سید عماد حسینی- اسرائیل با سوءاستفاده از پیامدهای ناشی از عملیات «طوفان الاقصی» برای تقویت حاکمیت مستقیم نظامی، سیاسی، اداری و اقتصادی خود بر جغرافیای فلسطین و تثبیت کنترل خود یا همان شهرک‌نشینی بر فلسطینیان از رودخانه تا دریا، بیش از هر زمان دیگری استفاده کرده است.
در واقع، این مسیر با فشار ائتلاف راست ملی و مذهبی افراطی که در اواخر سال ۲۰۲۲ به ریاست بنیامین نتانیاهو و با حضور دو وزیر بتسلئیل اسموتریچ (صاحب نظریه محو حواره) و ایتمار بن گویر (که اخیراً استعفا داد) تشکیل شد، پیش می‌رود.
دغدغه این ائتلاف حذف هر گونه موجودیت فلسطینی از نقشه جغرافیایی و سیاسی بر اساس اصل «نه حماسستان و نه فتحستان»، نه در کرانه باختری و نه در غزه است.
شایان ذکر است که این رویکرد شامل تلاش برای حذف فلسطینیان ۴۸ از شرکت در انتخابات و تضعیف جایگاه آنها به عنوان شهروند در اسرائیل پس از تصویب قانون اساسی است که اسرائیل را وطن یهودیان می‌داند و تنها آنها حق تعیین سرنوشت در آن را دارند، هم می‌شود.
از نظر تحلیل‌گران، چند عامل خطر این وضعیت را تشدید می‌کند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
اول، تبدیل شهرک‌نشینان در کرانه باختری به یک ساختار شبه نظامی سازمان یافته و مسلح به نام «گارد ملی»، که با توجه به انگیزه‌های ایدئولوژیک و ناسیونالیستی افراطی روند اخراج فلسطینیان از مناطق مختلف کرانه باختری را شتاب بخشیده و به نوعی بازوی رسمی اجرای این سیاست‌ها با پشتیبانی ارتش و تحت فرماندهی ایتمار بن گویر که قبل از استعفا وزیر امنیت ملی بود، فعالیت کنند.
دوم، موضع رئیس‌جمهور آمریکا در مورد آمادگی ایالات متحده برای مشروعیت بخشیدن به هر گونه اقدام اسرائیل که شامل الحاق کرانه باختری است، مشابه الحاق بلندی‌های جولان سوریه و قدس شرقی توسط اسرائیل که در دوره قبلی ریاست جمهوری‌اش به انجام رسید، در حالی که این امر دقیقاً با طرح اخیر او برای کوچ اجباری فلسطینیان ساکن غزه یا جدا کردن غزه از بدنه فلسطینی به بهانه ایجاد «ریویرای» خاورمیانه در آن همسویی کامل دارد.
سوم، شرایط ضعف عربی و منطقه‌ای و گرایش رژیم‌های مختلف منطقه به سوی سازش با اسرائیل چه در چارچوب توافق‌های ابراهیم و چه در قالب توافق‌های پشت پرده و محرمانه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی جسته و گریخته بخش‌‌هایی از آن را رسانه‌ای می‌کنند.
در این گیرودار، اسرائیل هم طرح تجزیه و از بین بردن ساختار اصولاً نیم‌بند تشکیلات خودگردان را هم در دستور کار خود قرار داده است و در شرایطی که نتانیاهو با هر نوع حضور تشکیلات خودگردان در آینده اداره نوار غزه مخالف است، در کرانه باختری هم که باید نقطه اتکای حضور این تشکیلات باشد هم، امروز شرایط به سوی مدیریت غیرنظامی اسرائیل پیش می‌رود و اسموتریچ در حال پیشبرد طرح‌های شهرک‌سازی خود در این منطقه و از بین بردن تدریجی تشکیلات فلسطینی و به تبع آن توافق اسلو است.
آنچه که باید در این زمینه مد نظر قرار داده شود این است که تسلط اسرائیل بر کرانه باختری از طریق اقدامات سیاسی، امنیتی، اقتصادی یا اداری قابل اجرا نیست، بلکه واقعیتی نیز در حال شکل‌گیری روی زمین است که با افزایش تعداد شهرک‌نشینان مشخص می‌شود، چون فقط از این طریق است که می‌توان تسلط حقیقی را بر زمین کسب کرد.
در همین راستا، بر اساس آماری که جولای ۲۰۲۴ (تابستان امسال) روزنامه هاآرتص منتشر کرد، در حال حاضر ۷۵۰ هزار شهرک‌نشین در کرانه باختری اسکان داده شده‌اند، که یک سوم آنها در قدس هستند.
همچنین ۴۹۷ هزار و ۵۸۹ نفر از آنها هم در ۱۳۴ شهرک و ۱۲۰ نقطه و کانون شهرک‌سازی که همگی آنها با غصب زمین‌های فلسطینیان شکل گرفته‌اند، سکونت دارند.