در تابستان امسال و در واپسین روزهای عمر دولت سیزدهم، یکی از روزنامه‌ها از اسب زین شده‌ای خبر داد که قرار است دولت چهاردهم سوار بر آن چهار نعل تا قله‌های پیشرفت بتازد بی آنکه مانعی بر مسیرش باشد.
اگرچه بنای دولت چهاردهم از ابتدای فعالیت دولت این نبوده که به بازگویی مشکلات بپردازد و از این گذر خاطر مردم را نگران و مضطرب نکند اما در ۶ ماه گذشته جسته و گریخته دولتمردان به این عبارت واکنش نشان داده بودند. در راس آن رئیس جمهور پزشکیان به طور گذرا وقتی از او درباره این اسب زین شده پرسیدند، گفته بود: آنچه تحویل گرفتیم، هر چه هست قطعا پول در آن نیست.
همین اظهارات را به بیان دیگر عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد شهریورماه در گفت و گویی تلویزیونی عیان تر بیان کرد و گفت: می‌گویند اسب زین‌شده تحویل دادیم، چه اسب زین شده ای! روی تورم ۴۰ درصد، دلار ۶۰ هزار تومانی هستیم، با کسری بودجه ۳۰ درصدی مواجهیم، نرخ بیکاری ۱۳ درصدی داریم...رشد اقتصادی ۴/۵ درصدی درحالی که دربرنامه هفتم رشد ۸ درصدی هدفگذاری شده است. بازارسرمایه بهم ریخته،سود میانگین شرکت‌های در بورس از ۲۴ درصد به ۱۲ درصد رسیده، یعنی نصف شده...الان ۳۰۰ هزار نفر در صف وام ازدواج ۳۰۰ میلیون هستند درحالیکه منابع مالی بانکها زیر۲۰ درصد است.
اما داستان به همین جا ختم نشد، خویشتنداری دولت در بازگو نکردن مشکلات برای مردم، برخی را بر آن داشت تا در تداوم رویه سیاسی سابق خود واقعیت‌ها را وارونه جلوه دهند که در ماه‌های بعد علنی شد.
برای نمونه هرچند گفته می‌شد با وجود بایدن در کاخ سفید هیچ تغییری در کاهش اعمال تحریم‌های آمریکا و فشار حداکثری اعمال نشده، اما با یادداشت اجرایی ترامپ در بهمن ماه مبنی بر اجرای مجدد فرمان اجرایی فشار حداکثری مشخص شد که این سیاست در دوره بایدن کنار گذاشته شده بود.
یا وقتی امیر قطر چند روز پیش به تهران آمد و رهبر معظم انقلاب اسلامی از بلوکه ماندن دارایی ارزی انتقالی از کره جنوبی به بانک‌های قطری انتقاد کردند، مشخص شد خلاف آنچه گفته شده بود، بدهی کره به ایران همچنان دور از دسترس دولت و بانک مرکزی قرار دارد.
در روز استیضاح همتی اما واژه‌ها این بار عمق بیشتری از آن اسب زین شده نمایان کردند؛ آنجا که رئیس جمهور به صراحت از میراث بدهی گذشتگان بر این دولت سخن گفت.
رئیس جمهور پزشکیان گفت که در ابتدای دولت فقط وزارت بهداشت ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی از گذشته داشته است. موضوعی که با تجمع و اعتصاب پرستاران در ابتدای دولت موید آن بود.
یا وقتی به ناترازی برق اشاره کرد و از این واقعیت پرده برداشت فقط بدهی وزارت نیرو در دوره قبل ۱۲٠ همت بوده است.
و یا حتی وقتی بحث بازنشستگان پیش آمد بدهی ۱۳۹ همتی به جای مانده از گذشته به تامین اجتماعی را گوشزد کرد.
یا حتی بدهی ۱۲۰ همتی وزارت راه و شهرسازی که باید به پیمانکاران برای نگهداری راهها پرداخت شود.
البته همین مرور مختصر واقعیت‌ها به مذاق عده‌ای خوشایند نبود و سعی کردند در فضای مجازی آن را نشان از ضعف دولت قلمداد کنند در حالی که دولت در همین چند ماه نه تنها ۸۵۰ همتی بدهی را مدیریت کرده بلکه تراز تجاری منفی ۱۷ میلیارد دلار پارسال را به منفی ۳ میلیارد دلار بدون محاسبه طلا ارتقا داده، بورس را ۴۰ درصد رشد و تورم را نسبت به پارسال ۴۰ درصد کاهش داده است.
حتی دولت برای پرداخت پول به گندمکاران و پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان و سایر بازنشستگان و متناسب سازی حقوق بازنشستگان و با وجود تکالیف بودجه‌ای، پول کافی در اختیار نداشت و برای پوشش این مطالبات که طیف وسیعی از پرستاران و کادر درمان و پزشکی و دارویی، فرهنگیان، بازنشستگان، روستاییان، پیمانکاران و .. را در بر می گرفت، مجبور شد تا یا از طریق برداشت از صندوق توسعه ملی اقدام کند یا اوراق بدهی انتشار دهد.
حال تصور کنید که دولت با آگاهی از کسری‌های موجود اقدامی برای پرداخت‌ها و رفع کسری‌ها انجام نمی داد. آنگاه کسری ۸۵۰ همتی تورم افسار گسیخته ای را به جامعه منتقل می کرد و حتما در این شرایط نرخ ارز پرش بیشتری می داشت و حتما در این مسیر نارضایتی های عمومی، افت سرمایه های اجتماعی شگل می‌گرفت؛ آنهم در شرایطی که به دلیل تحولات منطقه‌ای و بین المللی دولتمردان و نظام بیش از همیشه به این سرمایه و اعتماد نیاز دارند.
آنچه دولت انجام داد، شاید یک قربانی گرفت اما ریل گذاری صحیح برای گذر از پرتگاهی بود که اسب زین شده برای دولت چهاردهم می‌پیمود. اسبی که بار آن بدهی بود و این بدهی سال آینده هم همراه دولت خواهد بود چنانچه در بودجه سال آینده نیز قرار است ۳۴۸ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های گذشته به تامین اجتماعی، برق و دانشگاههای علوم پزشکی پرداخت شود.
∎
اگرچه بنای دولت چهاردهم از ابتدای فعالیت دولت این نبوده که به بازگویی مشکلات بپردازد و از این گذر خاطر مردم را نگران و مضطرب نکند اما در ۶ ماه گذشته جسته و گریخته دولتمردان به این عبارت واکنش نشان داده بودند. در راس آن رئیس جمهور پزشکیان به طور گذرا وقتی از او درباره این اسب زین شده پرسیدند، گفته بود: آنچه تحویل گرفتیم، هر چه هست قطعا پول در آن نیست.
همین اظهارات را به بیان دیگر عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد شهریورماه در گفت و گویی تلویزیونی عیان تر بیان کرد و گفت: می‌گویند اسب زین‌شده تحویل دادیم، چه اسب زین شده ای! روی تورم ۴۰ درصد، دلار ۶۰ هزار تومانی هستیم، با کسری بودجه ۳۰ درصدی مواجهیم، نرخ بیکاری ۱۳ درصدی داریم...رشد اقتصادی ۴/۵ درصدی درحالی که دربرنامه هفتم رشد ۸ درصدی هدفگذاری شده است. بازارسرمایه بهم ریخته،سود میانگین شرکت‌های در بورس از ۲۴ درصد به ۱۲ درصد رسیده، یعنی نصف شده...الان ۳۰۰ هزار نفر در صف وام ازدواج ۳۰۰ میلیون هستند درحالیکه منابع مالی بانکها زیر۲۰ درصد است.
اما داستان به همین جا ختم نشد، خویشتنداری دولت در بازگو نکردن مشکلات برای مردم، برخی را بر آن داشت تا در تداوم رویه سیاسی سابق خود واقعیت‌ها را وارونه جلوه دهند که در ماه‌های بعد علنی شد.
برای نمونه هرچند گفته می‌شد با وجود بایدن در کاخ سفید هیچ تغییری در کاهش اعمال تحریم‌های آمریکا و فشار حداکثری اعمال نشده، اما با یادداشت اجرایی ترامپ در بهمن ماه مبنی بر اجرای مجدد فرمان اجرایی فشار حداکثری مشخص شد که این سیاست در دوره بایدن کنار گذاشته شده بود.
یا وقتی امیر قطر چند روز پیش به تهران آمد و رهبر معظم انقلاب اسلامی از بلوکه ماندن دارایی ارزی انتقالی از کره جنوبی به بانک‌های قطری انتقاد کردند، مشخص شد خلاف آنچه گفته شده بود، بدهی کره به ایران همچنان دور از دسترس دولت و بانک مرکزی قرار دارد.
در روز استیضاح همتی اما واژه‌ها این بار عمق بیشتری از آن اسب زین شده نمایان کردند؛ آنجا که رئیس جمهور به صراحت از میراث بدهی گذشتگان بر این دولت سخن گفت.
رئیس جمهور پزشکیان گفت که در ابتدای دولت فقط وزارت بهداشت ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی از گذشته داشته است. موضوعی که با تجمع و اعتصاب پرستاران در ابتدای دولت موید آن بود.
یا وقتی به ناترازی برق اشاره کرد و از این واقعیت پرده برداشت فقط بدهی وزارت نیرو در دوره قبل ۱۲٠ همت بوده است.
و یا حتی وقتی بحث بازنشستگان پیش آمد بدهی ۱۳۹ همتی به جای مانده از گذشته به تامین اجتماعی را گوشزد کرد.
یا حتی بدهی ۱۲۰ همتی وزارت راه و شهرسازی که باید به پیمانکاران برای نگهداری راهها پرداخت شود.
البته همین مرور مختصر واقعیت‌ها به مذاق عده‌ای خوشایند نبود و سعی کردند در فضای مجازی آن را نشان از ضعف دولت قلمداد کنند در حالی که دولت در همین چند ماه نه تنها ۸۵۰ همتی بدهی را مدیریت کرده بلکه تراز تجاری منفی ۱۷ میلیارد دلار پارسال را به منفی ۳ میلیارد دلار بدون محاسبه طلا ارتقا داده، بورس را ۴۰ درصد رشد و تورم را نسبت به پارسال ۴۰ درصد کاهش داده است.
حتی دولت برای پرداخت پول به گندمکاران و پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان و سایر بازنشستگان و متناسب سازی حقوق بازنشستگان و با وجود تکالیف بودجه‌ای، پول کافی در اختیار نداشت و برای پوشش این مطالبات که طیف وسیعی از پرستاران و کادر درمان و پزشکی و دارویی، فرهنگیان، بازنشستگان، روستاییان، پیمانکاران و .. را در بر می گرفت، مجبور شد تا یا از طریق برداشت از صندوق توسعه ملی اقدام کند یا اوراق بدهی انتشار دهد.
حال تصور کنید که دولت با آگاهی از کسری‌های موجود اقدامی برای پرداخت‌ها و رفع کسری‌ها انجام نمی داد. آنگاه کسری ۸۵۰ همتی تورم افسار گسیخته ای را به جامعه منتقل می کرد و حتما در این شرایط نرخ ارز پرش بیشتری می داشت و حتما در این مسیر نارضایتی های عمومی، افت سرمایه های اجتماعی شگل می‌گرفت؛ آنهم در شرایطی که به دلیل تحولات منطقه‌ای و بین المللی دولتمردان و نظام بیش از همیشه به این سرمایه و اعتماد نیاز دارند.
آنچه دولت انجام داد، شاید یک قربانی گرفت اما ریل گذاری صحیح برای گذر از پرتگاهی بود که اسب زین شده برای دولت چهاردهم می‌پیمود. اسبی که بار آن بدهی بود و این بدهی سال آینده هم همراه دولت خواهد بود چنانچه در بودجه سال آینده نیز قرار است ۳۴۸ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های گذشته به تامین اجتماعی، برق و دانشگاههای علوم پزشکی پرداخت شود.