به گزارش اقتصادنیوز، مدرن دیپلماسی با انتشار یادداشتی نوشت، روابط هند و چین به دلیل مرزهای نامساعد، روابط تجاری نابرابر، مشارکت استراتژیک چین با پاکستان و اختلاف نظر دوجانبه بر سر جایگاه واقعی یکدیگر در آسیا و فراتر از آن، پرتنش و پیچیده بوده است. روابط دو بازیگر همچنین به واسطه بن بست دره گالوان در سال 2020 پیچیده تر شد. این درگیری مهم بین هند و چین پس از جنگ 1962 رخ داد و رژیم مدیریت مرزی را که طی دهه‌ها در باب آن مذاکره و توافق شده بود، مختل کرد. با این حال جنگ روسیه و اوکراین چین را به روسیه، شریک دفاعی تاریخی هند نزدیکتر کرده است. در طول دهه 1990 و تا سال 2013، هر دو کشور توافق کردند که اختلافات خود را در مورد مرز کنار بگذارند و توسعه اقتصادی را در اولویت قرار دهند. چین سیاست خارجی قاطعانه ای را اتخاذ کرد و بر ارتقای پیشرفت فناوری متمرکز شد و ابتکار کمربند و جاده (BRI) با هدف تقویت ارتباطات تجاری در سراسر آسیا، اروپا، آفریقا و فراتر از آن را در مرکزیت سیاست خارجی اش تعریف کرد. از سوی دیگر، هند به دلیل رشد سریع اقتصادش ، خود را یک قهرمان اقتصادی در آسیا و خارج از این جغرافیا می دانست. سیاست "ساخت هند" نشان دهنده جاه طلبی های این کشور برای تقویت موقعیت جهانی و رشد خدمات این کشور در آسیا به عنوان جایگزینی برای چین جهت افزایش صادرات است.

مشارکت زیر سایه اعتمادی شکننده

مدرین دیپلماسی در ادامه یادداشت خود آورد، با این حال، تنش بین هند و چین به دلیل درگیری در سال 2020 بین سربازان دو کشور در امتداد مرزشان در هیمالیا افزایش یافت که منجر به کشته شدن حداقل 20 سرباز هندی و چهار چینی شد. پس از آن، هند سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی، به کار گیری اپلیکیشن‌های دیجیتال مختلف و مسیرهای مسافربری به سمت هند را متوقف کرد، اگرچه پروازهای باری مستقیم بین کشورها ادامه یافت. با این حال، پس از گذشت چهار سال، روابط بین دو کشور به دلیل توافق برای کاهش تنش نظامی در مرز در اکتبر 2024 بهبود یافت. در همان ماه، نارندرا مودی، نخست وزیری هند و شی جین پینگ ، رئیس جمهوری چین در روسیه گفتگو کردند. در حاشیه اجلاس سران بریکس هر دو رهبر در تمام سطوح تعامل مثبت داشتند و روند بهبود روابط چین و هند را تسریع کردند. علاوه بر این، چندین نشست برجسته برای نزدیکی بین هر دو کشور برگزار شده ، اما تصویب سد برق آبی توسط چین در تبت، باعث کدورت چین شد. به گزارش شینهوا، خبرگزاری دولتی چین انتظار می‌رود این سد سالانه 300 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کند. همزمان مقامات چینی گفته اند که پروژه های برق آبی در تبت تأثیر عمده ای بر محیط زیست یا منابع آب پایین دستی نخواهد داشت.

27 ژانویه 2025، هند و چین توافق کردند که خدمات هوایی مستقیم را پس از نزدیک به پنج سال از سر بگیرند و برای حل اختلافات بر سر مسائل تجاری و اقتصادی همکاری کنند.همزمان دیداری بین ویکرام مصری، دیپلمات ارشد هند و وانگ یی، وزیر امور خارجه چین در پکن برگزار شد و هر دو مقام درباره چارچوبی برای از سرگیری پروازها مذاکره کردند. هر دو طرف بر تقویت روابط اقتصادی و تجاری و ترویج سیاست بلندمدت بر پایه شفافیت توافق کردند. وزیر امور خارجه چین تصریح کرد: بهبود و توسعه روابط چین و هند کاملاً در راستای منافع اساسی دو کشور و مردم است و به حفظ حقوق و منافع مشروع کشورهای جنوب جهانی کمک می کند. بر اساس اعلام وزارت خارجه چین، مصری همچنین اطمینان داد که هند آماده جشن گرفتن هفتاد و پنجمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک با چین است و از ریاست چین بر سازمان همکاری شانگهای حمایت کامل خواهد کرد. با این حال، اظهارات مقامات دو طرف حاکی از تعهد دو کشور به تمایل به بهبود روابط دوجانبه از طریق گفتگو در سطح دیپلماتیک است. علاوه بر این، این نزدیکی دربردارنده توافقاتی در مورد بهبود دسترسی به خبرنگاران از هر دو طرف و تسهیل سفرهای زیارتی به مکان مقدس هندوها در تبت بود. این مراحل نشان دهنده تعهد مشترک برای بازگرداندن روابط دوجانبه به مسیر اصلی است. با این حال، با توجه به تنش‌های ریشه‌دار ناشی از درگیری مرزی مرگبار 2020، که به شدت به اعتماد آسیب وارد کرده، پیشرفت همچنان شکننده است. علیرغم تلاش‌های اخیر برای بازگرداندن وضعیت عادی، هر دو کشور باید تاریخ پیچیده خود را با دقت دنبال کنند تا این تعامل مجدد را حفظ نمایند.

لایه های پیچیده تعامل دو همسایه

محیط ژئوپلیتیک حاکم نشان می دهد که بازگشت کامل به وضعیت قبل از 2020 برای روابط هند و چین هنوز بعید به نظر می رسد. همکاری اقتصادی بین هر دو کشور ممکن است رخ دهد، اما تا زمانی که اختلافات مرزی حل نشده باقی بماند، بعید به نظر می‌رسد که منجر به تغییر استراتژیک شود. علاوه بر این، رقابت منطقه‌ای بین هر دو کشور ادامه خواهد داشت، زیرا نفوذ فزاینده چین در آسیا با نگرانی‌های ژئوپلیتیکی و استراتژیک هند متفاوت است. هند خود را متحد استراتژیک ایالات متحده می‌داند و نزدیکی این کشور با چین به پیچیدگی سیاست خارجی این کشور می‌افزاید. استراتژی دوگانه هند سوالاتی را در مورد ثبات هند به عنوان یک شریک استراتژیک و توانایی آن برای حفظ یک مسیر دیپلماتیک با ثبات ایجاد می کند. رویکرد هند برای حفاظت از منافع اقتصادی خود گهگاه به اقداماتی منجر شده که می تواند در تضاد با انتظارات اعتماد متقابل و همکاری تلقی شود.تاریخچه هند و روابط دوجانبه و اقتصادی این کشور نگرانی هایی را در مورد قابلیت اطمینان به این بازیگر به عنوان یک شریک ثابت ایجاد می کند. مواردی وجود داشته که به نظر می رسد اقدامات هند تا حدودی از اصول منشور سازمان ملل متحد و تعهدات بین المللی آن منحرف شده است. ملاحظات مختلف استراتژیک، اقتصادی و ژئوپلیتیکی دلیل تلاش هند برای اصلاح روابط خود با چین است. حتی اگر مسائل مرزی همچنان دو بازیگر را آزار دهد، هند و چین هنوز روابط اقتصادی قابل توجهی دارند. چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری هند است و هرگونه تلاش برای بهبود روابط می تواند منجر به افزایش همکاری اقتصادی، تجارت و عوامل مهم سرمایه گذاری در توسعه اقتصادی هند شود. دهلی نو در تلاش برای بهبود روابط با چین احتمالاً رویکردی عمل‌گرایانه برای حفاظت از منافع اقتصادی و استراتژیک خود در کنار کاهش خطر تقابل اتخاذ خواهد کرد. هند خواهان یک سیاست خارجی مستقل است و نمی‌خواهد با چین درگیر شود. هند نمی تواند در انزوا زندگی کند و باید روابط خود را با کشور همسایه خود برای امنیت و منافع ملی خود اصلاح کند.