به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد: عربستان سعودی آماده میانجیگری بین دولت ترامپ و ایران برای دستیابی به توافق جدید هستهای است. سیانان مطلع شده است که «عربستان سعودی مایل به میانجیگری بین ترامپ و دولت ایران برای دستیابی به توافقی جدید در حوزه برنامه هستهای تهران است.»
آنچه این میانجیگری را عملی و واقعی ساخته است، میزبانی عربستان از دو طرح صلح بزرگ در سطح منطقه ای و جهانی یعنی صلح غزه و بهویژه صلح اوکراین میان رؤسای جمهور آمریکا و روسیه در ریاض و طی هفته های آینده است. موفقیت این میانجیگری شانس عربستان بهعنوان بازیگر اقتصادی جدیدا بیطرف در منازعه ایران و آمریکا را افزایش می دهد.
«عباس اللواتی» گزارشگر سیانان در این خصوص به منافع و نگرانی های همزمان عربستان اشاره می کند و می نویسد: پادشاهی سعودی نگران است پس از تضعیف متحدان منطقه ای ایران که برای مدتها به عنوان عامل بازدارنده تلقی میشدند، تهران در راه دستیابی به تسلیحات هستهای گام بردارد. عربستان امیدوار است بتواند از روابط نزدیک خود با دونالد ترامپ برای ایجاد پل دیپلماتیک میان ایران و آمریکا استفاده کند.
البته در گزارش سیانان مشخص نشده است که آیا عربستان سعودی در این زمینه پیشنهاد رسمی ارائه کرده است یا خیر، اما اقدامات ریاض در راستای تقویت روابط با ایران را میتوان نشانهای برای گذاشتن یک صندلی جدید بر سر میز مذاکره دید. البته وزارت خارجه آمریکا و عربستان به درخواستهای سیانان برای اظهارنظر پاسخ ندادهاند. نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد نیز گفته است که در این مورد نظری نمیدهد.
عربستان سعودی اگرچه در ۲۰۱۵ از توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی استقبال کرد، اما به صورت غیرعلنی بهخاطر شکست دولت اوباما در مورد فعالیتهای منطقهای تهران، بهویژه برنامه موشکی و متحدان منطقه ای که ریاض آن را تهدیدی برای ثبات منطقه میدانست، احساس نارضایتی میکرد. این نارضایتی آنقدرها هم پنهان نماند و در ۲۰۱۸ از خروج ترامپ از توافق برجام استقبال کرد.
یک سال پس از خروج ترامپ، تاسیسات نفتی عربستان سعودی مورد حمله موشکی و پهپادی بزرگی قرار گرفت که بهطور موقت تولید نفت خام بزرگترین صادرکننده نفت جهان را به نصف کاهش داد. هرچند حوثیهای یمن مسؤولیت این انفجار را بر عهده گرفتند، با این حال ایالات متحده ایران را مقصر دانست و در نهایت اقدامی برای دفاع از متحد سعودی خود بهعمل نیاورد.
از آن زمان تنشها میان عربستان سعودی و ایران به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. در مارس ۲۰۲۳، دو کشور در توافقی با میانجیگری چین، در حرکتی غیرمنتظره اعلام عادی سازی روابط کردند. مقامات سعودی این توافق را یک موفقیت بزرگ میدانند و معتقدند که ریاض از آن منفعت زیادی برده است، از جمله آنکه حملات یمنی ها به خاک عربستان متوقف شد و کشور آنها از حملات تلافیجویانه سال گذشته میان اسرائیل و ایران در امان ماند.
طی ۱۵ ماه گذشته، به طور قابل توجهی گروههای متحد ایران در لبنان و غزه تضعیف شدهاند و این تحولات همراه با سقوط رژیم اسد در سوریه، از اقدامات ایران برای اعمال قدرت در منطقه کاسته است. مقامات سعودی چشمانداز کنونی منطقه را فرصتی تاریخی برای تنشزدایی با ایران و بهبود روابط میدانند و البته تاکید دارند که نمیخواهند در هیچ رویارویی آمریکا یا اسرائیل با این کشور مشارکتی داشته باشند. سیانان مینویسد عربستان تضعیف موقعیت ایران در منطقه را به نفع خود نمیبیند، در سیاست خارجی جدید ریاض که منافع اقتصادی در آن اولویت دارد، بیثباتی بیشتر منطقه مانعی برای پیشرفت تلقی میشود.
فراس مکساد، مدیر ارشد توسعه راهبردی مؤسسه خاورمیانه در واشنگتن، میگوید عربستان در سیاست خارجی جدید خود به دنبال تنوع بخشیدن به متحدان در سطح منطقهای و بینالمللی است و برای دستیابی به آن انعطاف پذیری و عملگرایی را در زمانهایی که لازم باشد، به کار خواهد گرفت. مکساد در گفتوگو با سیانان با اشاره به تمایل عربستان برای تاثیرگذاری گفت: «اعلام تمایل به میانجیگری میان ترامپ و ایران راهی است تا سعودی به طور ضمنی نشان دهد همراه سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه تهران نیست.»
رابطه عربستان سعودی با ترامپ همچنان قوی باقیمانده است. در حالی که سایر متحدان ایالات متحده با احتیاط تلاش میکنند تا او را تحریک نکنند، وجهه و نفوذ بینالمللی پادشاهی احتمالا در دوران ترامپ به رشد خود ادامه خواهد داد. ترامپ حتی اعلام کرده است که عربستان سعودی میتواند مقصد اولین سفر خارجی او به عنوان رئیسجمهور باشد؛ جایی که محمد بن سلمان ممکن است نقش میانجیگر بین ایالات متحده و روسیه در تلاش برای پایان دادن به بزرگترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را ایفا کند.//