شهر پالمیرا که آثار باستانیاش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته، شاهد بازگشت تعدادی از ساکنان خود پس از سالها آوارگی و جنگ است.
پس از بازگشت، ساکنان این شهر به خبرگزاری فرانسه توضیح دادهاند که داعش و سپس شبهنظامیان از جمله نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی بخش باستانی پالمیرا را به روی عموم مردم بسته بودند.
پالمیرا به «مروارید صحرا» معروف است و با آثار تاریخی خود در برابر ویرانی جنگ در سوریه مقاومت کرده است.
بشار اسد و متحدان اصلیاش یعنی روسیه و شبهنظامیان تحت حمایت ایران پس از بیرون راندن شبهنظامیان داعش از پالمیرا در سال ۲۰۱۷، پایگاههای نظامی خود را در نزدیکی سایتهای میراث جهانی یونسکو ایجاد کردند و مردم حتی مردم محلی را از ورود به آنها منع کردند.
اکنون که ویرانههای باستانی پالمیرا به روی عموم باز شده، یاسر المحمود، ۵۴ ساله، مانند دهها سوری دیگر که به شهرشان بازگشتهاند، ابراز خوشحالی میکند.
او گفته است: «ما قبل از جنگ هر جمعه به اینجا میآمدیم. اکنون برگشتهایم و میتوانیم دوباره با خاطرات خود ارتباط برقرار کنیم. این سرزمین ما است، خانه ما. مردم اینجا برای دیدنش بازمیگردند.»
این ساکن پالمیرا افزود: «ما همه چیز را فراموش کردهایم. فرسودگی آوارگی، همه چیز. بازگشت به اینجا رویایی است؛ رویایی که به حقیقت پیوسته. بالاخره کار ظالم به پایان رسید. وقتی آواره شدیم سعی کردیم به این که خانه مان چه شکلی است فکر نکنیم. اما اکنون همه چیز به صاحبانش باز میگردد.»
پالمیرا در وسط بیابان مرکزی سوریه و در بیش از ۲۰۰ کیلومتری دمشق قرار دارد.
بخشی از آثار باستانی این شهر به دست داعش ویران شد. با این حال، آن چه باقیمانده آن قدر جذاب به نظر می آید که بتواند توجه گردشگران زیادی را دوباره به خود جلب کند.
پالمیرا پیش از آغاز جنگ سوریه بیش از ۱۵۰ هزار گردشگر را به خود جذب میکرد و بسیاری از مردم منطقه به واسطه صنعت گردشگری ارتزاق میکردند.
خلدون الرباع، ۳۲ ساله، که در جریان جنگ علیه ارتش بشار اسد میجنگید، پیش از جنگ در همین جا کار میکرد.
![](https://gdb.rferl.org/f91d45df-0096-44fc-93e6-77cb39d9ffd8_w250_r0_s.jpg)
او به خبرگزاری فرانسه گفت: «من قبل از انقلاب در اطراف این خرابهها بزرگ شدم. من با گردشگران کار میکردم. همه چیز را در مورد این منطقه میدانم. پالمیرا و ویرانهها از یک دوره وحشت عبور کردهاند. اینجا داعش، ایرانیها، روسها، هر شبهنظامی را که تصور کنید دیده است.»
این مرد سوری تاکید کرد: «ویرانهها برای من مهمتر از پدرم هستند. من اینجا بزرگ شدم. از چهار یا پنج سالگی اینجا کار را شروع کردم. اینجا قدم به دنیا گذاشتم. اینجا بزرگ شدم.»
او درباره حضور شبهنظامیان از جمله شبهنظامیان جمهوری اسلامی در منطقه نیز گفت: «در زمان جنگ یک ایست بازرسی در ورودی پالمیرا وجود داشت. فقط چند خانواده در منطقه زندگی میکردند. آنها حتی نمیتوانستند از ویرانهها بازدید کنند. همهجا پستهای بازرسی بود. عبور و مرور مجاز نبود. روسها، لبنانیها... شبهنظامیان، حزبالله منظورم است، و شبهنظامیان ایرانی. از آمدن مردم به منطقه جلوگیری میکردند تا نبینند اینجا چه خبر است، تا این همه دزدی را نبینند».
خبر بازگشت آوارگان به پالمیرا چند روز پس از اعلام خبر پایان بازسازی موصل، کلان شهر شمال عراق، منتشر شده که آن شهر نیز به دست داعش افتاده بود.
اودری آزوله، مدیرکل یونسکو، در سفری به موصل در مقابل مسحد النوری که اثر تاریخی مهم این شهر است گفت: «من بسیار خوشحالم که در برابر شما و در برابر مناره ای با قدمت بیش از ۸۵۰ سال ایستادهام.»
به گفته مدیرکل یونسکو، این واقعیت که این مناره اکنون بازسازی شده، «مانند بازگشت تاریخ است. گویی هویت شهر بازگشته است.»
مسجد و مناره موصل که متعلق به قرن دوازدهم میلادی است هشت سال پیش ویران شد. ارتش عراق در زمان بازپس گیری کل شهر داعش را متهم کرد که مواد منفجره در این مسجد قدیمی جاسازی کرده بود.
این مسجد همان مسجدی بود که ابوبکر بغدادی در زمان اعلام خلافت خود در سال ۲۰۱۴ بر بخشهایی از عراق و سوریه در آن سخنرانی کرد.
بازسازی این مناطق و عاری شدن از شبه نظامیان، آغاز یک دوران تازه برای منطقه را نوید میدهد.