مهدی زارع، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله درباره وضعیت دریاچه ارومیه مقاله ای مفصل نوشت. او در این مقاله به طور دقیق توضیح داده است برای احیای دریاچه ارومیه به چه میزان آب نیاز است. بخشی از این مقاله در ادامه می آید :
ورودی‌های اصلی، بارندگی، ورودی رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی هستند و خروجی‌ها، تبخیر، استخراج آب برای کشاورزی و مصارف محلی است. برای احیای دریاچه باید ورودی‌ها از خروجی‌ها بیشتر شود تا به حجم مورد نظر برسد و سپس ورودی‌ها برای حفظ دریاچه باید جریان‌های خروجی را متعادل کنند.
برنامه احیای دریاچه ارومیه در نظر داشته تا سال ۱۴۰۶ به حجم آب 14.4 میلیارد مترمکعب برسد که با مساحت سه‌هزار‌و 700 کیلومتر مربع و ژرفای متوسط 3.9 متر مطابقت دارد. اگر حجم پرشدگی در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ مثلا دو میلیارد مترمکعب بوده باشد، حدود حجم مورد نیاز برای احیا 12.4 میلیارد مترمکعب آب بیشتر خواهد بود. در سال ۱۴۰۰، حجم آب دریاچه حدود 2.5 میلیارد مترمکعب گزارش شد. به دلیل سرعت بالای تبخیر (حدود یک متر در سال)، فقط اضافه‌کردن آب ممکن است کافی نباشد. دریاچه در اثر تبخیر آب خود را از دست می‌دهد، بنابراین ورودی سالانه باید تبخیر را نیز جبران کند. نیاز سالانه آب برای حفظ دریاچه به تعادل بین جریان ورودی و تبخیر بستگی دارد. به‌عنوان مثال، اگر مساحت سطح دریاچه سه‌هزار‌و 700 کیلومتر مربع و تبخیر یک متر در سال باشد، تلفات تبخیر سالانه 3.7 میلیارد مترمکعب است.
بنابراین ورودی رودخانه‌ها، بارندگی و... برای حفظ دریاچه باید حداقل 3.7 میلیارد مترمکعب/ سال باشد. اما جریان ورودی به دلیل انحراف آب کمتر است، بنابراین طرح احیا باید شامل کاهش مصرف آب و افزایش جریان ورودی باشد. حجم رسوبات ته‌نشین‌شده در دریاچه ارومیه از سال 1375 تا ۱۴۰۳ حدود 400 تا ۸۰۰ میلیون مترمکعب برآورد شده است. سرعت رسوب‌گذاری میانگین پنج تا 7.5 میلی‌متر در سال است. مساحت سطح دریاچه به‌طور قابل توجهی در نوسان بوده است. در بازه 28 سال، رسوب تجمعی با ضرب نرخ سالانه رسوب‌گذاری در مساحت و زمان قابل برآورد است. البته مداخلات انسانی (مانند سدهای ساخته‌شده و کشاورزی) عرضه رسوب را تغییر داده است. برای ارقام دقیق، بررسی‌های مستقیم ژرفا‌سنجی یا مدل‌های هیدرولوژیکی بازبینی‌شده خاص دریاچه ارومیه مورد نیاز است. دریاچه ارومیه در دهه‌های اخیر نیز خشک‌شدگی قابل توجهی را تجربه و تغییرات اقلیمی در کنار فعالیت‌های انسانی نقش مهمی ایفا کرده است. این منطقه شاهد افزایش قابل توجه میانگین دما بوده که چند دهه گذشته تقریبا یک تا 1.5 درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است. دمای بالاتر سرعت تبخیر را تسریع می‌کند و به‌طور مستقیم سطح آب دریاچه را کاهش می‌دهد.