در پنجمین دور از مبادله گروگانهای اسرائیلی و زندانیان فلسطینی، حماس سه گروگان اسرائیلی دیگر را روز شنبه ۲۰ بهمن آزاد کرد تا در مقابل آنها ۱۸۳ فلسطینی زندانی در دست اسرائیل را تحویل بگیرد.
گروه افراطی حماس که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا تروریستی شناخته میشود شامگاه جمعه اسامی سه گروگان را ارائه کرد، و ساعتی پیش در دیرالبلح در مرکز غزه این سه گروگان را به مأموران صلیب سرخ تحویل داد.
هر سه گروگان، شامل اوهاد بن عامی (۵۶ ساله)، الی شرعابی (۵۲ ساله) و اور لوی (۳۴ ساله)، در جریان یورش حماس به جنوب اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ ربوده شدند.
به نوشته رسانههای اسرائیل، شرعابی و لوی در حمله حماس در هفتم اکتبر اعضای خانواده خود را از دست دادهاند.
ساعتی بعد اسرائیل نیز در ازای آزادی گروگانها ۱۸۳ زندانی فلسطینی را آزاد کرد. برخی از آنها به دلیل مشارکت در حملاتی که منجر به کشته شدن دهها نفر شده بود، محکوم شده بودند. در میان آنها ۱۱۱ فلسطینی دیگر نیز در جریان جنگ در غزه بازداشت شده بودند.
یکی از آزادشدگان ایاد ابو شُکَیدِم بود که به ۱۸ بار حبس ابد در اسرائیل محکوم شده بود. او به طراحی حملات انتحاری در انتقام از ترور رهبران حماس توسط اسرائیل در سال ۲۰۰۴ متهم شده بود.
اجرای توافق آتشبس غزه که با میانجیگری ایالات متحده، مصر و قطر به دست آمد از یکشنبه ۳۰ دی آغاز شده است.
طی سه هفتهای که از اجرای آتشبس میگذرد تاکنون چهار دور مبادله انجام شده و حماس مجموعا ۱۳ گروگان اسرائیلی و پنج شهروند تایلندی را آزاد کرده و در مقابل، صدها فلسطینی از زندانهای اسرائیل آزاد شدهاند.
بر اساس توافق، در مرحله اول که مدت آن ۴۲ روز است نیروهای اسرائیلی به تدریج از مرکز غزه خارج میشوند، در مجموع ۳۳ گروگان اسرائیلی و صدها زندانی فلسطینی آزاد خواهند شد و روزانه ۶۰۰ کامیون کمکهای بشردوستانه وارد نوار غزه میشوند.
با این حال گروه افراطی حماس روز جمعه مدعی شد که تعداد کامیونهای حامل کمکها که در روزهای اخیر وارد نوار غزه شدهاند کمتر از ارقام ذکر شده در توافق است.
بنا بر ادعای دفتر رسانهای در غزه که زیر نظر حماس است، از مجموع ۱۲ هزار کامیونی که میبایست تاکنون وارد نوار غزه میشدند تاکنون تنها هشت هزار و پانصد کامیون وارد منطقه شده و از شش هزار کامیونی که قرار بود کمکها را مستقیما به شمال نوار غزه ببرند تنها کمتر از سه هزار کامیون به آنجا رسیدهاند.
این گروه همچنین مدعی شده است که بر خلاف توافق، تاکنون هیچ خانه پیشساختهای وارد نوار غزه نشده است.
مقامهای اسرائیلی این اتهام را رد کردهاند و در مقابل، حماس را به تخلف در اجرای توافق متهم کردهاند.
به گفته مقامهای اسرائیلی، گروه افراطی حماس در تازهترین تخلف خود اسامی گروگانهایی را که باید روز شنبه آزاد شوند پس از ساعت ۱۶ جمعه ارائه کرد.
به نوشته تایمز اسرائیل، اختلافات در مورد نقض احتمالی آتشبس با اظهارات «غافلگیرانه» دونالد ترامپ درباره آینده غزه بالا گرفته است.
آقای ترامپ در روزهای اخیر چند بار پیشنهاد خود مبنی بر انتقال فلسطینیها به کشورهای عربی، کنترل آمریکا بر نوار غزه و تبدیل این باریکه به یک منطقه ساحلی تفریحی را تکرار کرده است.
نخست وزیر اسرائیل از این پیشنهاد استقبال کرده اما کشورهای عربی و چند کشور دیگر و همچنین سازمان ملل مخالفت شدید خود را با آن ابراز داشتهاند.
واکنشها به تحریم دیوان لاهه
از سوی دیگر، فرمان اجرایی رئیس جمهور ایالات متحده درباره تحریم علیه برخی اعضای دیوان کیفری بینالمللی که شهروندان آمریکا یا متحدانش را هدف قرار دادهاند ادامه دارد.
این تحریم شامل محدودیتهای مالی و همچنین ممنوعیت سفر تحریمشدگان و خانوادههایشان به خاک آمریکا است.
بر اساس این فرمان اجرایی که روز پنجشنبه امضا شد، وزیران خزانهداری و خارجه ایالات متحده ظرف ۶۰ روز فهرستی از افرادی را که باید تحریم شوند ارائه میکنند.
خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از دو منبع مطلع گزارش داد که کریم خان، دادستان دیوان کیفری بینالمللی، اولین فرد در این فهرست است.
به نوشته رویترز، بر اساس توافق میان سازمان ملل و دولت ایالات متحده،
کریم خان در شماری از جلسات شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک حضور منظم داشته است و ادامه حضور در این جلسات در صورت منع او از سفر به خاک آمریکا مشخص نیست.
روز جمعه همچنین ۷۹ کشور، حدود دو سوم اعضای دیوان کیفری بینالمللی، در بیانیهای مشترک هشدار دادند که تحریمهای ایالات متحده میتواند خطر مصون ماندن از مجازات جدیترین جنایات را افزایش دهد و حکومت قانون بینالمللی را تهدید کند.
این بیانیه همچنین هشدار داده است که تحریمها «تمام موقعیتهای تحت بررسی را به شدت تضعیف میکند» و این دیوان «ممکن است ناچار شود دفاتر میدانی خود را ببندد».
دیوان کیفری بینالمللی نیز اقدام آمریکا در تحریم این نهاد را محکوم کرد و گفت متعهد است که با ایستادن در کنار کارکنان خود، به «فراهم آوردن عدالت و امید برای میلیونها قربانی بیگناه جنایات در سراسر جهان» ادامه دهد.
بحران کنونی در منطقه پس از آن آغاز شد که گروه افراطی حماس با حمله به جنوب اسرائیل حدود ۱۲۰۰ تن را کشت و ۲۵۱ تن را به گروگان برد.
اسرائیل در واکنش، عملیاتی نظامی را در سراسر نوار غزه آغاز کرد که به گفته مقامهای زیر نظر حماس، تاکنون حدود ۴۷ هزار کشته برجای گذاشته است.