به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، اسنادی که یک رسانه انگلیسی‌زبان مستقر در لبنان به بررسی آن پرداخته از عمق تلاش‌های طولانی‌مدت ایالات متحده آمریکا برای بی‌ثبات‌سازی حکومت ایران پرده برمی‌‌دارد. 

پایگاه «کریدل» (The Cradle) گزارش داده سال‌هاست که «صندوق دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» (NERD) در وزارت امور خارجه آمریکا صدها میلیون دلار به عملیات‌های پنهانی برای سرنگونی دولت تهران اختصاص داده، هر چند که هرگز به موفقیتی دست نیافته است. 

جزئیات مربوط به اینکه این پول به کجا می‌رود و چه کسانی از آن بهره‌مند می‌شوند، معمولاً پنهان نگه داشته می‌شود. با این حال، سند افشاشده اطلاعات نادری درباره جدیدترین طرح آمریکا برای سرنگونی حکومت تهران ارائه می‌دهد.

سند آمریکا

سند مورد بحث یک دعوتنامه محرمانه از وزارت امور خارجه آمریکا برای دریافت پیشنهاد از پیمانکاران خصوصی و نهادهای مرتبط با دستگاه‌های اطلاعاتی مانند بنیاد ملی دموکراسی (NED) و آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) است.

این سند که در آگوست 2023 به صورت محرمانه توزیع شده از متقاضیان می‌خواهد پیشنهادهایی برای «حمایت از جامعه مدنی ایران، مدافعان حقوق شهروندی و تمامی مردم ایران به منظور بهره‌مند شدن از حقوق مدنی خود» ارائه دهند و راه‌های موثرتری «برای مشارکت دموکراتیک مردم» پیشنهاد دهند.

صندوق دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک NERD همچنین از متقاضیان خواسته «فعالیت‌هایی» پیشنهاد دهند که به تقویت «تلاش‌های جامعه مدنی برای سازمان یافتن حول مسائل مهم برای مردم ایران در دوره انتخابات» منجر شده و «رهبران منتخب و غیرمنتخب را در برابر خواسته‌های شهروندان پاسخگو نگه دارد».

مطابق این سند وزارت امور خارجه همچنین مایل بوده آموزش‌هایی به شهروندان ایرانی در مورد آنچه «نقائص روندهای انتخاباتی در ایران» خوانده شده ارائه دهد.گفته شده پیشنهادها باید «به طور ویژه بر توسعه استراتژی‌ها و فعالیت‌هایی تمرکز کنند که مشارکت زنان را در جامعه مدنی، حاکمیت قانون و حکمرانی خوب افزایش می‌دهند».

این سند مملو از لفافه‌پوشی‌ها و واژه‌های در ظاهر جذابی است که ایالات متحده سال‌ها از آن به عنوان بهانه‌ای برای نفوذ در ساختار حاکمیتی کشورهای مخالف و ایجاد بی‌ثباتی در آنها استفاده کرده است.

NERD ادعا می‌کند که از «حکومت مشارکتی، اصلاحات اقتصادی و پیشرفت آموزشی» حمایت می‌کند و هدف آن پرورش «دولتی پاسخگو و مسئول در ایران است که از نظر داخلی پایدار و از نظر خارجی عضوی صلح‌جو و سازنده در جامعه ملل باشد».

تجربه‌ها نشان می‌دهند منظور از این عبارات ایجاد یک دولت دست‌نشانده دیگر است که به جای چالش با منافع امپریالیستی آمریکا در غرب آسیا با آنها همسو باشد.

سوژه‌های انسانی

سند مورد استناد کریدل نشان می‌دهد NERD دوره انتخابات 2024 ایران و تبلیغات انتخاباتی آن را به عنوان «فرصتی» برای نفوذ در جامعه مدنی ایران دیده است. این طرح خواستار به کارگیری شبکه‌ای از «کنشگران مدنی» در جهت طیف مختلفی از راهبردهای انتخاباتی از «مشارکت در انتخابات» گرفته تا عدم مشارکت در آن شده است.  

علاوه بر این، پیشنهاد شده بود به مقام‌هایی از تمامی سطوح حکمرانی که زن، جوان و از اقلیت‌های قومی باشند «حمایت‌های فنی و آموزش» ارائه شود. با وجود این در این سند اذعان شده که در حال حاضر هیچ مقام حکومت ایران واجد دریافت چنین حمایتی نیست.

این شبکه برانداز امیدوار بود بعد از استقرار اقدام به سازمان‌دهی «همه‌پرسی‌های ساختگی ملی» و دیگر کنش‌های سیاسی «غیررسمی» در خارج از ساختارهای رسمی جمهوری اسلامی کند تا اختلافات ادعایی بین اقدامات دولت و خواست عمومی را برجسته کند.

همچنین قرار بود به ایرانی‌ها کمک شود «مرام‌نامه‌ای» درباره «نیازها و اولویت‌های برآورده نشده‌شان» تهیه کنند. اشاره‌ای به اینکه تحریم‌های فلج‌کننده آمریکا و اتحادیه اروپا چه اثراتی بر معیشت مردم دارند نشده است.

در عوض در این سند بیان شده است: «فعالیت‌ها باید غیرحزبی باشند و آماده پذیرش مشارکت از سوی طیف وسیعی از گروه‌ها باشند تا کنشگران مختلف را برای گرد هم آمدن حول منافع مشترک ترغیب کند… تمام فعالیت‌های پیشنهادی باید به وضوح تأثیر خود را بر شهروندان و گروه‌های جامعه مدنی داخل ایران نشان دهند. حمایت‌ها می‌توانند از داخل کشور یا به صورت مجازی از طریق کانال‌های آنلاین ارائه شوند اما متقاضی باید نشان دهد که دارای ارتباطاتی مستقیم با کنشگران جامعه مدنی در داخل ایران است و می‌تواند به طور موثر و ایمن وارد تعامل با این افراد شود».

سرمایه‌گذاری‌های براندازانه

کریدل نوشته هنوز مشخص نیست که کدام گروه‌ها در نهایت بودجه NERD را برای این تلاش‌های براندازانه دریافت کرده‌اند. رسانه‌های جریان اصلی معمولاً می‌گویند که چنین اطلاعاتی به دلیل «خطراتی که فعالان در داخل ایران با آن مواجه هستند» محرمانه است. با این حال، مخفی‌کاری واشنگتن ممکن است کمتر به دلایل امنیتی و بیشتر به دلیل پنهان‌کردن ماهیت مشکوک این عملیات‌های پنهانی مربوط باشد.

تهران مدتها پیش فعالیت‌های مداخله‌جویانه و خرابکارانه سازمان‌های وابسته به دولت آمریکا را در خاک خود ممنوع کرده است. با این حال، واشنگتن کماکان حمایت‌های خود از گروه‌های تبعیدی در کشورهای غربی را ادامه می دهد. کریدل می‌گوید در حالی که مقامات آمریکایی به صورت علنی اصل این تلاش‌ها را تأیید می‌کنند اما جزئیات آنها – از جمله هویت گروه‌ها و افراد تحت حمایت – به طور سیستماتیک پنهان شده است.

به عنوان مثال، اسناد علنی که اکنون حذف شده‌اند نشان می‌دهند که تنها NED بین سال‌های 2016 تا 2021 حداقل 4.6 میلیون دلار در 51 اقدام در ایران سرمایه‌گذاری کرده است. هدف از این سرمایه‌گذاری‌ها مواردی چون تأمین مالی اتحادیه‌های کارگری، «تقویت روزنامه‌نگاری مستقل»، ایجاد یک نشریه حقوقی برای تشویق «وکلا، دانشجویان حقوق و روحانیون» به تحریک برای اصلاحات «دموکراتیک»، و چندین ابتکار مربوط به «توانمندسازی زنان ایرانی» در تجارت، سیاست و جامعه عنوان شده است.

بسیاری از این مفاهیم اسم رمز بنیادهای جنگ نرم آمریکایی برای انقلاب‌های رنگی در کشورهای مخالف آمریکا بوده اند.

پایگاه کریدل نوشته در این اسناد تنها در 7 مورد از «مرکز بنیاد عبدالرحمن برومند» در واشنگتن به عنوان نهادی که مأمور به ارائه طرح‌هایی در راستای این اهداف شده نام برده شده است. نام 44 دریافت‌کننده دیگر ناشناخته باقی مانده است.

مشخص نیست که آیا این سرمایه‌گذاری‌ها به نحوی بر ناآرامی‌های سپتامپر 2022 در ایران تأثیر گذاشته است یا خیر، اما NED به طور مشخص از مراحل اولیه به دقت این آشوب‌ها را زیر نظر داشته است. یک هفته پس از آغاز تظاهرات، این سازمان از هر کسی که علاقه‌مند به «پوشش اعتراضات» بود، خواست تا مرکز عبدالرحمان برومند، دریافت‌کننده مکرر کمک‌های مالی، را دنبال کند.

پایگاه کریدل از مصی علی‌نژاد به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تحریک در اعتراضات سال 2022 در ایران نام برده است.

هر چند که در اسناد جدید مورد استناد این پایگاه نامی از مصی علی‌نژاد به عنوان دریافت‌کننده کمک‌های مالی دیده نمی‌شود اما بررسی اطلاعات مندرج در پایگاه «https://www.usaspending.gov/» نشان می‌دهد او بین سال‌های 2014 تا کنون بیش از 834 هزار دلار بابت قرارداد با نهادهای دولتی آمریکا دریافت کرده است.

این سند نشان می‌دهد که این مبلغ در سال‌های مختلف در ازای تعهدات مربوط به قراردادی بین مصی علی‌نژاد و «سازمان جهانی رسانه‌های آمریکا»- که یک نهاد تحت نظر وزارت خارجه آمریکا است- به وی پرداخت شده است.

البته باید گفت که این بودجه مبلغ قراردادهای رسمی افرادی مانند او است و براندازان خارج از کشور حتما از محل‌های دیگری نیز کمک‌های مالی دریافت می‌کنند.

پایگاه کریدل در بخش پایانی گزارش خود می‌نویسد تاریخچه مقاومت ایران در برابر دخالت‌های غربی، شهروندان این کشور را به شدت نسبت به نفوذ خارجی مشکوک کرده است. حمایت پنهانی آمریکا از جنبش‌های مخالف، مشروعیت این جنبش‌ها را تضعیف می‌کند و واکنش‌های ملی‌گرایانه را تشدید می‌کند.

انتهای پیام/