به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه، گشت آسیایی به مقصد سه کشور مالزی، اندونزی و پاکستان را آغاز کرد. 

روزنامه ینی شفق از جراید تحت امر آکپارتی ترکیه اعلام کرده «مالزی، در روز 11 فوریه اولین ایستگاه سفر آسیایی اردوغان است و او در کوالالامپور پایتخت این کشور، تلاش می‌کند روابط اقتصادی آنکارا – کوالالامپور را توسعه دهد. اردوغان همچنین در 12 فوریه در جاکارتا پایتخت اندونزی و در 13 فوریه در اسلام آباد پایتخت پاکستان خواهد بود. اردوغان به همراه همتایان خود، ریاست جلسات شورای همکاری استراتژیک سطح عالی در مالزی، اندونزی و پاکستان را بر عهده خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود اردوغان در این سفرها در زمینه‌های مختلف تفاهم نامه‌هایی را امضا کند و با محافل تجاری دیدار کند. همچنین در این دیدارها درباره مسائل روز منطقه و جهان به ویژه غزه تبادل نظر خواهد شد.

اردوغان در شرایطی به سوی سه کشور مهم جهان اسلام به راه افتاده که اولاً ترکیه در بحران اقتصادی عمیق و فراگیر قرار گرفته و دوم این که حزب عدالت و توسعه، در آستانه برگزاری کنگره بزرگ حزبی است. رهبر حزب حاکم ترکیه می‌خواهد نشان دهد که بر اساس گرایش فکری و سیاسی محافظه کاران هوادار خود، به سوی جهان شرق و کشورهای اسلامی گرایش ویژه‌ای دارد و به دنبال توسعه روابط با آنها در تمام حوزه‌ها است. سوم این که اردوغان تمایل دارد پس از تحولات سوریه، نشان دهد که برای توسعه روابط خود با کشورهای اسلامی، برنامه‌ها و نقشه راه تازه‌ای دارد.

اهمیت آسیا برای ترکیه

ترکیه در چند سال گذشته تلاش کرده تا روابط تجاری خود را با کشورهای آسیایی توسعه دهد. اما از چین، کره جنوبی و هندوستان گرفته تا سریلانکا، مالزی، اندونزی و پاکستان، هنوز هم مبادلات تجاری گسترده‌ای با ترکیه صورت نگرفته است.

به عبارتی دیگر، اگر چه ترکیه در دوران زمامداری حزب عدالت و توسعه یعنی از سال 2002 میلادی بدین سو، همواره روابط گسترده‌ای با مالزی، اندونزی و پاکستان برقرار کرده، اما این روابط هنوز هم در چرخه تجاری و سیاسی، به ایستگاه‌های درخشان و موفقیت آمیزی نرسیده است.

در یک گزارش سه قسمتی، تلاش می‌کنیم تا مهمترین ابعاد روابط ترکیه با این سه کشور مهم جهان اسلام و موانع و چالش‌های آن را بررسی کنیم:

اردوغان قبل از حرکت به سوی مالزی، در فرودگاه آتاترک خطاب به خبرنگاران گفت: «در سفری که به هر سه کشور دوست و برادر دارم، قراردادهای زیادی را با هدف تقویت بیشتر روابط دوجانبه امضا خواهیم کرد. علاوه بر تماس‌های رسمی، ما همچنین در رویدادهای انجمن تجاری با نمایندگان بخش خصوصی دیدار خواهیم کرد. همانطور که می‌دانید، ما ابتکار عمل آسیا را دوباره در سال 2019 راه اندازی کردیم و اراده خود را برای تقویت همکاری خود با آسیا عملی کردیم. من امیدوارم که این سفر که باید به عنوان بخشی از اهداف استراتزیک سیاست خارجی ترکیه در آسیا، به روابط ما بر اساس برادری با پاکستان، مالزی و اندونزی سرعت ببخشد».

روابط ترکیه و مالزی

موقعیت جغرافیایی خاص مالزی در جنوب شرقی و مجاورت آن با تایلند، اندونزی و سنگاپور و همچنین برخورداری از منابع غنی مواد معدنی، قلع و قدرت بالا در تولید لاستیک و توسعه صنعتی، این کشور را برای ترکیه به مقصد مهمی تبدیل کرده است.

ترکیه از واردکنندگان کالا و مواد خام از مالزی است اما حجم کلی صادرات ترکیه به مالزی، به زحمت به 5 میلیارد دلار می‌رسد و البته تراز تجاری به شکل معنی داری به نفع مالزی است و میزان صادرات ترکیه به این کشور، کمتر از 1 میلیارد دلار است و کالا در یک مسیر دریایی 26 روزه بین این دو کشور رد و بدل می‌شود.

قدمت روابط ترکیه و مالا به سال 1400 میلادی و دوران امپراتوری عثمانی باز می‌گردد. پس از اعلام استقلال مالزی در سال 1957، ترکیه به مدت هفت سال صبر کرد و سپس روابط دیپلماتیک را با این کشور آسیایی آغاز کرد.

ترکیه تحت رهبری مرحوم نجم الدین اربکان گام‌های مشخصی با مالزی در حوزه صنعت دفاعی، اقتصاد و روابط فرهنگی برداشت. اربکان که در سال 1996 به مالزی سفر کرده بود، با قرار دادن مالزی در گروه اسلامی D-8 که تقویت روابط دو کشور را تضمین کرد.

همچنین از سال 2003 میلادی به بعد، روابط بین آنکارا و کوالالامپور گسترده‌تر شده و ماهاتیر محمد رهبر مشهور مالزی، بارها به ترکیه سفر کرده است.

احمد داوداوغلو نخست وزیر اسبق ترکیه، مدت‌ها در مالزی به عنوان استاد دانشگاه فعالیت کرده و به زبان مالایی تسلط دارد.

در جریان کودتای نافرجام شاگردان فتح الله گولن در ترکیه و در سال 2016 میلادی، مالزی برخلاف بسیاری از کشورهای جهان، به سرعت در برابر گولن ایستاد و سه تن از مقامات ارشد گروه او را در کوالالامپور دستگیر کرده و به ترکیه تحویل داد.

عمده محصولاتی که ترکیه به مالزی صادر می‌کند آهن و فولاد، صنایع دفاعی، محصولات آبکاری طلا و نقره، مواد شیمیایی و الیاف نساجی است.

محصولاتی که ترکیه از مالزی وارد می‌کند شامل روغن‌های گیاهی، عمدتاً روغن پالم، آلومینیوم فرآوری نشده، ماشین آلات و دستگاه‌های الکتریکی و لاستیک است.

در سال‌های اخیر روابط اقتصادی ترکیه و مالزی از واردات و صادرات محصولات اساسی فراتر رفته و با پروژه‌های سرمایه گذاری مشترک ابعاد جدیدی پیدا کرده است. صندوق ثروت خزانه مالزی در سال 2011 اکثریت سهام هلدینگ سرمایه‌گذاری سلامت Acıbadem را به دست آورد. همچنین شرکت فرودگاه‌های مالزی در سال 2014 تمامی سهام فرودگاه گوکچن استانبول را خریداری کرد.

مشارکت‌های عمده در صنایع دفاعی، بخش دیگری از روابط ترکیه و مالزی است. در چارچوب قرارداد 600 میلیون دلاری منعقد شده با مالزی در سال 2011 میلادی، ترکیه 257 نفربر و خودروی زرهی برای ارتش مالزی تولید کرد. همچنین شرکت ASELSAN، برند ترکیه در صنایع دفاعی، در سال 2017 شعبه خود را در مالزی افتتاح کرد و روابط دو کشور در زمینه صنایع دفاعی را بیشتر کرد. این شرکت نظامی ترکیه، هنوز هم به فروش سیستم تسلیحات کنترل از راه دور MUHAFIZ 30 ویژه دفاعی دریایی به مالزی ادامه می‌دهد.

قبل از آن که پای اردوغان به مالزی برسد، مخالفین دولت این کشور، خواستار شفاف شدن اهداف سیاسی سفر شدند.

وان احمد فیصل وان احمد کمال، سخنگوی روابط خارجی حزب اپوزیسیون پریکتان ناسیونال اعلام کرد: «دولت باید در مورد سفر اردوغان شفافیت بیشتری داشته باشد. افکار عمومی باید در جریان اهداف سفر قرار بگیرند. گفته شده انتظار می‌رود اردوغان با انور ابراهیم نخست وزیر، درباره بازسازی غزه و موضوعات دیگر گفتگو کند. ولی در صورت عدم شفافیت، اثرگذاری و پتانسیل مالزی در جهت تامین منافع ملی ما به کار گرفته نخواهد شد».

این سخنان در حالی بیان شده که بر اساس اطلاعات برخی منابع امنیتی ترکیه، انور ابراهیم نخست وزیر مالزی در سال 2008 میلادی و در جریان اعتراضات عمومی، ناچار شده بود به سفارت ترکیه در کوالالامپور پناه ببرد.

در سال 2022 میلادی، ترکیه و مالزی با امضای یک توافق نامه جدید و پروتکل بازنگری، قرارداد تجارت آزاد خود را که فقط مبتنی بر تجارت کالا بود به حوزه خدمات و سرمایه گذاری نیز گسترش دادند.

دولت اردوغان در اثنای امضای آن توافق اعلام کرد که امکان توسعه بخش‌های خدماتی با ارزش افزوده بالا، افزایش پیش‌بینی‌پذیری اقتصادی با شیوه‌های کارآمد و تشویق تجارت و سرمایه‌گذاری بین دو کشور فراهم شده است.

اما واقعیت این است که هنوز هم در شرکت‌ها و موسسات مالی بزرگ مالزی، رویداد اقتصادی خاصی اتفاق نیفتاده که به عنوان نقطه عطف و اوج سرمایه گذاری مالزی در ترکیه تلقی شود.

در مقایسه با مبادلات تجاری عظیمی که مالزی با چین، تایلند، سنگاپور و کره جنوبی دارد، هنوز هم گسترش روابط اقتصادی با ترکیه وارد یک فاز طلایی نشده است. حال باید دید آیا در سفر اردوغان به کوالالامپور، این معادله تغییر خواهد کرد یا مالزی همچنان ترجیح می‌دهد رابطه با ترکیه را به شکلی محتاطانه در یک سطح محدود نگه دارد.

انتهای پیام/