامی متقابل تعرفههایی تا سقف ۱۵ درصد را بر واردات از آمریکا تعیین کرده است. این گزارش حاکی است تعرفۀ ۱۰ درصدی بر محصولات کشاورزی، از جمله ذرت و سویا، میوه و گوشت وارداتی از آمریکا اعمال خواهد شد.
تعرفههای چین از روز دهم مارس/ ۲۰ اسفند برقرار خواهد شد. همزمان وزارت بازرگانی چین در این روز از آغاز محدودیت صادرات به ۱۵ کمپانی عمدۀ آمریکایی خبر داد.
سخنگوی وزارت بازرگانی چین مدعی شد که کشورش یکی از دولتهایی است که «سختگیرانهترین سیاستهای مبارزه با مواد مخدر را اجرا میکند و آمریکا با انداختن بار مسئولیت خود بر دوش دیگران و مرتکب شدن به اشتباهات گوناگون یکی پس از دیگری...یکجانبهگرایی و قلدری میکند».
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، نیز شامگاه دوشنبه اعلام کرد کشورش بر کالاهای وارداتی از ایالات متحده که ارزش آن ۱۵۵ میلیارد دلار کانادا (۱۰۷ میلیارد دلار آمریکا) میشود تعرفههایی ۲۵ درصدی وضع خواهد کرد.
آقای ترودو در بیانیهای گفت که اوتاوا از روز سهشنبه بر ۳۰ میلیارد دلار کانادا از کالاهای آمریکایی تعرفهای ۲۵ درصدی اعمال خواهد کرد و تا ۲۱ روز آینده نیز چنین میران تعزفهای را بر ۱۲۵ میلیارد دلار کالای دیگری که از آمریکا وارد میشود وضع میکند.
این بیانیه میافزاید: «تعرفههای ما تا مادامی که ایالات متحده از این اقدام تجاری خود صرفنظر نکند، پابرجا خواهد بود و در صورتی هم که تعرفههای ایالات متحده ادامه یابد، ما با همکاری استانها و سرزمینهای تابعه دست به اقداماتی فراتر از تعرفه نیز خواهیم زد.»
ساعاتی قبل از آن نیز ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا، به خبرنگاران گفته بود که کشورش آماده مقابله به مثل است.
او افزود: «سطحی از رفتارهای غیرقابل پیشبینی و هرجومرج از دفتر بیضی شکل [در کاخ سفید] به چشم میخورد که ما هم آماده مقابله با آن هستیم.»
مقامهای مکزیک هنوز واکنشی به اظهارات جدید آقای ترامپ نشان نداده اما اندکی پیش از سخنان او کلودیا شینباوم، رئیس جمهور مکزیک، در نشستی خبری گفت که دولت او در انتظار تصمیم واشینگتن است و اگر تعرفهای وضع شود این کشور نیز دست به اقدام متقابل خواهد زد.
وزارت بازرگانی چین نیز با انتقاد از تصمیم واشینگتن بر وضع تعرفه علیه این کشور، اعلام کرد که اقدامات متقابل انجام خواهد داد.
این وزارتخانه بامداد سهشنبه با انتشار بیانیهای خواستار کنار گذاشتن «فوری» اقدامات تعرفهای یکجانبه از سوی آمریکا شد و آن را «غیرمنطقی، بیاساس و زیانبار برای دیگران» خواند.
ایالات متحده بارها گفته است که مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید ماده مخدر فنتانیل از چین تامین میشود؛ پکن این اتهام را رد میکند.
دونالد ترامپ میگوید که «برای رعایت انصاف» تصمیم به اِعمال تعرفه متقابل گرفته و از آنجا که شرکای ایالات متحده از این کشور مالیات میگیرند، او نیز دقیقا میخواهد همان مالیات را از آنها بگیرد.