شناسهٔ خبر: 71577345 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه جام‌جم | لینک خبر

چشم خیره جهان به پهپادهای ایرانی

پرنده‌های بدون سرنشین یکی از مهم‌ترین پایه‌های توان دفاعی و بازدارندگی کشورمان به حساب می‌آیند که متولی و کاربر اصلی آن در کشور، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است و در سال‌های اخیر با ورود ارتش جمهوری اسلامی ایران به این حوزه مدرن و حساس خوشبختانه ثمرات و دستاوردهای بسیاری برای کشورمان به ارمغان آورده تا جایی که با تولیدات ساخت آمریکا رقابت می‌کند.

صاحب‌خبر -
پایگاه تحلیلی نظامیBreaking Defense درگزارشی به ارزیابی یکی‌ازپیامدهای‌جهانی عملیات‌موشکی پهپادی«وعده صادق» پرداخته و آورده است با وجود همکاری و مقابله گسترده چند کشور در کنار اسرائیل و موفقیت ایران در این عملیات‌ها علاقه جهانی به پهپادهای ایرانی رو به افزایش است و تحلیلگران می‌گویند بازار پراشتیاقی در سراسر جهان برای دسترسی و خرید پهپادهای به‌نسبت ارزان و کارآمد ایران وجود دارد.شاید اسرائیل و متحدانش توانسته باشند با بخشی از پهپادها و موشکی‌هایی که ایران در حمله بی‌سابقه خود به اسرائیل شلیک کرده است مقابله کنند اما تحلیلگران و کارشناسان نظامی در غرب تاکید دارند که پهپادهای ایرانی کارآمدی خود را در میدان‌های واقعی اثبات کرده‌اند و به همین دلیل با استقبال کشورهای زیادی روبه‌رو شده‌اند.
   
بازوی قدرتمند ایران در منطقه
در سال‌های اخیر خانواده پهپادهای «شاهد» به‌دلیل استفاده موفق درچند سناریوی عملیاتی توجه گسترده‌ای را درجهان به خود جلب کرده‌اند؛ کشورهایی که به پهپادهای ایرانی علاقه‌مند هستند،می‌خواهند ازآنها درمقابل دشمنان پیشرفته‌ وتوانمندی چون آمریکا و اسرائیل استفاده کنند،چراکه پهپادهای تهاجمی ایرانی کارایی خود را درکارزار بااین کشورهابه‌خوبی به اثبات رسانده‌اند.
ساموئل بندت، کارشناس هوش‌مصنوعی و سیستم‌های بدون سرنشین در اندیشکده CNAدر واشنگتن نیز عنوان داشته است که مخالفت‌های اسرائیل بر بازار فروش ایران به‌ویژه به کشورهایی که به‌دنبال اتخاذ رویکرد سیاسی ونظامی مستقل از غرب هستند، تأثیر نخواهد گذاشت.
یک مجری شبکه خبری ترکیه درراستای تعریف وتمجید ازپهپادهای انتحاری ایران درسال‌های اخیر آن را یکی از چشم‌نوازترین فناوری‌های نظامی روز جهان برشمرد و اظهار کرد: این پهپادها به محض این‌که به هدف می‌رسند خود را منفجر و آسیب سنگینی را وارد می‌کنند.هنگامی که پهپادهای ساخت ایران وارد عرصه نبرد شدند نقش ارزنده‌ای در برطرف کردن نگرانی‌های امنیتی و پیشبرد اهداف راهبرد جنگ نامتعارف بازی کردند. این پهپادها در برابر جنگ‌‌افزارهای متعارف، هزینه ساخت پایینی دارند، اما چنان طراحی شده‌اند که یک جنگ‌افزار آفندی کارآمد هستند.استفاده از موشک‌های گران‌قیمت برای نابودی پهپادهای ایرانی ارزان، هزینه زیادی را به بار می‌آورد، مهم‌تر آن‌که توانمندی‌های مدافع را از بین می‌برد و این ویژگی، پهپادهای ایرانی را برای بسیاری از خریداران بین‌المللی جذاب کرده است.چند ماه بعد از آن که یک مقام ارشد ایرانی اعلام کرد که ۲۲ کشور به خرید پهپادهای ساخت ایران ابراز علاقه کرده‌اند، یوآو گالانت، وزیر سابق دفاع اسرائیل مدعی شد که ۵۰ کشور در حال مذاکره با تهران برای خرید موشک و پهپادهای این کشور هستند. 
   
دست بالای ایران در رقابت تسلیحاتی
بازار بالقوه ایران شامل کشورهایی می‌شود که از سوی غرب تحریم شده‌اند یا هراسی از تحریم آنها ندارند و مایل هم نیستند شرایط غربی‌ها هنگام فروش تسلیحات را بپذیرند. حتی یکی از کارشناسان بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها هم عنوان داشت که اکنون پهپادهای ایرانی در چهار قاره آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکای جنوبی در میدان عملیات حضور دارند.با این‌که چین در صدر صادرات حوزه پهپاد قرار دارد، اما کارشناسان می‌گویند که ایران فراتر از پکن است و رقبای اندکی هم در بازار خاص خود دارد. تحلیلگران در این رابطه تاکید کردند که ایران در رده پهپادهای برد بلند، عمودپرواز، جنگی و انتحاری کارآمدی اثبات‌شده‌ای دارد.هزینه پایین تولید، روش‌ها و تکنیک‌های عملیاتی کاربردی، شامل استفاده از پرتابگرهای خودرویی و همچنین برخورداری از تسلیحات متنوع، ازجمله نقاط قوت پهپادهای ایرانی، به‌ویژه خانواده شاهد محسوب می‌شود. این پهپادها طی سال‌های گذشته در کارزارهای واقعی، ازجمله جبهه‌های مقاومت، توانمندی‌های خود را به اثبات رسانده‌اند. حداقل شش گونه از پهپادهای خانواده شاهد بر اساس طراحی RQ-170 ساخته شده‌اند که نقش مهمی در ماموریت‌های شناسایی و عملیاتی ایفا می‌کنند.وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، سپاه و ارتش طی دهه‌های اخیر به طراحی و ساخت پهپاد‌های مختلف با قابلیت‌های گوناگون اقدام کرده‌اند که می‌توان به پهپاد‌های صادق، حازم، حماسه، سریر، صاعقه، رهام، سپهر، هدهد ۴، فراز، رعد، آرش، ابابیل، کرار، فطرس، معراج، سری شاهد،سری کمان،سری مهاجر، غزه و...اشاره کرد.همچنین به‌تازگی نیز سردار تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه بیان کرد: «پهپاد جدید که به‌زودی رونمایی می‌شود منحصربه‌فرد است و افق را تغییر خواهد داد، به‌طوری‌که پهپاد جدید ما دنیا را متعجب می‌کند.» و اکنون کارشناسان معتقدند که واشنگتن نگرانی جدی درباره قدرت پهپادی ایران و تاثیر منفی آن بر برتری هوایی آمریکا در منطقه دارد. با وجود این‌که در سال‌های گذشته آمریکا تحریم‌های زیادی علیه نهادهای دفاعی امنیتی ایران ازجمله صنایع هوانوردی‌فجر(FACI)،صنایع پشتیبانی ونوسازی بالگردهای ایران (PAHNA) و صنایع هواپیماسازی ایران (IACI) اعمال کرده است اما هیچ‌کدام از تحریم‌های غرب نتوانسته است از تبدیل‌شدن ایران به یک بازیگر برجسته در بازار هواپیماهای بدون سرنشین نظامی و به‌اشتراک‌گذاشتن فناوری هواپیماهای بدون سرنشین با شرکا و نمایندگی‌های خود در داخل و خارج از خاورمیانه جلوگیری کند و اکنون پیشرفت چشمگیر ایران در مجموعه پهپادهای نظامی یکی از ستون‌های استراتژی امنیتی و ساختاری نظامی ایران را تشکیل می‌دهد.

اتکا به ظرفیت‌های داخلی
با رونمایی از ناو پهپادبر شهید بهمن باقری در ۱۸بهمن ۱۴۰۳ یک رسانه مطرح فرانسوی بیان کرد: ایران با رونمایی از این ناو پهپادبر بار دیگر قدرت پهپادی خود را به رخ جهان کشید.ناو شهید باقری در جنگ الکترونیک به نبرد دشمن می‌رود و تا یک‌سال بدون غرق‌شدن به کار خود ادامه می‌دهد و این نه‌تنها ترفندی برای ایران است تا خود را ابرقدرتی در پهنه پهپادها نشان دهد، بلکه ابزاری برای عملیات روانی نیز به حساب می‌آید‌.ایران یکی از کشورهای پیشتاز در صادرات پهپاد به جهان شده و به کشورهایی مانند روسیه، اتیوپی و ونزوئلا پهپاد صادر کرده است. همچنین پهپادهای حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن و نیرو‌های وابسته به ایران در عراق و سوریه را نیز فراهم کرده است.ایران نسبت به کشورهایی همچون آمریکا، چین و انگلستان که مهمات و تجهیزاتی از این دست صادر می‌کنند، مزیت‌های قابل توجهی دارد. از آنجا که پهپادهای ایرانی به‌مراتب ارزان‌تر از رقبای غربی خود هستند، علاوه‌براین، هیچ محدودیت سیاسی و حقوقی بر سر راه ایران وجود ندارد که او را از فروش این پهپادها به کشورهای مختلف منع کند. مهم‌تر از همه، ایران از این بابت نگران نیست که پهپادهایش به دست بازیگران خطرناک بیفتند.جمهوری اسلامی ایران به‌وضوح نشان داده است که در حال اتخاذ تاکتیک‌های جنگ مدرن است و از فناوری‌هایی الهام گرفته که توسط پیشرفته‌ترین نیروهای نظامی جهان استفاده می‌شود. ایران درحال ساخت پهپادهای مرگبارتر،ارتقای نظارت دریایی وافزودن هزاران ماشین جنگی بدون سرنشین به زرادخانه خود بوده و کاملا آماده است تا ازمنافعش محافظت کند، برتری خود را تحکیم بخشد و هر چالشی را بپذیرد.

ملیحه نظیمی - گروه بین‌الملل