«مرضیه حدیدچی»، یا «مرضیه حدیدچی دباغ» معروف به «طاهره دباغ» که در دوران مبارزه از او با عنوان انقلابی «خواهر طاهره» هم یاد می‌شد، از زنان مبارز معروف انقلاب اسلامی است.
به گزارش اطلاعات آنلاین، ۲۱ خرداد ماه سال ۱۳۱۸ در شهر همدان متولد شد. پدر او، علی‌پاشا حدیدچی که تا پایه ششم درس خوانده بود و معلومات حوزوی هم داشت، برای جوانان و خویشاوندان جلسات درس و بحث مذهبی برگزار می‌کرد و به کتاب‌فروشی اشتغال داشت. فاطمه احمدی مادر مرضیه هم که اصالتاً تهرانی و از سواد قرآنی برخوردار بود، در خانه، جلسات قرآن برگزار می‌کرد.
مرضیه حدیدچی در چهارده سالگی با محمدحسن دباغ که پانزده سال از او بزرگ‌تر بود، ازدواج کرد و به دلیل شغل همسرش که تجارت بود، در آبان ۱۳۳۳ به تهران مهاجرت کرد. شوهر او با حضور در بازار و خواندن اعلامیه‌ها و بیانیه‌ها به مبارزه سیاسی علاقه‌مند شد و همراه با بازاریان تهران نزد سیدابوالقاسم کاشانی حضور می‌یافت و در واقعه ۱۵ خرداد میان مبارزان نامه‌رسانی می‌کرد.
دباغ در حالی‌که سه فرزند داشت، نزد آقاکمال مرتضوی در خیابان خراسان تهران، درس‌های مقدماتی حوزه را فرا گرفت. سپس درس‌های فقه، اصول و اخلاق را نزد علی خوانساری خواند و به تدریس سطوح پایین‌تر هم مشغول شد. او پس از درگذشت سیدحسین بروجردی در فروردین‌ماه ۱۳۴۰ در تعیین مرجعیت و در قضیه لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در سال ۱۳۴۱ با امام‌خمینی (ره) آشنا و به یاری همسر خود در پخش اعلامیه‌های امام‌خمینی (ره) درباره انجمن‌های ایالتی و ولایتی، وارد فعالیت‌های سیاسی شد؛ اما دوست داشت ایشان را از نزدیک ببیند. پس از آزادی امام‌خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ نخستین بار در قم ایشان را ملاقات کرد که مایه تحول زیاد وی شد.
دباغ برای ادامه تحصیل حوزوی نزد سیدمحمدرضا سعیدی؛ از شاگردان امام‌خمینی (ره)، در مسجد موسی‌بن‌جعفر (ع) واقع در میدان خراسان رفت. سعیدی زمینه‌های ارتباط وی را با روحانیان قم از جمله حسینعلی منتظری، عبدالرحیم ربانی شیرازی و محمد منتظری فراهم کرد. این ارتباطات، دباغ را مستقیماً به عرصه مبارزه کشاند. تکثیر و توزیع اعلامیه‌ها و فتوا‌های امام‌خمینی (ره) که از نجف می‌رسید، در تهران و دیگر شهرستان‌ها و نیز رونویسی و تکثیر جزوه «ولایت فقیه» امام‌خمینی (ره)، همچنین برگزاری اردو‌های مختلف بانوان در خارج از شهر ازجمله فعالیت‌های دباغ بود.
پس از دستگیری و شهادت آیت‌الله سعیدی در خرداد سال ۱۳۴۹ به دست رژیم پهلوی، مرضیه دباغ با مسافرت به شهر‌های مختلف به شناسایی افراد و تشکیل پایگاه مبارزه پرداخت. فعالیت‌های او که تحت نظر ساواک بود، در سال ۱۳۵۲ منجر به دستگیری، شکنجه و زندان او شد و حتی دختر او هم دستگیر و در کنار مادرش شکنجه شد. آزادی و دستگیری و شکنجه مجدد دباغ و عفونی شدن زخم‌های بدن او، محکومیت ۱۵ ساله او را به یک سال و چهار ماه تقلیل داد و باعث آزادی او شد. دباغ پس از درمان از کشور خارج شد و پس از مسافرت به لندن و سوریه، در نجف با امام‌خمینی (ره) ملاقات کرد و پس از هجرت امام‌خمینی (ره) به فرانسه او هم روانه پاریس شد و ضمن انجام کار‌های داخلی خانه امام، حفاظت ایشان را بر عهده گرفت.
دباغ پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل سابقه در آموزش‌های نظامی و رزمی، در تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نقشی اساسی ایفا کرد. او به حکم جواد منصوری، نخستین فرمانده سپاه، همراه با حسن لاهوتی، نماینده امام‌خمینی در سپاه، مأموریت یافت تا به تشکیل سپاه غرب کشور اقدام کنند. وی پس از راه‌اندازی سپاه و تشکیلات مرکزی در کردستان، فرماندهی سپاه همدان را از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ به عهده گرفت. او در سال ۱۳۶۱ طی عملیات گشت و شناسایی در غرب کشور، بر اثر اصابت ترکش خمپاره از ناحیه پا مجروح شد. پس از آن با کناره‌گیری از فرماندهی سپاه همدان، مسئولیت بسیج خواهران در تهران را پذیرفت.
وی از طرف گروه‌های موسوم به چپ در انتخابات دوره دوم و سوم مجلس شورای اسلامی در حوزه تهران شرکت کرد و به مجلس راه یافت و در هر دو دوره عضو کمیسیون اصل نود بود. دباغ در جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران که از سال ۱۳۶۵ به دبیرکلی زهرا مصطفوی فرزند امام‌خمینی تأسیس شد، به عنوان قائم‌مقام فعالیت کرده‌است. او همچنین در هیئتی به ریاست آیت الله عبدالله جوادی‌آملی که نامه امام‌خمینی (ره) را به رهبر اتحاد جماهیر شوروی ابلاغ کرد، حضور داشت. دباغ پس از دوره‌ای بیماری در ۲۷ آبان ۱۳۹۵ در ۷۷سالگی درگذشت و پس از تشییع جنازه در حرم امام‌خمینی (ره) به‌خاک سپرده شد.
