خبرگزاری تسنیم، در بخش تأمین پروتئین، سالانه بالغ بر 2.7 میلیون تن گوشت مرغ و بیش از 1.3 میلیون تن تخم‌مرغ در ایران تولید می‌شود و کشور ما در تولید این دو محصول پرمصرف سفره خانوار یکی از تولیدکنندگان عمده منطقه غرب آسیا است. اکنون سالانه بیش از 900 هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید می‌شود.
در حوزه شیلات و آبزی‌پروری نیز تولید حدود 1.5 میلیون تنی و سرانه مصرف 14 کیلویی، نشان می‌دهد این بخش پس از انقلاب به ویژه پرورش انواع ماهیان گرمابی و سردآبی و میگوی پرورشی پیشرفت‌های فراوانی داشته که نمونه عجیب آن تولید ماهیان خاویاری پرورشی در مناطق خشک کشور است. اکنون 20 استان کشور در حوزه استحصال گوشت ماهیان خاویاری و 12 استان در بخش استحصال خاویار فعال هستند و خاویار پرورشی ایران به 28 کشور جهان حتی کشورهای حاشیه دریای خزر صادر می‌شود.
اگرچه ایران با داشتن منابع آبی گسترده از جمله در حوزه خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر و همچنین منابع آب‌های داخلی مانند رودخانه‌ها، سدها و دریاچه‌ها و پرورش ماهی در قفس، ظرفیت بیشتری برای توسعه این بخش بخصوص در مناطق بکر مکران دارد که البته در راستای تضمین امنیت غذایی، تقویت این بخش به اولویت نخست وزارت جهادکشاورزی هم تبدیل شده است.
براساس آخرین سرشماری در سال جاری نیز حدود 128هزار تن عسل در 92 هزار واحد زنبورستان سراسر کشور تولید شده و ایران سومین تولیدکننده بزرگ عسل در جهان است.
اگر تنها به یک مشکل روستاییان از کمبود خدمات دامپزشکی در گذشته اشاره شد، جالب است بدانیم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، علاوه بر افزایش هزاران دامپزشک و تکنیسین دامپزشکی و حضور آنها در پهنه وسیع شهری، روستایی و عشایری، تولید سالانه 12 میلیارد دز واکسن دام و طیور و دارو‌های مرتبط هم جلب توجه می‌کند و تنها آمار تعداد بیمارستان‌های خصوصی دامپزشکی کشور به 150 بیمارستان رسیده که در کنار انبوه مراکز دولتی و داروخانه‌های دامپزشکی و اعزام متخصصان به مراکز کوهستانی و صعب‌العبور، تلاش‌های وسیعی برای کاهش مرگ و میر دامی و تضمین سلامت محصولات تولیدی بخش دام و طیور صورت می‌گیرد و محصولات پروتئینی تولیدکنندگان ایرانی به دلیل همین تضمین کیفیت، متقاضیان فراوانی در سایر کشورها دارد.
ایران همچنین در صادرات حدود 20 محصول از جمله خاویار، زعفران، پسته و زرشک رتبه اول جهان را دارد. در تولید میوه‌هایی مانند زردآلو، خیار و گردو، رتبه دوم جهانی و در تولید هندوانه، رتبه سوم را کسب کرده است. در زمینه صادرات بادام، چهارمین کشور جهان هستیم و در تولید پیاز، گوجه‌فرنگی و مرکبات نیز در رده‌های ششم و هفتم جهانی قرار داریم. به طور کلی، ایران در تولید مرغ و میوه‌جات، رتبه هشتم جهان را در اختیار دارد.
نکته مهم دیگر این که ایران در تولید نهال میوه استاندارد در تمام گروه‌های محصولی به جز خرما به خودکفایی کامل رسیده و در سال جاری بالغ بر 2 میلیون اصله نهال میوه و غیرمیوه به سایر کشورهای متقاضی صادر کرده است.
اگر کشاورزی سنتی دهه 40 و 50 صرفا به ابزار دست کشاورزان و محدودی تراکتور و کمباین در اراضی کشت و صنعت و اراضی ده هکتاری‌های معروف وابسته بود، در دهه‌های اخیر گام‌های مهمی در جهت توسعه عمومی مکانیزاسیون کشاورزی برداشته شد. تعداد تراکتورها از 50 هزار دستگاه به بیش از 400 هزار دستگاه افزایش یافته و استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین نیز گسترش پیدا کرده و 2.6 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به سیستم آبیاری نوین مجهز است.
در بخش تولید کود شیمیایی و سم، با خودکفایی در کودهای مهم، اساسی و پرمصرف و صادرات مازاد آن، 75 درصد سموم کشاورزی هم در داخل کشور تولید می‌شود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران گام‌های بلندی در حوزه‌های علمی و فناوری در همه بخش‌ها برداشته است. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ملی در این زمینه، دستیابی به فناوری و دانش هسته‌ای و به‌ویژه کاربردهای آن در بخش کشاورزی است. پیش از انقلاب، ایران جایگاهی در میان کشورهای دارای فناوری هسته‌ای نداشت، اما امروز به یکی از کشورهای پیشرو تبدیل شده که تنها یکی از دستاوردهای چشمگیر دانشمندان ایرانی، تولید «ایزوتوپ تلوریوم 130» است که در تولید مواد اولیه رادیوداروها نقش مهمی دارد. این علم در سه حوزه «پلاسما، زیستی و پرتودهی» به کمک محققان آمده و در زمینه امنیت غذایی، مقابله با آفات کشاورزی، افزایش ماندگاری محصولات و آفت‌زدایی از غلات و مواد غذایی و درمان بیماری‌ها خدمات ارزشمندی ارائه می‌کند.
البته با وجود دستاوردهای قابل توجه، کشاورزی ما همچنان نیازمند اصلاحات ساختاری و افزایش بهره‌وری است. بهبود مدیریت منابع آبی، جذب سرمایه، جذب نیروهای متخصص، مقابله با فرسایش خاک، مقابله با آلودگی آب و مقابله با دفع ثقلی فاضلاب شهری و روستایی، توسعه فناوری‌های نوین و کاهش وابستگی به روش‌های سنتی در عرصه‌های مختلف کشاورزی و دامپروری از جمله اقداماتی است که می‌تواند به پایداری این بخش‌ها کمک کند. همچنین، افزایش همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای کاهش تاثیر تحریم‌ها، می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای رشد و توسعه بخش کشاورزی ایران فراهم کند؛ اما برای حفظ و بهبود این جایگاه، نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت بیشتر در بخش‌های کلیدی قانونگذاری، سرمایه‌گذاری و حمایت اجرایی برای کاهش مشکلات اداری و اجرایی است که باید از سوی برنامه‌ریزان و تصمیم‌سازان کلان کشور، کشاورزی یکی از محورهای اصلی توسعه ملی قرار داشته باشد.
در نهایت این که آنچه اکنون در اختیار داریم بسیار مایه مباهات است تا حدی که ارزش اقتصادی تولیدات فعالان این عرصه در سطح کشور سالانه بالغ بر 70 میلیارد دلار برآورد می‌شود. اگر این حجم از تولیدات کشاورزی وجود نداشت، حتی در شرایط مطلوب فروش نفت، ایران مجبور بود درآمد حاصل از یک سال و نیم فروش نفت را فقط صرف واردات مواد غذایی می‌کرد که در شرایط فعلی جهانی، وابستگی محض سیاسی، اقتصادی و امنیتی محسوب می‌شود. این رقم تولید همچنین نشان‌دهنده اهمیت کار بهره‌برداران پرتلاش در تأمین امنیت غذایی و کاهش وابستگی به واردات غذاست که همواره باید قدردان زحمات همه آنها باشیم.
انتهای پیام/
∎