ایران و سوریه در دوران بشار اسد روابط عمیقی با یکدیگر داشتند، اما پس از به قدرت رسیدن مخالفان اسد، سفارت ایران در سوریه تعطیل شد.
اکنون، با گذشت چند ماه از روی کار آمدن جریان به‌اصطلاح معارض در سوریه، تلاش‌ها برای احیای این روابط، باوجود برخی کدورت‌ها بین دو نظام سیاسی، افزایش یافته است. به حدی که در هر دو کشور، از برقراری دوباره روابط دیپلماتیک دفاع کرده و مقامات ارشد وزارت خارجه ایران و سوریه خواستار بازگشایی کانال‌های دیپلماتیک شده‌اند.
**تلاش‌های محمد‌الشرع
محمد الشرع، معروف به جولانی، که خود را رئیس‌جمهور موقت سوریه معرفی کرده و قصد دارد تا حدود سه سال دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار کند، پس از دیدار با هیات‌هایی از اروپا، آمریکا و کشورهای عربی، سفرهای منطقه‌ای خود را آغاز کرده است. او ابتدا به عربستان سعودی رفت و با پادشاه و ولیعهد این کشور دیدار کرد. سپس به ترکیه سفر کرد و با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه این کشور گفت‌وگو کرد. انتظار می‌رود مقصد بعدی او قطر باشد. محمد الشرع اهداف متعددی از این سفرها دنبال می‌کند. نخست، می‌خواهد به کشورهای همسایه اطمینان دهد که سوریه بار دیگر به محل درگیری‌های منطقه‌ای و منشأ ناامنی تبدیل نخواهد شد. این مسئله به‌ویژه برای اعراب و اروپایی‌ها حائز اهمیت است. همچنین، او در پی لغو تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه است تا بتواند از منابع مالی کشورهای عربی برای بازسازی کشورش استفاده کند. به همین دلیل، به دنبال جلب حمایت کشورهای اروپایی است و حتی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، از او برای سفر به پاریس دعوت کرده است.
** نگاه به ایران
رئیس‌جمهور موقت سوریه که در گذشته تحت هدایت و آموزش‌های ترکیه، با اصول حکومت‌داری آشنا شده، تاکنون چندین بار درباره روابط احتمالی کشورش با ایران اظهارنظر کرده است. او که در ابتدا از حمایت ایران از بشار اسد گلایه داشت، در نهایت اعلام کرد که ایران یک قدرت بزرگ و تأثیرگذار در منطقه است و سوریه خواستار برقراری روابط دیپلماتیک با تهران است. در این میان، سفیر سابق ایران در سوریه نیز تأکید کرده که تهران آماده آغاز روابط دیپلماتیک با دولت جدید دمشق است؛ موضعی که به‌صورت تلویحی از سوی وزارت خارجه ایران نیز تأیید شده است. به نظر می‌رسد که محمد الشرع در تلاش است تا از ظرفیت‌های منطقه‌ای، ازجمله ایران، برای توسعه کشورش بهره ببرد. در مقابل، ایران نیز بارها تأکید کرده که از تشکیل یک دولت باثبات در سوریه حمایت می‌کند.
**پیام به ایران
محمدرضا شیبانی، نماینده ویژه وزیر امور خارجه ایران در امور سوریه، درباره اظهارات اخیر «اسعد حسن الشیبانی»، وزیر امور خارجه دولت انتقالی سوریه، مبنی بر تبادل پیام با تهران گفت: «جمهوری اسلامی ایران به‌صورت غیرمستقیم با دمشق در ارتباط است و پیام‌هایی نیز دریافت کرده‌ایم.» شیبانی که برای مذاکره با مقامات روس به مسکو سفر کرده، افزود: «نگاه ما به تحولات سوریه و بازگشت روابط با دمشق، نگاهی رو به آینده است. ما تحولات این کشور را با تأمل و دقت رصد می‌کنیم و در زمان مناسب، تصمیم‌گیری خاص خود را خواهیم داشت.» او تأکید کرد که سرنوشت سوریه باید توسط مردم این کشور تعیین شود و همه جریان‌های سیاسی در این فرآیند مشارکت داشته باشند. با توجه به دغدغه‌های مشترک ایران و روسیه درباره آینده سوریه، به نظر می‌رسد که دو کشور در حال رایزنی و هماهنگی برای ایجاد زمینه‌های لازم جهت احیای روابط دیپلماتیک با دمشق هستند. اگرچه همچنان مشخص نیست چه کشوری نقش میانجی را میان ایران و سوریه ایفا خواهد کرد، اما تمایل دو طرف برای برقراری روابط، می‌تواند زمینه‌ساز ازسرگیری مناسبات دیپلماتیک بدون واسطه نیز باشد.
نگاه اردوغان
تحرکات اخیر دولت موقت سوریه در کانون توجه قرار گرفته است. در عین حال نمی‌توان منکر تاثیر سیاست‌های ترکیه در این ساختار جدید شد. رئیس جمهور ترکیه اظهار کرده است تدابیری که باید برای آینده سوریه در نظر گرفته شود نه فقط برای وضعیت داخلی سوریه بلکه برای امنیت ترکیه و روابطش با تمام طرف‌ها در منطقه اهمیت بزرگی دارد. اردوغان تاکید کرده است: به دولت جدید سوریه اعتماد دارم. ما مراقب تمام حوادث منطقه هستیم و فورا با آن تعامل می‌کنیم.