فعالیت‌های لرزه‌ای فوریه 2025 / بهمن ۱۴۰۳ جزیره سانتورینی در دریای اژه در قلمرو یونان موجب تکان‌های هرروزه و وحشت ساکنان شده که مشخصه آن انبوهی از زمین‌لرزه‌هاست که از 27 ژانویه 2025 آغاز شد. این فوج زمین‌لرزه‌ای با تعداد نزدیک به 13 هزار رویداد در این مدت کوتاه شاخص لرزه‌خیزی ناحیه مزبور بوده است.
در این مدت بزرگ‌ترین زلزله در ششم فوریه/ ۱۸ بهمن با بزرگای ۵.۲ رخ داد. این اولین زمین‌لرزه‌ای بود که از زمان شروع زمین‌لرزه‌ها از بزرگای 5.0 فراتر رفت. به دنبال این رویداد زلزله‌های بیشتری رخ داده، از جمله دو زمین‌لرزه دیگر که بلافاصله پس از زلزله ۱۸ بهمن با بزرگای 4.0 اتفاق افتادند. ماهیت مداوم این لرزش‌ها منجر به نگرانی درباره احتمال وقوع رویدادهای لرزه‌ای بزرگ‌تر بالقوه است.
زلزله 365 میلادی کرت، شرق مدیترانه در کف دریا با بزرگایی که امروزه ۸.۵ برآورد می‌شود، ویرانی گسترده‌ای در مقدونیه (یونان امروزی)، شمال لیبی، مصر، قبرس، سیسیل و اسپانیا ایجاد کرد و در کرت، تقریبا تمام شهرها ویران شد. پس از زلزله، سونامی سواحل جنوبی و شرقی دریای مدیترانه، به‌ویژه لیبی، اسکندریه و دلتای نیل را ویران کرد و هزاران نفر را کشت و کشتی‌ها را تا سه کیلومتر به داخل خشکی پرتاب کرد. زلزله 10 سپتامبر 1509 با بزرگای تخمینی 7.4 خسارت قابل توجهی به استانبول و مناطق اطراف آن وارد کرد. زلزله ۲۰۲۰ ساموس آخرین زمین‌لرزه با بزرگای بیش از ۷ در ۳۰ اکتبر ۲۰۲0 بود که در حدود 14 کیلومتری شمال شرقی جزیره یونانی ساموس رخ داد. اگرچه ساموس نزدیک‌ترین جزیره به کانون این زمین‌لرزه با بزرگای ۷.۰ بود، اما در شهر بزرگ ازمیر ترکیه در 70 کیلومتری شمال شرقی کانون بیش از 700 ساختمان مسکونی و تجاری آسیب جدی دیدند یا تخریب شدند. 117 نفر در استان ازمیر و دو نفر در یونان جان باختند و هزار و 34 نفر دیگر مجروح شدند.
از نظر زمین‌شناختی سانتورینی در امتداد کمان آتشفشانی هلنیک واقع است. کانون این زمین‌لرزه‌ها عمدتا در زیر بستر دریا بین سانتورینی و جزایر مجاور مانند آنافی و آمورگوس قرار دارند. وضعیت اضطراری و تخلیه در پاسخ به فعالیت لرزه‌ای در ششم فوریه پس از زلزله ۵.۲ در جزیره اعلام شد. اعلامیه شامل اقدامات پیشگیرانه مانند تخلیه مناطق ساحلی به دلیل خطرات احتمالی سونامی مرتبط با زلزله‌های قوی‌تر است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیش از 11 هزار نفر به عنوان یک اقدام پیشگیرانه از سانتورینی تخلیه شده‌اند.
نگرانی‌هایی درباره فوران‌های آتشفشانی به دلیل نزدیکی دو آتشفشان (نی کامنی و کلمبو) وجود دارد. فعالیت لرزه‌ای-آتشفشانی خفیفی در دهانه سانتورینی شناسایی شده است. احتمال زمین‌لرزه‌های قوی‌تری بالقوه به بزرگای حدود شش یا بیشتر وجود دارد. الگوی فعلی «فوج لرزه‌ای» است که زمین‌لرزه‌های کوچک‌تر متعددی در یک دوره طولانی به جای یک رویداد بزرگ و سپس پس‌لرزه‌ها رخ می‌دهند. روند ساختاری رخداد زلزله در راستای شمال شرق-جنوب غرب و بیشتر با افزایش لرزه‌خیزی از جنوب غرب به سمت شمال غرب بوده است.
جزایر سانتورینی در کمان آتشفشانی هلنی به دلیل فرورانش ورقه آفریقا به زیر ورقه اوراسیا با آتشفشان فعال نیز مشخص می‌شود. خود جزیره دارای دهانه‌ای است که در اثر فوران‌های آتشفشانی انفجاری گذشته شکل گرفته است که نی کامنی و کلمبو دو ساختار آتشفشانی قابل توجه در مجاورت آن هستند.
همه رویدادهای لرزه‌ای الزاما منجر به فوران نمی‌شوند. در بسیاری از موارد، انبوهی از زمین‌لرزه‌ها با حرکت ماگما در زیر سطح زمین مرتبط هستند، اما لزوما به یک فوران ختم نمی‌شوند. فوج لرزه فوریه 2025 احتمالا با فعل و انفعال زمین‌ساختی و نفوذ ماگمایی مرتبط است. در حالی که برخی فعالیت‌های لرزه‌ای-آتشفشانی خفیف در دهانه سانتورینی شناسایی شده اما تا نیمه فوریه ۲۰۲۵ هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که خبر از فوران بزرگ قریب‌الوقوع بدهد.
ا ز نظر تئوری امکان وقوع یک فوران آتشفشانی بزرگ پس از یک فوج زلزله وجود دارد که چنین رویدادی به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله: ژرفا و حجم ماگمای موجود در زیر سطح، تغییرات در انتشار گاز یا الگوهای تغییر شکل زمین، داده‌های تاریخی درباره رخدادهای مشابه پس از یک فوج لرزه‌ای. مهم‌ترین رویداد آتشفشانی در دریای اژه، به‌ویژه در اطراف جزایر سانتورینی و آمورگوس، فوران مینوی است که تقریبا سه هزار و 600 سال پیش در اواخر عصر برنز رخ داده است. این فوران یکی از بزرگ‌ترین فوران‌های آتشفشانی است که در تاریخ ثبت شده و اثرهای عمیقی بر محیط زیست و تمدن‌های بشری داشته است. تخمین زده می‌شود که فوران مینوی در حدود سال 1600 قبل از میلاد رخ داده باشد.
این فوران به عنوان فوران پلینی طبقه‌بندی شده که با فوران‌های انفجاری مشخص می‌شود که مقادیر زیادی خاکستر و سنگ پا را به جو خارج می‌کند. این فوران از دهانه سانتورینی- که به عنوان Thera ترا شناخته می‌شود - از بخشی از یک مجموعه آتشفشانی شامل چندین جزیره مانند نی کامنی و پالئا کامنی Nea Kameni و Palea Kameni منشأ گرفته است. این فوران منجر به فروریختن بخش قابل توجهی از خشکی جزیره در دریا شد و چیزی را که امروزه به عنوان دهانه سانتورینی شناخته می‌شود، تشکیل داد. این فوران که به عنوان فوران مینوی Minoan نیز شناخته می‌شود پیامدهای گسترده‌ای برای تمدن‌های باستانی در منطقه دریای اژه داشت. به طور گسترده اعتقاد بر این است که به دلیل ریزش گسترده خاکستر، سونامی ناشی از فعالیت‌های آتشفشانی و تغییرات اقلیمی بعدی به زوال تمدن مینوی در کرت انجامیده است.
لایه‌های تفرا (خاکستر آتشفشانی) حاصل از این فوران را می‌توان در نقاط مختلف یونان و فراتر از آن یافت. این لایه‌ها شواهد مهمی را برای درک نه‌تنها فعالیت آتشفشانی بلکه اثر آن بر جوامع باستانی دارد. پس از فوران مینوی، رویدادهای آتشفشانی مهم دیگری در این منطقه رخ داده است، از جمله فوران‌های کوچک‌تر از نی کامنی در دوران تاریخی که آخرین فوران در سال 1950 -75 سال قبل- رخ داده است. با این حال، هیچ‌کدام از این فوران‌های کوچک با اندازه یا اثر فوران مینوی در سه هزار و ۶۰۰ سال قبل مطابقت ندارند.