جهان صنعت نیوز، در سال ۲۰۲۴، اروپا با وجود تلاشها برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی روسیه، رکورد ۱۷.۸ میلیون تن گاز طبیعی مایع (LNG) از این کشور وارد کرد که نسبت به سال قبل ۲ میلیون تن افزایش داشته است. این افزایش واردات در حالی رخ داد که اروپا به دنبال جایگزینی برای گاز لولهای روسیه بود و LNG روسیه پس از ایالات متحده به دومین منبع بزرگ تأمین گاز اروپا تبدیل شد. این روند انتقاداتی را برانگیخته است که سیاستهای انرژی اتحادیه اروپا را در تضاد با حمایت از اوکراین و اهداف اقلیمی میدانند.
در سال ۲۰۲۴، اروپا با وجود تلاشهای مداوم برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی روسیه، رکورد ۱۷.۸ میلیون تن گاز طبیعی مایع (LNG) از این کشور وارد کرد که نسبت به سال قبل بیش از ۲ میلیون تن افزایش داشته است. این افزایش در حالی رخ داد که اروپا واردات گاز لولهای از روسیه را بهطور قابلتوجهی کاهش داده و به دنبال منابع جایگزین برای تأمین انرژی خود بود.
بر اساس تحلیلهای مؤسسه Rystad Energy، جریان LNG روسیه به اروپا نه تنها افزایش یافته، بلکه به سطوح بیسابقهای رسیده است. این در حالی است که اروپا واردات گاز لولهای از روسیه را بهشدت کاهش داده و بهدنبال تنوعبخشی به منابع تأمین انرژی خود بوده است.
در سال ۲۰۲۴، اروپا ۴۹.۵ میلیارد متر مکعب گاز روسیه را از طریق خطوط لوله و ۲۴.۲ میلیارد متر مکعب را بهصورت LNG دریافت کرده است. بخشی از این LNG ممکن است به کشورهای دیگر مجدداً صادر شده باشد.
این آمار در حالی منتشر میشود که اوکراین جریان گاز روسیه از طریق خطوط لوله خود را متوقف کرده و به یک مسیر انرژی که از دوران شوروی برقرار بود، پایان داده است.
منتقدان بر این باورند که ادامه واردات LNG از روسیه توسط اتحادیه اروپا، حمایت این اتحادیه از اوکراین و اهداف اقلیمی آن را تضعیف میکند. از زمان آغاز جنگ، اتحادیه اروپا تقاضای انرژی را کاهش داده و قوانین ساخت توربینهای بادی و پنلهای خورشیدی را تسهیل کرده است، اما دانشمندان معتقدند که این اقدامات برای جلوگیری از افزایش ۱.۵ درجهای دمای زمین تا پایان قرن کافی نیست.
دادههای مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (Crea) نشان میدهد که واردات LNG روسیه توسط اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ به ۷.۳۲ میلیارد یورو رسیده است. این مرکز افزایش ۱۴ درصدی در حجم واردات را گزارش کرده که مجموع واردات را به ۱۷.۵ میلیون تن رسانده است.
دلیل این افزایش، تخفیفهای ارائهشده برای LNG روسیه نسبت به سایر تأمینکنندگان است. با توجه به عدم وجود تحریمهای مستقیم بر LNG روسیه، شرکتها در راستای منافع خود عمل کرده و مقادیر بیشتری از گاز ارزانتر روسیه را خریداری میکنند.
اتحادیه اروپا هدف دارد تا سال ۲۰۲۷ واردات سوختهای فسیلی از روسیه را متوقف کند، اما تاکنون در اعمال تحریمهای مستقیم بر گاز، مانند آنچه برای زغالسنگ و نفت انجام داده، تردید داشته است. در ژوئن سال گذشته، کشورهای عضو توافق کردند که از مارس ۲۰۲۵، انتقال LNG روسیه به کشورهای غیرعضو اتحادیه را ممنوع کنند. این احتمال وجود دارد که افزایش اخیر واردات LNG روسیه به دلیل تلاش برای دریافت حجمهای بیشتر پیش از اعمال تحریمها باشد.
فعالان اوکراینی معتقدند که رژیم تحریمها با وجود «حفرههای آشکار» به روسیه اجازه میدهد تا با درآمدهای حاصل از سوختهای فسیلی، ماشین جنگی خود را تأمین مالی کند. آنها خواستار ممنوعیت کامل واردات LNG روسیه هستند تا از تأمین مالی جنگ توسط پوتین جلوگیری شود.
گزارشی از این فعالان نشان میدهد که تحریمهای سختگیرانهتر میتواند تا سال ۲۰۳۰، ۲۵ درصد از انتشار گازهای گلخانهای مرتبط با نفت و گاز روسیه را کاهش دهد. در صورت جایگزینی این سوختها با انرژیهای تجدیدپذیر، انتشار گازهای گلخانهای میتواند سالانه ۳۰۰ میلیون تن کاهش یابد.
اتحادیه اروپا در این مقطع با انتخابی مواجه است: ادامه تأمین مالی جنگ و آلودگی یا تعهد به آیندهای پاک، امن و مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر.
∎