به گزارش خبرگزاری مهر، همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم با تأکید بر نقش بی‌بدیل علمای خوی در پرورش و گسترش مکتب قم، با حضور گسترده شخصیت‌های برجسته حوزوی، علمی و مقامات استانی در این شهرستان برگزار شد.
این همایش که به منظور بزرگداشت یک قرن تلاش و مجاهدت در راه اعتلای علوم اسلامی و حفظ میراث گران‌بهای تشیع برپا شده بود، تجلیلی شایسته از مقام شامخ آیت‌الله العظمی حائری یزدی، بنیان‌گذار فقید حوزه علمیه قم، به عمل آورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه ارومیه، در این همایش با تمجید از نقش بی‌بدیل آیت‌الله العظمی حائری یزدی در بازتأسیس حوزه علمیه قم اظهار کرد: آیت‌الله حائری یزدی با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر خود، نه‌تنها حوزه علمیه قم را احیا کرد، بلکه مسیری نوین برای ترویج علوم اسلامی و حفظ معارف اهل‌بیت (ع) ایجاد نمود. وی با تدبیر و بصیرت خود، نه فقط حوزه علمیه قم را از رکود و انزوا بیرون آورد، بلکه آن را به یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و فرهنگی جهان اسلام تبدیل کرد. علمای خوی نیز با تأسیس از این بزرگ‌مرد تاریخ، همواره در مسیر تقویت و گسترش مکتب قم گام برداشته و با بهره‌گیری از علوم و معارف این حوزه، در خدمت به دین و مردم بوده‌اند.
وی با اشاره به نقش اثرگذار علمای خوی در حفظ و گسترش معارف اسلامی، افزود: این علمای بزرگوار با الهام از اندیشه‌های فرزانه آیت‌الله العظمی حائری یزدی، همواره تلاش کرده‌اند تا با تعلیم و تربیت نسل‌های جدید، مسیر پیشرفت و تعالی حوزه‌های علمیه را هموار سازند. آنها در طی سال‌ها، نه‌تنها در عرصه‌های علمی و پژوهشی نقش‌آفرینی کرده‌اند، بلکه در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز با تأسیس مؤسسات آموزشی و پژوهشی، آثار علمی و فرهنگی ارزشمندی را برای جامعه اسلامی به ارمغان آورده‌اند. خدمات آنان در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی و اجتماعی، نشان‌دهنده میزان فداکاری و خلوص نیت‌شان در راه دین و مردم است.
نماینده ولی‌فقیه در استان با تأکید بر اهمیت حفظ و پاسداشت این میراث گران‌بها، تصریح کرد: همایش‌هایی از این دست، نه‌تنها فرصتی مغتنم برای بازخوانی و تجلیل از نقش ارزنده علمای خوی در تاریخ حوزه علمیه قم است، بلکه زمینه‌ای برای بهره‌گیری از تجارب و اندیشه‌های آنان در مسیر پیشرفت و تعالی امت اسلامی فراهم می‌آورد. ازاین‌رو، باید با پرداختن به زندگی و آثار این بزرگان، نسلی آگاه، متخصص و متعهد تربیت کرد که بتواند در جهان امروز به‌عنوان سفیران علم و معارف اسلامی، اسلام و ایران را به جهانیان معرفی کند. این همایش‌ها فرصت‌هایی هستند که باید از آنها به‌طور مؤثر برای تقویت و گسترش فرهنگ تحقیق و پژوهش در علوم اسلامی بهره گرفت تا اندیشه‌های این بزرگان همواره در عرصه‌های علمی و فرهنگی زنده بماند و نسل‌های آینده از آن بهره‌مند شوند.
تجلیل از پیشینه درخشان علما
حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم خانی، امام جمعه شهرستان خوی نیز در این همایش به تبیین پیشینه پرافتخار علمی و فرهنگی شهرستان خوی پرداخت و از نقش بی‌بدیل علما و مجتهدان این منطقه در ترویج اندیشه‌های اسلامی و گسترش معارف اهل بیت (ع) به‌عنوان یک حقیقت غیرقابل انکار یاد کرد.
وی با اشاره به تاریخچه غنی خوی و آثار علمی این منطقه، نمونه‌هایی از فعالیت‌ها و تلاش‌های مجتهدان و علما را ذکر کرد و افزود: این بزرگان در شکل‌دهی هویت دینی و فرهنگی جامعه نقش اساسی ایفا کرده‌اند و همواره در دوران‌های مختلف، با ترویج آموزه‌های اسلامی و تکیه بر اصول اهل بیت، مسیر پیشرفت علمی و فرهنگی را هموار کرده‌اند.
حجت‌الاسلام قاسم خانی، با اشاره به ایثار و فداکاری‌های علمای گرانقدر این منطقه، مجاهدت آنان را الگوی ماندگاری برای نسل‌های جدید دانست و تأکید کرد: تداوم این مسیر نورانی، بر عهده‌ی ماست و حفظ و گسترش این میراث معنوی و الگوگیری از مجاهدت‌های این علمای بزرگ، رسالتی است که بر دوش همه ماست. باید با جدیت و پیگیری آن را دنبال کنیم تا این گنجینه‌های علمی و دینی به نسل‌های آینده منتقل شود.
امام جمعه خوی در ادامه بر اهمیت حفظ و انتقال میراث علمی و فرهنگی این شهرستان به نسل‌های بعد اشاره کرد و گفت: ارتباط نزدیک علمای خوی با حوزه علمیه قم و تلاش‌های آنان برای تقویت معارف دینی، نشان‌دهنده ضرورت تداوم این ارتباط در راستای اعتلای فرهنگ اسلامی است. این ارتباط نه‌تنها موجب حفظ روحانیت و علم در منطقه خواهد شد، بلکه به ترویج آموزه‌های دینی و ارزش‌های فرهنگی اسلام کمک خواهد کرد. از این‌رو، همگان باید برای گسترش و ترویج این میراث علمی و فرهنگی تلاش کنند تا این جریان نورانی همچنان برقرار بماند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با تأکید بر اینکه این میراث نه تنها متعلق به مردم خوی بلکه به تمامی ایران اسلامی است، از مسئولیت همگان در پاسداری از این گنجینه ارزشمند سخن گفت و افزود: از همه کسانی که در حفظ این میراث نقش دارند، تقدیر می‌کنم و از تمامی افراد و نهادها می‌خواهم تا با همت و همکاری بیشتر، در جهت حفظ و انتقال این میراث ارزشمند به نسل‌های آینده تلاش کنند.
حجت‌الاسلام قاسم خانی، با دعوت از جوانان به پیگیری راه و روش علمای خوی، آنان را به مطالعه و تحقیق درباره پیشینه علمی و فرهنگی شهرستان خوی تشویق کرد و بر ضرورت شناخت عمیق‌تری از این میراث برای نسل‌های آینده تأکید کرد.
وی همچنین افزود: جوانان باید از این گنجینه‌های علمی بهره‌برداری کنند و با شناخت عمیق‌تر از تاریخ و اندیشه‌های این بزرگان، در جهت رشد و اعتلای علم و فرهنگ اسلامی گام بردارند.
جزئیات برگزاری همایش
حجت‌الاسلام ذبیحی‌فر، دبیر همایش، با اشاره به اهمیت این رویداد، بخش علمی همایش را محور اصلی فعالیت‌ها دانست و اظهار کرد: بخش علمی این همایش در سه محور اصلی شامل مقالات علمی، سخنرانی‌های تخصصی و مصاحبه‌های عمیق فعالیت داشته است.
وی در ادامه توضیح داد: این همایش نه تنها فرصتی برای تبادل نظر و بررسی مسائل علمی است، بلکه بازتعریف و تمجید از نقش برجسته علما در تاریخ و فرهنگ جامعه نیز در دستور کار قرار دارد.
دبیر همایش افزود: بخش مهمی از این رویداد به مصاحبه با علمای خوی اختصاص داشت که در آنها خدمات اجتماعی علما و تأثیرات آنها در جامعه و مردم بررسی شد. این مصاحبه‌ها نه‌تنها نشان‌دهنده همبستگی میان علمای خوی است، بلکه نمایانگر تأثیرات عمیق این علمای بزرگ در ایجاد و تقویت ارزش‌های اجتماعی و دینی در منطقه نیز است. این خدمات و تلاش‌ها به‌عنوان الگویی در پیروی از آموزه‌های اسلامی در راستای بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی جوامع محلی به‌شمار می‌آید.
حجت‌الاسلام ذبیحی‌فر همچنین، به استفتائات علمای خوی محضر عالمانی همچون مرحوم آیت‌الله آخوند خراسانی، مرحوم آیت‌الله شیخ محمد حسین نائینی، مرحوم آیت‌الله سید ابوالحسن موسوی اصفهانی و آیت‌الله حاج شیخ عبد الکریم حائری و اجازه اجتهاد و اجازه تصرف در امور حسبیه در گذشته اشاره کرد و توضیح داد: این ارتباطات با علمای بزرگ نجف و حوزه علمیه قم از جمله پیوندهایی است که باعث گسترش و تعمیق علم و آموزه‌های اسلامی در جامعه شد.
وی گفت: این مقالات، حاصل تلاش پژوهشگران و محققان حوزوی و دانشگاهی است و گنجینه‌ای ارزشمند از دانش و معرفت را به جامعه علمی ارائه کرده‌اند. این پژوهش‌ها، نه‌تنها به درک عمیق‌تر از سیر تحول حوزه‌های علمیه کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز مطالعات گسترده‌تر و تولید محتوای علمی در حوزه علوم اسلامی باشد.
وی همچنین تأکید کرد: این تحقیقات و مطالعات، نه‌تنها به غنای دانش اسلامی کمک می‌کند، بلکه راه را برای پژوهش‌های بیشتر در این زمینه هموار می‌سازد و می‌تواند بستری مناسب برای کشف زوایای جدید علمی و معرفتی فراهم آورد. این فرآیند، زمینه‌ساز ارتقای سطح علمی و فرهنگی جامعه و همچنین تقویت همکاری‌های علمی میان پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی خواهد بود که می‌تواند به پیشرفت و اعتلای علم اسلامی در سطح جهانی کمک کند.
دبیر همایش با ابراز خرسندی از کیفیت بالای مقالات دریافتی، اعلام کرد: این همایش به دنبال ایجاد فضایی پویا برای تبادل افکار و ایده‌ها میان پژوهشگران و فعالان حوزه علمیه و دانشگاه است تا از این طریق، تعامل علمی میان این دو نهاد بیش از پیش تقویت شود.
وی افزود: تقویت همکاری‌های علمی و افزایش تولیدات پژوهشی، نیازمند برنامه‌ریزی منسجم، ارتباط مؤثر میان مراکز علمی و حمایت‌های همه‌جانبه از سوی نهادهای فرهنگی و آموزشی است. استمرار چنین نشست‌هایی می‌تواند به توسعه تحقیقات میان‌رشته‌ای و ارتقای سطح دانش در حوزه علوم اسلامی منجر شود.
حجت‌الاسلام ذبیحی‌فر در ادامه سخنان خود، بر اهمیت کاهش فاصله میان علمای دین و پژوهشگران دانشگاهی تأکید کرد و گفت: این تعامل سازنده، نه تنها موجب تبادل دانش و تجربیات ارزشمند بین دو قشر فرهیخته جامعه می‌شود، بلکه می‌تواند به ارتقای سطح علمی و فرهنگی جامعه، به صورت چشمگیری کمک شایانی کند.
وی با اشاره به ضرورت هم‌افزایی ظرفیت‌های علمی حوزه و دانشگاه، افزود: علما و فضلای حوزه علمیه، با اشراف به مبانی عمیق دینی و معارف اسلامی، می‌توانند راهنمای ارزشمندی برای پژوهشگران دانشگاهی در جهت‌دهی به تحقیقات و مطالعات باشند. از سوی دیگر، پژوهشگران دانشگاهی نیز با بهره‌گیری از روش‌های نوین تحقیق و تحلیل، می‌توانند به تبیین و تعمیق معارف دینی کمک کنند و آنها را به زبانی قابل فهم برای نسل جوان ارائه نمایند. این همکاری‌ها، می‌تواند موجب تقویت فهم صحیح و کاربردی معارف اسلامی در جوامع امروزی شود و در نهایت به رشد و توسعه فرهنگ اسلامی در سطح جهانی منجر گردد.
دبیر همایش با تأکید بر اینکه ایجاد این تعامل، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند است، پیشنهاد کرد: برگزاری نشست‌های مشترک، کارگاه‌های تخصصی و تدوین طرح‌های پژوهشی مشترک، می‌تواند گامی مؤثر در جهت تحقق این هدف باشد. همچنین، ایجاد بسترهای مناسب برای حضور دانشجویان و پژوهشگران دانشگاهی در حوزه‌های علمیه و بالعکس، می‌تواند به ایجاد درک متقابل و هم‌افزایی بیشتر بین این دو نهاد علمی کمک کند.
حجت‌الاسلام ذبیحی‌فر با ابراز امیدواری نسبت به اینکه همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم در شهرستان خوی، نقطه عطفی در راستای تقویت همکاری‌های علمی بین حوزه و دانشگاه باشد، تصریح کرد: امیدواریم این همایش، سرآغازی برای ایجاد یک گفتمان سازنده و پایدار بین علمای دین و پژوهشگران دانشگاهی باشد و بتوانیم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی هر دو نهاد، گامی مؤثر در جهت ارتقای علمی و فرهنگی جامعه برداریم.
وی افزود: این رویداد علمی، با محوریت ترویج فرهنگ تحقیق و پژوهش در حوزه علوم اسلامی، می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد و آنان را به تلاش برای دستیابی به دانش و معرفت بیشتر ترغیب کند.
معاون پژوهش حوزه علمیه خوی در پایان ابراز امیدواری کرد: این همایش تأثیرات مثبتی در راستای تقویت حوزه علمیه قم و گسترش معارف عالی اسلامی به دنبال داشته باشد و بتواند نقشی مؤثر در رشد و گسترش علوم اسلامی و تعمیق پیوند بین حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها ایفا کند.
رونمایی از دستاوردهای علمی و تجلیل از بزرگان
آئین اختتامیه همایش با رونمایی از مقالات علمی، تجلیل از علمای برجسته شهرستان خوی و همچنین بزرگداشت خانواده‌های معظم شهدا همراه بود. در این مراسم، از مقام شامخ علما و شخصیت‌های علمی و فرهنگی شهرستان خوی تقدیر به عمل آمد و از خانواده‌های معظم شهدا با اهدای لوح تقدیر و هدایایی تجلیل شد. این مراسم با استقبال گسترده‌ی مردم و مسئولان مواجه شد.
همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم در شهرستان خوی، نه‌تنها یادآور یک قرن تلاش و مجاهدت در راه اعتلای علوم اسلامی بود، بلکه فرصتی برای تجدید پیمان با آرمان‌های بلند این حوزه و بزرگداشت نقش‌آفرینی علمای خویی در این مسیر پرفروغ بود. این همایش، با تکیه بر دستاوردهای علمی و تجلیل از بزرگان، گامی مؤثر در جهت حفظ و انتقال میراث گران‌بهای حوزه علمیه قم به نسل‌های آینده برداشت.