یک وزیر ارشد دولت آفریقای جنوبی گفت که این کشور ممکن است برای گسترش ظرفیت برق هسته‌ای خود از ایران یا روسیه کمک بگیرد؛ موضعی که به گفته برخی تحلیلگران می‌تواند موجب تعمیق اختلافات آفریقای جنوبی با آمریکا شود.

به گزارش ایرنا، آفریقای جنوبی که تنها نیروگاه هسته‌ای قاره آفریقا - نیروگاه «کوبرگ» - را در اختیار دارد، قصد دارد به منظور مقابله با خاموشی در این کشور و همچنین کاهش انتشار گازهای آلاینده، ۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید تولید برق هسته‌ای ایجاد کند.

«گِویده مانتاشه»* وزیر منابع معدنی و نفتی آفریقای جنوبی که یکی از مدافعان اصلی توسعه برق هسته‌ای در این کشور است، گفت: ما نمی‌توانیم قراردادی داشته باشیم که ایران یا روسیه امکان شرکت در مناقصه آن را نداشته باشند. ما نمی‌توانیم چنین شروطی داشته باشیم. وی تاکید کرد: ما بهترین پیشنهاد مطرح شده را از سوی هر کشوری که باشد خواهیم پذیرفت.

رویترز افزود: این درحالی است که آفریقای جنوبی پس از صدور فرمان اجرایی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آن کشور و توقف کمک‌ها به آفریقای جنوبی، زیر نظارت واشنگتن قرار گرفته است. در دستور اجرایی ترامپ بدون ارائه هر گونه سند و مدرکی ادعا شده بود که آفریقای جنوبی در حال احیا و تقویت روابط خود با ایران برای توسعه روابط در حوزه‌های تجاری، نظامی و هسته‌ای است.

از سوی دیگر، دفتر «سیریل رامافوسا» رئیس جمهوری آفریقای جنوبی اعلام کرد که پرتوریا هیچ همکاری دوجانبه‌ای با ایران در حوزه برق هسته‌ای یا هر فناوری دیگر مرتبط با انرژی هسته‌ای ندارد. یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به اظهارنظر وزیر منابع معدنی آفریقای جنوبی، از اظهار نظر در خصوص احتمال کمک ایران یا روسیه به آفریقای جنوبی برای گسترش ظرفیت برق هسته‌ای این کشور خودداری کرد.

آفریقای جنوبی قرار بود سال گذشته میلادی مناقصه‌ای برای پروژه‌های هسته‌ای برگزار کند اما با مطرح شدن چالش‌های حقوقی توسط یکی از احزاب سیاسی این کشور، برگزاری مناقصه به تعویق افتاد. این در حالی است که پرتوریا و واشنگتن پس از حدود یک دهه مذاکرات درصدد نهایی کردن یک معاهده جدید هسته‌ای موسوم به «موافقنامه بخش ۱۲۳» هستند که پیش نیاز صادرات تجهیزات یا سوخت هسته‌ای از آمریکا به آفریقای جنوبی است.

موافقنامه هسته‌ای قبلی پرتوریا و واشنگتن در دسامبر ۲۰۲۲ منقضی شد و برخی کارشناسان می‌گویند ادعاهای مطرح شده علیه آفریقای جنوبی در دستور اجرایی رئیس جمهوری آمریکا می‌تواند موجب پیچیده شدن شدید روند احیای موافقنامه هسته‌ای با آمریکا شود. مذاکرات درباره یک موافقنامه جدید در سطح فنی به پایان رسیده اما هنوز هیچ سندی به امضای دو کشور نرسیده است. یک مقام ارشد در وزارت نیروی آفریقای جنوبی گفت: تا جایی که می‌دانیم هر دو طرف کاملا متعهد به نهایی کردن این موافقنامه جدید هستند.

چنانچه آفریقای جنوبی موفق به امضای موافقنامه جدید هسته‌ای با آمریکا نشود، شرکت برق «اسکوم» (Eskom) آفریقای جنوبی برای تامین سوخت رآکتور از شرکت آمریکایی «وستینگ‌هاوس» برای واحد اول نیروگاه کوبرگ دچار مشکل خواهد شد. سوخت واحد دوم این نیروگاه را شرکت فرانسوی «فراماتوم» (Framatome) تامین می‌کند.