شناسهٔ خبر: 71358762 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: تسنیم | لینک خبر

یادداشتی بر تفسیر علامه طباطبایی؛ ایام‌الله ظهور

روز ظهور، رجعت و قیامت ایام‌الله هستند و سه مرتبه از یک حقیقت واحدند. این حقیقت واحد همان تجلی حق است که در سه مرتبه‌ی پی‌در‌پی در دنیا نمایان می‌گردد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، علامه‌طباطبایی در تفسیر المیزان ذیل تفسیر روایی آیه‌ی 210 سوره‌ی بقره بیان می‌‌کند، ایام‌الله سه روز است؛ روز ظهور امام عصر(ع)، روز رجعت و روز قیامت و این سه یک حقیقت واحدند که در سه مرتبه‌ی متفاوت متجلی می‌شوند.

«و از ائمه اهل‌بیت (ع) نیز روایت شده که فرموده‌اند: ایام خدا سه روز است، روز ظهور مهدى (ع) و روز برگشت، و روز قیامت، و در بعضى از روایات آمده: ایام خدا سه روز است، روز مرگ و روز برگشت و روز قیامت.» (تفسیرالمیزان، جلد 2، ص 164)

بر اساس این تفسیر روایی، روز ظهور، رجعت و قیامت ایام‌الله هستند و سه مرتبه از یک حقیقت واحدند و از یکدیگر جدا نیستند. این حقیقت واحد همان تجلی حق است که در سه مرتبه‌ی پی‌در‌پی نمایان و در هر مرتبه نسبت به مرتبه‌ی قبل کامل‌تر و شکوفاتر می‌گردد.

درواقع روز ظهور امام سرآغاز تجلی حق در این دنیای مادی است و پس از آن، دنیا هرچه به پیش می‌رود حقیقت منکشف‌تر می‌شود تا به رجعت و سپس به روز قیامت می‌رسد که در آن انکشاف کامل حق رخ می‌دهد.

« و این معنا یعنى اتحاد این سه روز بر حسب حقیقت، و اختلاف آنها از نظر مراتب ظهور باعث شده که در تفسیر ائمه علیه السلام بعضى آیات گاهى به روز قیامت، و گاهى به روز رجعت، و گاهى به روز ظهور مهدى تفسیر شود، و در سابق هم گذشت که گفتیم چنین روزى فى‌نفسه ممکن است، بلکه واقع هم هست، و منکر آن هیچ دلیلى بر نفى آن ندارد.» ( تفسیر المیزان، جلد 2، ص 164)

در واقع ظهور، رجعت و قیامت هرسه از یک سنخ هستند ولی مراتبشان متفاوت است. انکشاف حق در مرتبه‌ی ظهور امام عصر (عج) ضعیف‌تر از مرتبه‌ی رجعت و انکشاف حق در مرتبه‌ی رجعت ضعیف‌تر از مرتبه‌ی قیامت است. اما با ظهور امام عصر حرکت دنیای مادی به سوی انکشاف حقیقت آغاز می‌شود.

بنابراین از آغاز ظهور امام عصر(عج) تا قیامت، عالم مادی به سمت برزخی شدن پیش می‌رود و ابعاد برزخی وجود انسان قوت بیشتری می‌یابد و انسان حقایق عالم را به‌صورت برزخی درک می‌کند.

در واقع چنین نیست که قیامت امری جدا و مستقل از این دنیا باشد بلکه قیامت در پایان همین دنیا و در دل همین دنیای مادی برپا می‌شود و این دنیای مادی ظرفیت متجلی شدن حقیقت را دارد. اما دنیای مادی به یکباره وارد قیامت نمی‌شود بلکه در سیری که خداوند مشخص کرده از روز ظهور حرکتش را به‌سوی برزخی شدن آغاز می‌کند تا به قیامت می‌رسد.

«یک آیه گاهى تفسیر مى‌شود به روز قیامت، و گاهى به رجعت، و گاهى به روزگار ظهور مهدى (علیه السلام )، اینکه مى‌گوییم : آنچه از کلام خداى تعالى درباره قیامت و اوصاف آن به دست مى‌آید، این است که قیامت روزى است که هیچ سببى از اسباب، و هیچ کارى و شغلى از خداى سبحان پوشیده نیست، روزى است که تمامى اوهام از بین مى‌رود، و آیات خدا در کمال ظهور ظاهر مى‌شود، و در سراسر آیات قرآنى و روایات هیچ دلیلى به چشم نمى‌خورد که دلالت کند بر اینکه در آن روز عالم جسمانى به کلى از بین مى‌رود، بلکه بر عکس ادله‌اى به چشم مى‌خورد که برخلاف این معنا دلالت دارد، چیزى که هست این معنا استفاده مى‌شود که در آن روز بشر یعنى این نسلى که خداى تعالى از یک مرد و زن به نام آدم و همسرش پدید آورده قبل از قیامت از روى زمین منقرض ‍مى‌شود. و خلاصه میان نشئه‌ی دنیا و نشئه‌ی قیامت مزاحمت و مناقضتى نیست تا وقتى قیامت بیاید دنیا به کلى از بین برود.(تفسیرالمیزان، جلد 2، صفحه 163)

آیت‌الله محمدهادی فقهی از شاگردان علامه، تفسیر علامه از ایام‌الله را چنین تبیین می‌کند: «اما روز ظهور حضرت مهدی(ع)، این روز، روزی است که حق ظاهر می‏شود هر چند در آن روز نیز شر و فساد تا اندازه‏ای وجود دارد. بنابراین می‏توانیم چنین بگوییم که روز ظهور مهدی(ع) هم متعلق به روز رجعت شده است. البته، اول ظهور حضرت مهدی(ع) است و بعد رجعت. و در هر دو، حق ظاهر می‌شود و تا اندازه‌ای نیز در آن زمان وجود دارد. ولی حق در رجعت بیشتر از روز ظهور متجلی می‏شود و فساد نیز در آن کمتر است. در قیامت هم که شر و فساد اصلاً راه ندارد و حق به تمام معنا ظاهر می‏شود. ظهور حضرت بقیهالله(ع) مرحله آخر دنیا و چسبیده به عالم آخرت است. عالم دنیا یعنی عالم فساد، و عالم آخرت یعنی بر چیده شدن فساد. رجعت بین ظهور و قیامت است و بنابراین ظهور حق در آن بیشتر و فساد در آن کمتر است.» (محمدهادی فقهی، ماهنامه موعود شماره 58) 

«آخرت آینده‌ی همین دنیا و ظهور امام، حقیقتی است که در همین دنیا اتفاق خواهد افتاد.» (محمدهادی فقهی، ماهنامه موعود شماره 58) 

باتوجه به تفسیر علامه، اولین مرتبه‌ی نمایان شدن حق با ظهور امام عصر(عج) آغاز می‌گردد. این مرحله، آخرین مرحله‌ی پوشیدگی و تاریکیِ دنیاست و از آن پس حق بیشتر و بیشتر نمایان خواهد شد. توقفی برای این سیر وجود ندارد تا آنجا که از ظهور به رجعت و سپس به قیامت می‌رسد که در آن حقیقت به تمامی رخ  می‌نماید. این سه مرتبه همان ایام‌الله هستند که سرآغازش ظهور و پایانش قیامت است.

انتهای پیام/