
مقامهای عراقی و سیاستمداران این کشور، سناریوهایی را درباره ابزارهایی که واشنگتن ممکن است در تعامل با بغداد در دوره آینده به کار گیرد، مطرح کردهاند.
به گزارش اعتمادآنلاین، این سیاستها عمدتاً بر اعمال فشار و تحریمهای مالی و اقتصادی متمرکز است، تا عراق را وادار کند به انحلال گروههای مسلح، خلع سلاح آنها و محدود کردن سلاح در اختیار دولت، به ویژه پهپادها و موشکهای میانبرد که در اختیار این گروهها قرار دارد، بپردازد.
به ویژه که این گروهها از این تسلیحات برای حمله به اهداف اسرائیلی در اراضی اشغالی فلسطین و بلندیهای جولان استفاده کردهاند.
یک مقام وزارت خارجه عراق در بغداد به روزنامه «العربی الجدید» گفت که کشورش در آستانه «تقابل سیاسی قریبالوقوع» با دولت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ قرار دارد. این تقابل بخشی از طرحی است که در واشنگتن تحت عنوان «قطع ارتباط عراق با ایران» مطرح شده و برخی از مقامات ارشد کاخ سفید از آن حمایت میکنند.
این مقام عراقی فاش کرد که بغداد طی دو هفته گذشته پیامهای مستقیمی از آمریکا دریافت کرده که در آنها خواستار انحلال گروههای مسلح و خلع سلاح آنها شدهاند، به ویژه هفت گروهی که پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در حملات علیه نیروهای اشغالگر (و همچنین اهداف نظامی آمریکایی در عراق و سوریه) مشارکت داشتند.
این گروهها شامل کتائب حزبالله، عصائب اهل الحق، النجباء، الأوفیاء، سید الشهداء، الإمام علی و الطفوف هستند که تحت عنوان «مقاومت اسلامی در عراق» فعالیت میکنند.
به گفته این مقام، هدف واشنگتن تنها خلع سلاح این گروهها نیست، بلکه شامل تمامی سلاحهایی است که در اختیار هر گروه مسلحی در عراق قرار داشته، و از منظر ایاالت متحده ممنوعه به شمار میروند.
این تسلیحات شامل پهپادهای بال ثابت با برد بیش از ۲۰۰ کیلومتر و موشکهایی با برد بیش از ۸۰ کیلومتر میشود که ادعا میشود ساخت ایران هستند.
این مقام که نخواست نامش فاش شود، افزود که دولت محمد شیاع السودانی در مدیریت این پرونده با چالشهای بزرگی مواجه است، چرا که گروههای مسلح و حتی برخی جریانهای سیاسی شیعه بانفوذ، با هر گونه اقدام در این زمینه مخالفت میکنند.
یک نماینده پارلمان عراق نیز گفت که آمریکا احتمالاً به جای اقدام نظامی، از تحریمهای اقتصادی شدید برای وادار کردن عراق به انجام خواستههایش استفاده خواهد کرد.
از جمله این اقدامات میتوان به تحریم بانکها و شرکتهای عراقی متهم به همکاری با نهادهای ایرانی، لغو معافیتهای عراق برای واردات گاز از ایران (که برای راهاندازی نیروگاههای برق حیاتی است) و اعمال محدودیت بر خریداران نفت عراق اشاره کرد.
به گفته این نماینده، آمریکا علاوه بر خلع سلاح گروههای مسلح، اصلاح نظام مالی عراق را نیز مد نظر دارد تا مانع از بهرهبرداری ایران از آن شود.
این نماینده افزود که آمریکا در چارچوب طرح «قطع ارتباط عراق با ایران» به دنبال اعمال فشار است، اما دولت عراق به تنهایی توانایی مهار این گروهها یا وادار کردن آنها به خلع سلاح و ادغام در نهادهای رسمی دولتی را ندارد، چرا که انحلال این گروهها نیازمند توافقات سیاسی بین احزاب شیعه و همچنین همکاری ایران است.
در چهار سال گذشته، دولت فدرال آمریکا ۲۸ بانک و موسسه مالی عراقی را به اتهام همکاری با ایران، حزبالله لبنان و دولت بشار اسد در سوریه تحریم کرده است. این تحریمها شامل برخی شخصیتهای عراقی و شرکتهای هواپیمایی و گردشگری نیز شده است.
منابع «العربی الجدید» اعلام کردند که در حال حاضر از مجموع ۴۴ بانک فعال در عراق، ۲۸ بانک در فهرست تحریمهای آمریکا قرار دارند.
مهدی تقی، یکی از رهبران ائتلاف «چارچوب هماهنگی»، در گفتوگو با «العربی الجدید» اعلام کرد که «آمریکا تلاش میکند تصمیمات امنیتی و اقتصادی را بر عراق تحمیل کند و این اقدام نقض حاکمیت ملی عراق است». او افزود که «طرز فکر گروههای مقاومت با احزاب سیاسی تفاوت دارد.»
این گروهها معتقدند که عراق تحت اشغال نیروهای آمریکایی است و بر اساس این دیدگاه دست به اقدامات امنیتی میزنند که گاهی با سیاستهای رسمی دولت عراق همخوانی ندارد. او هشدار داد که در صورت از سرگیری حملات اسرائیل علیه لبنان یا غزه، این گروهها فعالیتهای نظامی خود را از سر خواهند گرفت.
برخی احزاب عراقی، از جمله احزاب شیعه مانند «تیار الحکمه» به رهبری عمار حکیم و «ائتلاف النصر» به رهبری حیدر العبادی، نگران آن هستند که نادیده گرفتن درخواستهای بینالمللی برای خلع سلاح گروههای مسلح و ادغام آنها در نیروهای امنیتی عراق میتواند تبعات جدی برای کشور داشته باشد اما به گفته منابع این رسانه صدای این احزاب در فضای سیاسی عراق چندان شنیده نمیشود.
در ژانویه گذشته، فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، اعلام کرد که بغداد در تلاش است تا گروههای مسلحی را که علیه نیروهای آمریکایی جنگیدهاند و با استفاده از پهپاد و موشک به اراضی اشغالی فلسطین حمله کردهاند، متقاعد کند که سلاحهای خود را تحویل دهند یا به نیروهای امنیتی رسمی بپیوندند.
علاء مصطفی، پژوهشگر مسائل سیاسی عراق، نیز درباره فشارهای آمریکا گفت که سیاست عراق پیچیده و در عین حال آشفته است.
او افزود، به رغم تهدیدهای خارجی، مقامات بغداد بهطور شفاف درباره این خطرات صحبت نمیکنند. او هشدار داد که اوضاع ممکن است وخیمتر شود، به ویژه با توجه به تشکیل گروهی در کنگره آمریکا متشکل از ۱۳ عضو که خواستار اعمال تحریمهای شدیدتر علیه عراق و جدایی کامل آن از ایران هستند. به گفته مصطفی، دولت ترامپ تاکنون اقدام جدی علیه عراق انجام نداده است، اما شواهد نشان میدهند که در ماههای آینده ممکن است فشارها افزایش یابد.