به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجتالاسلام والمسلمین روحالله شاکری زواردهی، رئیس دانشگاه معارف اسلامی قم، شنبه ۲۰ بهمنماه در بخش دوم چهارمین اجلاسیه ملی مهدویت و انقلاب اسلامی، در نشست علمی تالار قدس حرم مطهر رضوی، به تحلیل سه جریان عمده در مواجهه با مقوله مهدویت پرداخت و تأکید کرد : اندیشه تمدنی امام خمینی (ره) مهدویت را از یک مفهوم فردی به یک رویکرد اجتماعی و تمدنی ارتقا داده است.
وی در تشریح این سه جریان اظهار داشت: جریان نخست، جریان تجددگرا است که همواره نگاهی حداقلی به مسئله مهدویت داشته و رویکرد آن بیشتر بر اساس مقتضیات زمان تغییر کرده است؛ این جریان، کمتر به عمق آموزههای مهدوی پرداخته و عموماً با تفسیرهای خاص خود به این موضوع نگریسته است. برخی از اندیشمندان این جریان، مهدویت را در چارچوبی تجربی بررسی کرده و از پرداختن به ابعاد اجتماعی و سیاسی آن پرهیز نمودهاند.
رئیس دانشگاه معارف اسلامی قم جریان دوم را جریان سنتگرا معرفی کرد و گفت: این جریان که پیش از انقلاب اسلامی رواج داشت، عمدتاً نسبت به اسلام سیاسی و انقلابی موضعی میانهرو یا حتی بیتفاوت داشت. سنتگرایان، اگرچه مهدویت را در امور اعتقادی جدی میگرفتند، اما ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن را کمتر مورد توجه قرار میدادند. آنها نگاه امامت و ولایت را در دوران غیبت محدود کرده و بیشتر بر بعد عبادی آن تأکید داشتند.
حجتالاسلام والمسلمین شاکری جریان سوم را جریان تمدنگرا دانست و بیان کرد: این جریان، که همزمان با انقلاب اسلامی و بر اساس اندیشههای امام خمینی (ره) شکل گرفت، رویکردی متفاوت دارد. برخلاف جریانهای پیشین، این دیدگاه مهدویت را صرفاً به آینده موکول نکرده و تنها به بعد اعتقادی آن بسنده ننمود، بلکه به ابعاد سیاسی، اجتماعی و تمدنی آن نیز پرداخته است.
وی با اشاره به نگاه تمدنی امام خمینی (ره) به مهدویت اظهار داشت: امام (ره) مهدویت را از کنج خانهها و عبادات فردی به عرصه اجتماعی و فعالیتهای عمومی جامعه کشاند. در اندیشه ایشان، مهدویت نهتنها یک مسئله فردی، بلکه یک جریان اجتماعی و تمدنی است که میتواند جامعه را به سمت تمدن اسلامی سوق دهد؛ این نگاه، امروز در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که توسط مقام معظم رهبری تدوین شده، بهوضوح دیده میشود.
رئیس دانشگاه معارف اسلامی قم با تأکید بر نقش اندیشه امام (ره) در ترویج نگاه تمدنی به مهدویت گفت: نگاه تمدنی امام خمینی (ره) در مسئله مهدویت، در طول چهار دهه پس از انقلاب اسلامی تداوم یافته و در بیانیه گام دوم انقلاب نیز به عنوان تمدن نوین اسلامی معرفی شده است. این تحول، مهدویت را از یک عنصر فردی به یک عنصر اجتماعی تبدیل کرده و آن را در تمام ابعاد زندگی اجتماعی و سیاسی جامعه گسترش داده است.
وی در پایان ضمن تأکید بر اهمیت شناخت رویکردهای مختلف به مهدویت خاطرنشان کرد: در میان سه جریان تجددگرا، سنتگرا و تمدنگرا، اندیشه تمدنی که امام خمینی (ره) آغاز کردند و مقام معظم رهبری ادامه دادند، قویترین و جامعترین اندیشه در ارتباط با مهدویت است که ظرفیت تحقق دولت تراز مهدوی را نیز دارا میباشد.