فرارو- جان هالتی وانگر تحلیلگر ارشد مسائل امنیت بین الملل نشریه فارن پالیسی
به گزارش فرارو به نقل از نشریه فارن پالیسی، روز سه‌شنبه یائیر لاپید، رهبر مخالفان اسرائیل از یک طرح جدید برای مدیریت اوضاع غزه پس از جنگ رونمایی کرد. بر اساس این طرح، حماس از قدرت کنار گذاشته شده و پس از برقراری آتش‌بس و آزادی تمامی گروگان‌ها، مصر به طور موقت اداره نوار غزه را بر عهده خواهد گرفت. یائیر لاپید در نشستی که توسط اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در واشنگتن برگزار شد، اظهار داشت: «جهان نیازمند یک راه‌حل جدید برای نوار غزه است. این راه‌حل آن است که مصر برای یک دوره هشت‌ساله، با امکان تمدید تا ۱۵ سال، مدیریت این منطقه را بر عهده گیرد.»
طرح لاپید؛ خلع سلاح غزه و مدیریت موقت توسط نیرو‌های عربی
طرح پیشنهادی لاپید، که او آن را «راه‌حل مصری» می‌نامد، انتقال مسئولیت‌های امنیتی و داخلی غزه به مصر را شامل می‌شود. در این طرح، نیرو‌های حافظ صلح از کشور‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس و جامعه بین‌المللی نیز برای بازسازی و مدیریت منطقه مشارکت خواهند کرد. به گفته لاپید، این مدیریت موقت، زمینه‌ساز خودگردانی غزه خواهد شد و در نهایت به خلع سلاح نظامی این منطقه منجر می‌شود. همچنین، پس از انجام اصلاحات، تشکیلات خودگردان فلسطین نیز ممکن است در اداره غزه نقش داشته باشد.
به‌عنوان انگیزه‌ای برای مصر، جامعه بین‌المللی و متحدان منطقه‌ای هزینه‌های بدهی خارجی ۱۵۵ میلیارد دلاری قاهره را پرداخت خواهند کرد. یائیر لاپید این پیشنهاد را راهی برای حل مشکلات اقتصادی مصر و همزمان تأمین امنیت اسرائیل دانسته است.
آیا مصری‌ها طرح لاپید را خواهند پذیرفت؟
با این حال، این طرح با موانع زیادی روبه‌روست. یکی از این چالش‌ها این است که لاپید هنوز با مقامات مصری در این زمینه مشورت نکرده است. او در این باره گفت: «انتظار دارم در ابتدا بگویند نه و سپس بپذیرند.» وی تاکید کرد: «من تجربه زیادی در همکاری با مصری‌ها دارم و این روال آنهاست.» در همین حال، سفارت مصر در واشنگتن هنوز به درخواست مجله فارن پالسی برای اظهار نظر پاسخی نداده است. همچنین مشخص نیست که دولت کنونی اسرائیل، که تمایلی به خودگردانی فلسطینی‌ها ندارد چگونه به اصول اصلی طرح مصری لاپید واکنش نشان خواهد داد.
با این وجود، مارک دوبوویتز، مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، این پیشنهاد را گامی مهم برای رسیدگی به نگرانی‌های کلیدی درباره غزه دانسته است. این نگرانی‌ها پیش‌تر نیز از سوی دونالد ترامپ و جامعه بین‌المللی مطرح شده بود. لاپید این طرح را تنها چند هفته پس از آن ارائه کرد که ترامپ ایده‌ای جنجالی را مطرح کرد؛ مبنی بر این که ایالات متحده اداره و بازسازی غزه را بر عهده بگیرد و جمعیت این منطقه را جابه‌جا کند.
آیا کشور‌های عربی طرح لاپید را بهتر از طرح ترامپ خواهند پذیرفت؟
یائیر لاپید تأکید کرد که پیشنهاد او با ایده‌ای که دونالد ترامپ مطرح کرده بود؛ یعنی بازسازی غزه توسط ایالات متحده و جامعه بین‌المللی در تضاد نیست. او این طرح را فرصتی برای همکاری واشنگتن و قاهره در پروژه‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با این منطقه دانست. با این حال، برخلاف پیشنهاد ترامپ، طرح لاپید شامل تخلیه غزه و انتقال جمعیت محلی به کشور‌های همسایه عربی نیست؛ هرچند که او اظهار داشت طبق این طرح، فلسطینیان غزه در صورت تمایل خواهند توانست این منطقه را ترک کنند.
در مورد اینکه آیا ترامپ از این طرح حمایت خواهد کرد یا نه، برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی، به نشریه فارن پالسی گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ به برنامه فعلی خود برای بازسازی غزه پایبند است و مایل است این طرح‌ها را با شرکای اسرائیلی و عرب خود در منطقه بررسی کند.» در همین حال، کشور‌های عربی که به‌شدت با طرح ترامپ مخالفت کرده بودند، انتظار می‌رود پیشنهاد جایگزین خود را در نشست اضطراری اتحادیه عرب در ۴ مارس در قاهره ارائه دهند.
اگرچه بعید است که مصر و دیگر کشور‌های عربی به طرح لاپید همان واکنش تندی را نشان دهند که نسبت به طرح ترامپ داشتند، اما کارشناسان تردید دارند که قاهره حاضر شود برای مدتی طولانی در امور غزه درگیر شود. استیون‌ای. کوک، عضو ارشد مطالعات خاورمیانه و آفریقا در شورای روابط خارجی، به فارن پالسی گفت: «این طرح احتمالاً برای مصر نگران‌کننده خواهد بود؛ زیرا به باور آنها، اسرائیل از مدت‌ها پیش قصد داشته مسئولیت غزه را بر دوش مصر بگذارد.» وی تاکید کرد: «مصری‌ها لزوماً بر این باور نیستند که باید مسئولیت غزه را به عهده بگیرند. آنها معتقدند که این اسرائیلی‌ها هستند که باید پاسخگوی وضعیت غزه باشند، زیرا این منطقه بخشی از سرزمین فلسطینیان است.»
دانیل بایمن: طرح لاپید برای غزه واقع‌بینانه نیست
پیامد‌های امنیتی طرح لاپید نیز می‌تواند آن را برای مصر بسیار چالش‌برانگیز کند. دانیل بایمن، مدیر برنامه جنگ، تهدیدات نامنظم و تروریسم در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل در گفت‌و‌گو با فارن پالسی اظهار داشت: «این طرح واقع‌بینانه نیست. مصر به‌وضوح اعلام کرده که تمایلی به ایفای نقش پلیس در غزه به نمایندگی از اسرائیل ندارد. این مسئله برای مصر از نظر اقتصادی بسیار پرهزینه و از نظر سیاسی فوق‌العاده دشوار خواهد بود و برای حکومت عبدالفتاح السیسی در داخل کشور، یک فاجعه سیاسی محسوب می‌شود.»
یکی از موانع اصلی این است که حماس همچنان قدرت را در غزه در دست دارد و بعید است که به‌صورت داوطلبانه از این قدرت کنار برود. این بدان معناست که طبق طرح لاپید، نیرو‌هایی از مصر و سایر کشور‌های عربی ممکن است درگیر درگیری‌های مستقیم با حماس و دیگر گروه‌های مسلح در غزه شوند. استیون کوک نیز تاکید کرد: «بعید است که نیرو‌های مسلح همواره محتاط مصر بخواهند شمار زیادی از افراد خود را برای تأمین امنیت به غزه اعزام کنند و در نهایت هدف حملات مکرر قرار گیرند.»