اطلاعات نوشت: تقریبا تمام مقامات مسئول از وزیر نیرو و مدیرعامل توانیر گرفته تامقامات صنعتی وفعالان بخش خصوصی وکارشناسان، برتاثیرات شدید ماینرهای غیرمجازی که با هدف استخراج رمز ارز ، روزانه هزاران مگاوات از برق کشور را در شرایط دشوار ناترازی به سرقت می برند، تصریح وتاکید دارند؛ بااین حال معلوم نیست چرا جلوی این پدیده گرفته نشده وعاملان این برق دزدی که باعث ضرر دیدن توامان مردم، صنایع وتولیدکنندگان ومنابع کلان کشور می شوند، دستگیر ومجازات نمی شوند.
بااینکه هر چند روز یک بارخبرهایی درباره کشف وتوقیف ماینرهای غیرمجاز رمز ارز وحتی مزرعه‌های سازمان یافته استخراج، در اقصی نقاط کشورمنتشر می شود اما این پدید هیچ‌گاه ریشه کن نشده وهمچنان نقش پررنگ خود را درافزایش شدید مصرف برق دراوج ناترازی انرژی ایفا می کند.
بدیهی است برقی که این دستگاه های غیرمجاز برای ماینینگ یا استخراج رمز ارز مصرف می کنند، برقی است که باید صرف تولید وکارخانه های صنعتی کشور شوند، اما درحالی که برق کارخانه ها قطع شده ومیلیارد ها دلار ضرر به بخش تولید وارد می شود ، شناسایی ماینرداران غیرمجاز به جایی نمی رسد؛ گویی که آنها در فضای خاکستری به سر می برند وحاشیه ای امن دارند.
افکار عمومی می پرسند درشرایطی که فناوری های دیجیتال به شدت رشد کرده ومحیط برق کشور بااستفاده از ابزارهای نوین قابل رصد وسنجش است، شناسایی نقاطی که مصرف برق آن برخلاف رویه متعارف به یکباره رشد کرده، نباید چندان کار دشواری باشد؛ اما اینکه چرا تمام این نقاط به سرعت رصد وبررسی وبازرسی نمی شود جای سوال دارد.
به عبارت صریح تر،اینکه هنوز ماینرهای غیرمجاز به وفور وجود دارند وهزاران مگاوات برق تولیدی وارزان و یارانه ای کشور را درشرایط ناترازی وکمبود، می‌بلعند نشان از سهل انگاری وترک فعل دستگاه های مسئول متعدد دارد وباید این موضوع مورد رسیدگی قرارگیرد.
این رسیدگی، خواسته مشترک مردم وبخصوص فعالان بخش تولید وصنعت است که سالهای متمادی است از کمبود برق وضررهای وارده از آن رنج می برند.
ماینرداران غیرمجاز کیستند؟
باوجود اظهارات وابراز نگرانی های متعددی که درباره برق دزدی توسط ماینر های غیرمجاز وضررشدید اقتصادی وفنی آن به شبکه برق کشور وبروز کمبود، می شود، هویت آنها معلوم نیست ؛ چرا که برق ارزان، انگیزه بالایی برای استخراج رمز ارز غیرمجاز ایجاد کرده ولذا روش ها وترفندهای آنان متعدد وذینفعان هم فراوان هستند.
این ترفندها تا جایی است که از برق مکان‌هایی چون مدارس، مساجد،منازل مسکونی دورافتاده، کارخانه های صنعتی نیمه تعطیل وحتی برخی امامزاده ها ومزارع کشاورزی وگاوداری ها برای این منظور استفاده می شود؛ بماند که مزارع بزرگ وغیرمجاز رمز ارز که به طور سازمان یافته برق دزدی کرده و می کنند وحتی برخی از آنها متعلق به اتباع دیگر کشورها واز جمله چینی ها بود که در گذشته کشف شده است.
همایون حائری،معاون وزیر نیرو در این باره می گوید: روند رو به رشد راه‌اندازی واحدهای غیرمجاز استخراج ارز دیجیتال، به گونه‌ای است که در برخی مراکز برخوردار از تعرفه برق رایگان مانند مساجد و مدارس نیز شاهد استخراج رمز ارز هستیم؛ برای استخراج هر بیت کوین ۷۲ مگاوات ساعت برق مصرف می‌شود .
وی با تاکید بر اینکه قیمت بسیار پایین ویارانه ای برق موجب هجوم سرمایه‌گذاران خارجی ارز مجازی به ایران شده است، ادامه می دهد: اگر اقدامی موثری در زمینه مصرف این مراکز صورت نگیرد این امر به شدت برای صنعت برق مشکل‌ساز خواهد شد.
برخی گزارش های منتشر شده در رسانه‌های بین المللی هم نشان می‌دهد ایران از اواخر سال ۲۰۱۸به نقطه عطفی برای چینی‌ها در استخراج رمز ارز تبدیل شده است. به نوشته این رسانه ها، هر کیلووات‌ساعت برق در ایران با قیمت ناچیز ۰۰۶/۰ دلار به فروش می‌رسد در حالی که هزینه برق ارائه شده در منطقه جنوب غربی چین معمولاً در طول فصل آب در تابستان حدود ۰۱/۰ یوان (۰۱۵/۰ دلار) در هر کیلووات ساعت می‌رسد و در فصل زمستان نیز تا ۰۴/۰ دلار در هر کیلووات ساعت افزایش می‌یابد. با یک ضرب و و تقسیم ساده مشخص است که هزینه برق تولید بیت‌کوین در خاک چین، در فصل تابستان ۵/۲ برابر بیشتر از ایران و در فصل زمستان ۶/۶ برابر ایران است.
عباس علی آبادی، وزیر نیرو هم درتوصیف برق دزدی توسط ماینرهای غیرمجاز استخراج رمز ارز، می گوید:قاچاق، فقط قاچاق سوخت از طریق لوله نیست از طریق برق هم متاسفانه قاچاق می‌شود؛ برق داخل ماینر می‌شود، ماینر تبدیل به رمزارز می‌شود و رمزارز هم به خارج از کشور می‌رود.
وی می افزاید: بیش از ۲۴۰ هزار ماینر را در همین دوره کوتاه اخیر کشف کرده ایم. برخی افراد بعضاً به عنوان واحدهای اقتصادی مجوز گرفتند ولی برق یارانه ای را به مصرف غیرمجاز برای تولید رمزارز رساندند.
علی آبادی تصریح می کند: بعضی ازماینرها ودستگاه های استخراج رمز ارزها پیدا می‌شوند و ما کد آنها را ثبت می‌کنیم اما دوباره پیدایش می‌کنیم، باید ببینیم این نشتی از کجاست.
همچنین ، محمد اله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر دراین باره می گوید: با وجود اینکه در کشور، فعالیت مجاز ماینینگ تعریف شده اما برخی از افراد هم اقدام به واردات غیرمجاز دستگاه های ماینر به کشور می کنند و هم از این دستگاهها در بخشهای عمومی از جمله روستایی، کشاورزی، خانگی شهری، کارگاه های کوچک و مغازه‌ها استفاده می کنند که این مساله منجر به تحمیل یک بار پیش بینی نشده به شبکه برق کشور می‌شود.
وی ادامه می دهد: این پدیده با توجه به افزایش قیمت رمزدارایی‌ها و دلار، به شدت در حال گسترش است.
اله داد برای تبیین میزان مصرف برق ماینرها، کتری برقی که در خانه‌ها یک وسیله پرکاربرد محسوب شده و جزو وسایل برقی پرمصرف قلمداد می‌شود را مثال زده و اظهار می کند: اگر از این وسیله حداکثر ۵ بار در روز آن هم به مدت ۱۰ دقیقه استفاده شود، حداکثر یک تا ۲ کیلووات برق مصرف می‌کند، در صورتی که مصرف یک ماینر با فعالیت شبانه روزی، ۵/۳ کیلووات است.
وی تصریح می کند: در گذشته بیشتر ماینرها از برق مجاز استفاده می کردند و از طریق قرائت کنتور، به راحتی مصرف غیرعادی محل های نصب آنها مشخص می شد، اما امروز ۹۵ درصد مزارعی که کشف می‌شوند، برق را به صورت غیرمجاز و از کابل شبکه بعد از کنتور دریافت می‌کنند و اصطلاحاً برق دزدی می‌کنند.
درخواست کمک از پلیس امنیت اقتصادی
موضوع ماینرداران غیرمجاز تا آنجا حاد شده که مدیرعامل توانیر برای مبارزه وکشف آنها ازپلیس امنیت اقتصادی فراجا کمک خواسته است.
مصطفی رجبی مشهدی دراین باره می‌گوید:هر یک دستگاه ماینر به اندازه یک کولر گازی مصرف برق دارد. استخراج یک بیت کوین معادل ۴۴۰ واحد مسکونی در تهران برق مصرف می‌کند، یعنی اگر کسی بخواهد یک بیت کوین استخراج کند همانند آن است که ما برق یک محله ۵۰۰ نفری را قطع کنیم تا در یک بازه زمانی یک ماهه یک واحد بیت کوین تولید شود.
وی ادامه می دهد: برآوردها نشان می‌دهد تا ۳ هزار مگاوات برق غیرمجاز و ناشی از استفاده غیرمجاز از ماینرها در کشور وجود دارد واگر بتوانیم این تعداد ماینر را کشف کنیم، معادل ۳ نیروگاه اتمی بوشهر است که ساخت آن ۱۰ سال زمان می‌برد؛ در حالی که ماینرها به سادگی هرچه تمام تر از طریق لنج‌ها و مبادی غیرمجاز به طور قاچاق وارد کشور شده و با اتصال به شبکه سراسری برق کشور موجب تضییع حقوق بیت المال و در عین حال تشدید ناترازی برق نیز می‌شوند.
رجبی مشهدی تاکید می کند: به طور قطع همکاری پلیس امنیت اقتصادی در کشف و جمع آوری ماینرها و تجهیزات مرتبط با این پدیده و در نهایت تحویل آن به مقامات قضایی خیلی می‌تواند به صنعت برق در کاهش ناترازی کمک کند.
اطلاعات نوشت: تقریبا تمام مقامات مسئول از وزیر نیرو و مدیرعامل توانیر گرفته تامقامات صنعتی وفعالان بخش خصوصی وکارشناسان، برتاثیرات شدید ماینرهای غیرمجازی که با هدف استخراج رمز ارز ، روزانه هزاران مگاوات از برق کشور را در شرایط دشوار ناترازی به سرقت می برند، تصریح وتاکید دارند؛ بااین حال معلوم نیست چرا جلوی این پدیده گرفته نشده وعاملان این برق دزدی که باعث ضرر دیدن توامان مردم، صنایع وتولیدکنندگان ومنابع کلان کشور می شوند، دستگیر ومجازات نمی شوند.
بااینکه هر چند روز یک بارخبرهایی درباره کشف وتوقیف ماینرهای غیرمجاز رمز ارز وحتی مزرعه‌های سازمان یافته استخراج، در اقصی نقاط کشورمنتشر می شود اما این پدید هیچ‌گاه ریشه کن نشده وهمچنان نقش پررنگ خود را درافزایش شدید مصرف برق دراوج ناترازی انرژی ایفا می کند.
بدیهی است برقی که این دستگاه های غیرمجاز برای ماینینگ یا استخراج رمز ارز مصرف می کنند، برقی است که باید صرف تولید وکارخانه های صنعتی کشور شوند، اما درحالی که برق کارخانه ها قطع شده ومیلیارد ها دلار ضرر به بخش تولید وارد می شود ، شناسایی ماینرداران غیرمجاز به جایی نمی رسد؛ گویی که آنها در فضای خاکستری به سر می برند وحاشیه ای امن دارند.
افکار عمومی می پرسند درشرایطی که فناوری های دیجیتال به شدت رشد کرده ومحیط برق کشور بااستفاده از ابزارهای نوین قابل رصد وسنجش است، شناسایی نقاطی که مصرف برق آن برخلاف رویه متعارف به یکباره رشد کرده، نباید چندان کار دشواری باشد؛ اما اینکه چرا تمام این نقاط به سرعت رصد وبررسی وبازرسی نمی شود جای سوال دارد.
به عبارت صریح تر،اینکه هنوز ماینرهای غیرمجاز به وفور وجود دارند وهزاران مگاوات برق تولیدی وارزان و یارانه ای کشور را درشرایط ناترازی وکمبود، می‌بلعند نشان از سهل انگاری وترک فعل دستگاه های مسئول متعدد دارد وباید این موضوع مورد رسیدگی قرارگیرد.
این رسیدگی، خواسته مشترک مردم وبخصوص فعالان بخش تولید وصنعت است که سالهای متمادی است از کمبود برق وضررهای وارده از آن رنج می برند.
ماینرداران غیرمجاز کیستند؟
باوجود اظهارات وابراز نگرانی های متعددی که درباره برق دزدی توسط ماینر های غیرمجاز وضررشدید اقتصادی وفنی آن به شبکه برق کشور وبروز کمبود، می شود، هویت آنها معلوم نیست ؛ چرا که برق ارزان، انگیزه بالایی برای استخراج رمز ارز غیرمجاز ایجاد کرده ولذا روش ها وترفندهای آنان متعدد وذینفعان هم فراوان هستند.
این ترفندها تا جایی است که از برق مکان‌هایی چون مدارس، مساجد،منازل مسکونی دورافتاده، کارخانه های صنعتی نیمه تعطیل وحتی برخی امامزاده ها ومزارع کشاورزی وگاوداری ها برای این منظور استفاده می شود؛ بماند که مزارع بزرگ وغیرمجاز رمز ارز که به طور سازمان یافته برق دزدی کرده و می کنند وحتی برخی از آنها متعلق به اتباع دیگر کشورها واز جمله چینی ها بود که در گذشته کشف شده است.
همایون حائری،معاون وزیر نیرو در این باره می گوید: روند رو به رشد راه‌اندازی واحدهای غیرمجاز استخراج ارز دیجیتال، به گونه‌ای است که در برخی مراکز برخوردار از تعرفه برق رایگان مانند مساجد و مدارس نیز شاهد استخراج رمز ارز هستیم؛ برای استخراج هر بیت کوین ۷۲ مگاوات ساعت برق مصرف می‌شود .
وی با تاکید بر اینکه قیمت بسیار پایین ویارانه ای برق موجب هجوم سرمایه‌گذاران خارجی ارز مجازی به ایران شده است، ادامه می دهد: اگر اقدامی موثری در زمینه مصرف این مراکز صورت نگیرد این امر به شدت برای صنعت برق مشکل‌ساز خواهد شد.
برخی گزارش های منتشر شده در رسانه‌های بین المللی هم نشان می‌دهد ایران از اواخر سال ۲۰۱۸به نقطه عطفی برای چینی‌ها در استخراج رمز ارز تبدیل شده است. به نوشته این رسانه ها، هر کیلووات‌ساعت برق در ایران با قیمت ناچیز ۰۰۶/۰ دلار به فروش می‌رسد در حالی که هزینه برق ارائه شده در منطقه جنوب غربی چین معمولاً در طول فصل آب در تابستان حدود ۰۱/۰ یوان (۰۱۵/۰ دلار) در هر کیلووات ساعت می‌رسد و در فصل زمستان نیز تا ۰۴/۰ دلار در هر کیلووات ساعت افزایش می‌یابد. با یک ضرب و و تقسیم ساده مشخص است که هزینه برق تولید بیت‌کوین در خاک چین، در فصل تابستان ۵/۲ برابر بیشتر از ایران و در فصل زمستان ۶/۶ برابر ایران است.
عباس علی آبادی، وزیر نیرو هم درتوصیف برق دزدی توسط ماینرهای غیرمجاز استخراج رمز ارز، می گوید:قاچاق، فقط قاچاق سوخت از طریق لوله نیست از طریق برق هم متاسفانه قاچاق می‌شود؛ برق داخل ماینر می‌شود، ماینر تبدیل به رمزارز می‌شود و رمزارز هم به خارج از کشور می‌رود.
وی می افزاید: بیش از ۲۴۰ هزار ماینر را در همین دوره کوتاه اخیر کشف کرده ایم. برخی افراد بعضاً به عنوان واحدهای اقتصادی مجوز گرفتند ولی برق یارانه ای را به مصرف غیرمجاز برای تولید رمزارز رساندند.
علی آبادی تصریح می کند: بعضی ازماینرها ودستگاه های استخراج رمز ارزها پیدا می‌شوند و ما کد آنها را ثبت می‌کنیم اما دوباره پیدایش می‌کنیم، باید ببینیم این نشتی از کجاست.
همچنین ، محمد اله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر دراین باره می گوید: با وجود اینکه در کشور، فعالیت مجاز ماینینگ تعریف شده اما برخی از افراد هم اقدام به واردات غیرمجاز دستگاه های ماینر به کشور می کنند و هم از این دستگاهها در بخشهای عمومی از جمله روستایی، کشاورزی، خانگی شهری، کارگاه های کوچک و مغازه‌ها استفاده می کنند که این مساله منجر به تحمیل یک بار پیش بینی نشده به شبکه برق کشور می‌شود.
وی ادامه می دهد: این پدیده با توجه به افزایش قیمت رمزدارایی‌ها و دلار، به شدت در حال گسترش است.
اله داد برای تبیین میزان مصرف برق ماینرها، کتری برقی که در خانه‌ها یک وسیله پرکاربرد محسوب شده و جزو وسایل برقی پرمصرف قلمداد می‌شود را مثال زده و اظهار می کند: اگر از این وسیله حداکثر ۵ بار در روز آن هم به مدت ۱۰ دقیقه استفاده شود، حداکثر یک تا ۲ کیلووات برق مصرف می‌کند، در صورتی که مصرف یک ماینر با فعالیت شبانه روزی، ۵/۳ کیلووات است.
وی تصریح می کند: در گذشته بیشتر ماینرها از برق مجاز استفاده می کردند و از طریق قرائت کنتور، به راحتی مصرف غیرعادی محل های نصب آنها مشخص می شد، اما امروز ۹۵ درصد مزارعی که کشف می‌شوند، برق را به صورت غیرمجاز و از کابل شبکه بعد از کنتور دریافت می‌کنند و اصطلاحاً برق دزدی می‌کنند.
درخواست کمک از پلیس امنیت اقتصادی
موضوع ماینرداران غیرمجاز تا آنجا حاد شده که مدیرعامل توانیر برای مبارزه وکشف آنها ازپلیس امنیت اقتصادی فراجا کمک خواسته است.
مصطفی رجبی مشهدی دراین باره می‌گوید:هر یک دستگاه ماینر به اندازه یک کولر گازی مصرف برق دارد. استخراج یک بیت کوین معادل ۴۴۰ واحد مسکونی در تهران برق مصرف می‌کند، یعنی اگر کسی بخواهد یک بیت کوین استخراج کند همانند آن است که ما برق یک محله ۵۰۰ نفری را قطع کنیم تا در یک بازه زمانی یک ماهه یک واحد بیت کوین تولید شود.
وی ادامه می دهد: برآوردها نشان می‌دهد تا ۳ هزار مگاوات برق غیرمجاز و ناشی از استفاده غیرمجاز از ماینرها در کشور وجود دارد واگر بتوانیم این تعداد ماینر را کشف کنیم، معادل ۳ نیروگاه اتمی بوشهر است که ساخت آن ۱۰ سال زمان می‌برد؛ در حالی که ماینرها به سادگی هرچه تمام تر از طریق لنج‌ها و مبادی غیرمجاز به طور قاچاق وارد کشور شده و با اتصال به شبکه سراسری برق کشور موجب تضییع حقوق بیت المال و در عین حال تشدید ناترازی برق نیز می‌شوند.
رجبی مشهدی تاکید می کند: به طور قطع همکاری پلیس امنیت اقتصادی در کشف و جمع آوری ماینرها و تجهیزات مرتبط با این پدیده و در نهایت تحویل آن به مقامات قضایی خیلی می‌تواند به صنعت برق در کاهش ناترازی کمک کند.