در روز نخست پیشفروش سکه، سامانه پیشفروش با استقبال زیادی مواجه شد و بهدلیل ترافیک متقاضیان، بسیاری از مشتریان نتوانستند احراز هویت خود را انجام دهند.
در روز نخست پیشفروش سکه، سامانه پیشفروش با استقبال زیادی مواجه شد و بهدلیل ترافیک متقاضیان، بسیاری از مشتریان نتوانستند احراز هویت خود را انجام دهند. محاسبات نشان میدهد قیمتهای اعلامشده انواع سکه سودهای تقریبی ۱۱ تا ۲۰درصد برای خریداران خواهد داشت. به گفته کارشناسان، فروش سکه انتظارات تورمی را کنترل نمیکند. همچنین شاخص کل بورس در سه روز معاملاتی اخیر افت ۵درصدی را به ثبت رسانده است. به نظر میرسد که مقصد پولهای خارجشده از بورس، طرح پیشفروش سکه بانک مرکزی است.
پیشفروش سکههای ضرب سال1386 توسط مرکز مبادله در روز یکشنبه 28بهمن انجام شد. بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد سایت سامانه پیشفروش سکه در این روز، بهدلیل استقبال زیاد و ضعف زیرساختها، بهویژه در مرحله احراز هویت دچار مشکل شد و بسیاری از متقاضیان نتوانستند درخواست خود را ثبت کنند.
به نظر میرسد وبسایت مرکز مبادله ایران، زیرساختهای لازم را برای پاسخگویی به میزان تقاضای خریداران ندارد. به همین دلیل توصیه شده است که متقاضیان، امور مربوط به احراز هویت را از روزهای گذشته انجام دهند تا در روز پیشفروش به مشکل نخورند. پیگیریهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد که احتمال تمدید مهلت پیشفروشها وجود دارد، با این حال، هنوز اعلام نشده که مرکز مبادله برای تمدید پیشفروش برنامهای دارد یا نه.
با پیشخرید سکه چقدر سود میکنیم؟
محاسبات «دنیایاقتصاد» نشان میدهد با توجه به قیمتهای اعلامی مرکز مبادله ایران، درصورتیکه قیمت سکههای طلا تا زمان سررسید به اندازه تورم رشد کند، پیشخرید سکه تمام به سررسید 31خردادماه1404، 11درصد سود، پیشخرید سکه تمام به سررسید 30مردادماه1404، 14.5درصد سود و پیشخرید سکه تمام به سررسید 30مهرماه1404، 16درصد سود خواهد داشت. پیشخرید نیمسکه نیز سودهایی مشابه با تمام سکه خواهد داشت، با این حال، پیشخرید ربعسکه سود بیشتری را در مقایسه با دو نوع دیگر سکه طلا خواهد داشت. پیشخرید ربعسکه به سررسید 31خردادماه1404، 12درصد سود، پیشخرید ربع سکه به سررسید 30مردادماه1404، 15.3درصد سود، پیشخرید ربع سکه به سررسید 30مهرماه1404، 20.4درصد سود خواهد داشت.
بررسیها حاکی از آن است در صورتی که قیمت طلا را ثابت در نظر بگیریم دولت، نرخ دلار برای تمامسکه و نیمسکه بهطور متوسط حدود 102هزار تومان خواهد بود. با این حال، نرخ دلار، برای ربع سکه بهطور میانگین 91هزار و 300تومان بوده است.
براساس اعلام مرکز مبادله طلا و ارز ایران سکه تمام بهار آزادی (امامی) طرح پیش فروش بانک مرکزی با سال ضرب۱۴۰۴ و موعد تحویل ۳۰مهرماه و ۳۰مردادماه۱۴۰۴ به ترتیب به قیمتهای ۵۹میلیون و ۵۰۰هزار تومان و ۶۲میلیون تومان به فروش میرسد. سکه تمام بهار آزادی (امامی) با سال ضرب۱۳۸۶ و با موعد تحویل ۳۱خردادماه۱۴۰۴ نیز به قیمت ۶۴میلیون و ۵۰۰هزار تومان به متقاضیان فروخته خواهد شد. قیمت پیشفروش نیمسکه طلا را برای سررسیدهای مهرماه، مردادماه و خردادماه۱۴۰۴ به ترتیب ۳۳میلیون و ۴۰۰هزار تومان، ۳۴میلیون و ۸۰۰هزار تومان و ۳۶میلیون و ۲۰۰هزار تومان اعلام کرده است. نیمسکه تحویل ۳۱خردادماه سال۱۴۰۴ ضرب۱۳۸۶ است و سال ضرب نیمسکههای تحویلی در ۳۰مردادماه و ۳۰مهرماه سال آینده، ۱۴۰۴ خواهد بود.
قیمت ربعسکه بهار آزادی با ضرب۱۴۰۴ و تاریخ تحویل ۳۰مهرماه۱۴۰۴ برای خرید هر قطعه، ۱۶میلیون و ۷۵۰هزار تومان واریز کنند. متقاضیانی که برنامه تهیه ربع سکه ضرب ۱۴۰۴ را دارند، میتوانند برای دریافت هر قطعه سکه با موعد تحویل ۳۰مردادماه سال پیش رو، ۱۷میلیون و ۴۵۰هزار تومان واریز و اقدام به خرید کنند و ربع سکههای با موعد تحویل ۳۱خردادماه ۱۴۰۴ نیز با قیمت ۱۸میلیون و ۱۵۰هزار تومان به فروش خواهند رسید. در پیشفروش روز یکشنبه ۲۸بهمنماه با موعد تحویل ۳۱خردادماه ۱۴۰۴، انواع سکه ضرب۱۳۸۶ به فروش رسید. همچنین، در پیش فروش روز دوشنبه ۲۹بهمنماه سال جاری با موعد تحویل ۳۰مردادماه ۱۴۰۴ و پیشفروش روز سهشنبه ۳۰بهمن ماه با موعد تحویل ۳۰مهرماه۱۴۰۴، انواع سکه ضرب ۱۴۰۴ بانک مرکزی فروخته خواهد شد.
متقاضی پیشخرید موظف است پیش از ارسال سفارش در سامانه، معادل ریالی ۱۰۰درصد ارزش سفارش پیشخرید به انضمام کارمزد معامله را از طریق درگاه پرداخت اینترنتی در کیف پول الکترونیکی خود تامین کند. متقاضی باید از ساعت ۸ لغایت 11:30 روز پیشفروش ارزش سفارش و کارمزد پیش خرید را واریز کنند؛ کارمزد پیشخرید معادل یک در هزار (۰,۱درصد) ارزش سفارش است. پس از ثبت سفارش پیشخرید، وجه مذکور در کیف پول الکترونیکی متقاضی خرید تا پایان جلسه پیشفروش مسدود میشود. در صورت انجام معامله وجه واریزشده از کیف پول الکترونیکی کسر و در غیر این صورت در کیف پول متقاضی در دسترس خواهد بود. وجوه باقیمانده در کیف پول، یک هفته کاری پس از جلسه پیش فروش به شناسه بانکی (شبا) تعریفشده در حساب کاربری عودت داده میشود. ساعت شروع جلسه رأس ساعت۱۲ روز پیشفروش است.
ثبت سفارش تمامسکه از ساعت۱۲ لغایت۱۴ روز پیشفروش است. این دوره ثبت سفارش برای نیمسکه از ساعت 12:30 لغایت 14:30 روز پیشفروش خواهد بود. متقاضیان برای خرید ربعسکه میتوانند از ساعت ۱۳ الی ۱۵ روز پیشفروش، ثبت سفارش خود را انجام دهند.
آیا سکهفروشی انتظارات را کنترل میکند؟
دنیایاقتصاد پیش از این، در گزارشی با عنوان بیراهه مهار انتظارات، به بررسی اثر سیاست فروش سکه بر انتظارات تورمی پرداخت. براساس این گزارش، پیشفروش سکه با جذب بخشی از نقدینگی و کاهش تقاضای سفتهبازی در بازار طلا، اثرات کوتاهمدتی ایجاد میکند. اما مساله اصلی از کاهش اعتماد به سیاستهای پولی و مالی ناشی میشود. انتظارات تورمی، حاصل ضعف در اعتبار نهادهای اقتصادی و نبود اصلاحات ساختاری در مدیریت نقدینگی و کسری بودجه است که تنها با مداخلات موقت مانند پیشفروش سکه برطرف نمیشود. تورم در بلندمدت نتیجه عوامل بنیادی نظیر رشد بیش از حد حجم پول، کسری بودجه، سیاستهای مالی ناسازگار و کاهش تولید داخلی است. بانک مرکزی با تمرکز بر ابزارهایی مانند نرخ بهره و کنترل نقدینگی باید به اصلاح ساختار اقتصادی بپردازد؛ اما ورود به حوزههایی مانند فروش سکه بهعنوان یک ابزار رفاهی، باعث پراکندگی وظایف این نهاد میشود و تمرکز لازم بر ابزارهای پولی اصلی را کاهش میدهد. به عبارت دیگر، بدون اصلاحات عمیق در سیاستهای کلان اقتصادی و افزایش شفافیت، انتظار کاهش انتظارات تورمی و تثبیت قیمت طلا دشوار خواهد بود.
قیمت و شرایط پیشفروش سکههای جدید
در شرایطی که بانک مرکزی از انجام وظیفه اصلی خود، یعنی سامان دادن به وضعیت نظام بانکی و بهکارگیری ابزارهای پولی برای مدیریت رشد نقدینگی فاصله گرفته است، بانکهای مرکزی معتبر در سرتاسر دنیا، بهکارگیری ابزارهای پولی همچون نرخ بهره را برای کنترل نرخ رشد نقدینگی و انتظارات تورمی بهکار گرفتهاند. در سالهای اخیر این ابزار، نهتنها در بانکهای مرکزی کشورهای توسعهیافته، بلکه در کشورهایی همچون روسیه و ترکیه نیز برای کنترل تورم، بهکار گرفته شد. این در حالی است که نرخ بهره بینبانکی که بهعنوان نرخ بهره مبنا در نظام بانکی شناخته میشود، چند هفته است که در نزدیکی سقف کریدور قرار گرفته و بانک مرکزی نیز برنامهای در رابطه با افزایش این نرخ، اعلام نکرده است.