مالک مصدق: بعد از سفر هفته گذشته بنیامین نتانیاهو به آمریکا و دیدارش با دونالد ترامپ و نیز موضع‌گیری‌های رئیس‌جمهور آمریکا دال بر انتقال آوارگان فلسطینی نوار غزه به کشورهای همسایه مانند مصر و اردن، اکنون گزارش‌هایی مبنی‌بر شروع گام‌های عملی تل‌آویو و واشنگتن در همین زمینه مخابره شده است.
از پیشنهاد ۲۵۰ میلیارد دلاری به قاهره تا حل بحران سد «النهضه»
در پیوست این تلاش‌های آمریکا و اسرائیل، «مصطفی بکری»، از اعضای پارلمان مصر، فاش کرد دونالد ترامپ به عبدالفتاح السیسی پیشنهاد ۲۵۰ میلیارد دلار پول را که امکان افزایش آن نیز وجود دارد، داده است تا با کوچ اجباری فلسطینیان از غزه به مصر موافقت کند. این قانون‌گذار مصری که با شبکه «صدی البلد» مصاحبه می‌کرد، همچنین خبر داد که ترامپ پیشنهاد حل بحران سد «النهضه» میان سودان، اتیوپی و مصر را داده، اما السیسی این درخواست را رد کرده و بر مواضع پیشین خود اصرار ورزیده است.
در سوی دیگر نیز العربیه به نقل از آسوشیتدپرس، نوشت: «اسرائیل تدارکات برای خروج تعداد زیادی از فلسطینیان از نوار غزه را آغاز کرد». در همین حال «یدیعوت احارونوت» نیز اعلام کرد اسرائیل از نظر امنیتی امکان خروج ساکنان غزه از طریق بندر اشدود و فرودگاه رامون را بررسی می‌کند.
عربستان میزبان فلسطینیان؟
با وجود اینکه دونالد ترامپ صرفا بر کوچاندن آوارگان فلسطینی به مصر و اردن اشاره داشت، اما بنیامین نتانیاهو در مصاحبه با کانال ۱۴ اسرائیل از میزبانی عربستان گفت و تأکید کرد: «سعودی‌ها به اندازه کافی زمین خالی دارند که آن را به یک دولت فلسطینی بدهند». نتانیاهو در ادامه گفته است: «سعودی‌ها می‌توانند یک دولت فلسطینی در داخل عربستان درست کنند». او در پاسخ به سؤالی درباره تشکیل کشور فلسطین به عنوان شرط عادی‌سازی با عربستان به‌صراحت عنوان کرد: «توافقی که دولت اسرائیل را به خطر بیندازد، منعقد نخواهد کرد». اظهارات نتانیاهو درحالی مطرح می‌شود که ریاض اخیرا درباره طرح کوچ اجباری فلسطینیان شدیدا واکنش نشان داده و طی نامه‌ای به همراه چند کشور دیگر به‌شدت با این طرح مخالفت کرده است.
مصر و اردن هم صراحتا با خواسته ترامپ مخالفت کرده‌اند. بااینحال، رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید این کشورها خواسته او را خواهند پذیرفت. سخنان ترامپ با خواست تمام گروه‌های فلسطینی و همچنین محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان، در تضاد است. تمام گروه‌های فلسطینی و همچنین رئیس تشکیلات خودگردان در روزهای گذشته با صدور بیانیه‌هایی جداگانه، اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا را «نقض خطرناک قانون بین‌المللی و جانبداری کامل آمریکا از اشغالگران و متجاوزان اسرائیلی» دانسته‌اند.
با وجود این، نخست‌وزیر اسرائیل در ادامه مصاحبه با کانال ۱۴ اسرائیل این را هم عنوان کرد: «ترامپ به من گفته است با تعدادی از کشورها برای اجرای برنامه خود برای اخراج فلسطینیان در تماس خواهد بود». البته بی‌بی به قطری‌ها هم تاخت و بیان کرد: «دوحه باید انتخاب کند در کدام صف برای خاورمیانه جدید قرار می‌گیرد». چون به ادعای نتانیاهو: «نمی‌توان نادیده گرفت که قطر، الجزیره را اداره می‌کند که جهان عرب و اسلام را تحریک می‌کند». به ادعای بی‌بی: «تشکیل یک دولت فلسطینی نه‌تنها پیروزی بزرگی برای حماس، بلکه برای ایران نیز هست و ما را شکست خواهند داد». لذا به گفته او باید روی انتقال فلسطینان به خارج از غره تمرکز کرد.
سیدجلال ساداتیان: تأکید ترامپ بر کوچاندن آوارگان، فرصت مغتنمی برای تهران خواهد بود
سیدجلال ساداتیان در گفت‌وگویی با «شرق» و در تحلیل تلاش‌های مشترک آمریکا و اسرائیل برای کوچاندن اجباری آوارگان فلسطینی به بیرون از سرزمین خود، معتقد است: «این موضوع از لحاظ عملی و به شکل واقع‌بینانه نمی‌تواند محقق شود»؛ چرا‌که به گفته او: «خطوط قرمز کشورهای جهان اسلام و جهان عرب در رابطه با آرمان فلسطینی، ولو با محوریت طرح دو دولتی، اجازه کوچاندن مردم فلسطین را نخواهد داد». از طرف دیگر، سفیر اسبق ایران در انگلستان، این طرح را مغایر حقوق بین‌الملل می‌داند و به باورش: «نهادهای بین‌المللی و حتی برخی کشورهای اروپایی در این رابطه با دونالد ترامپ و نتانیاهو زاویه خود را خواهند داشت». البته ساداتیان با اشاره به برخی اهرم‌های فشار مانند کمک‌های اقتصادی، تجاری و تسلیحاتی آمریکا، این نکته را هم مد نظر قرار می‌دهد که توقف این کمک‌ها می‌تواند روی برخی بازیگران مانند قاهره و امان اثرگذار باشد. بااینحال، به زعم او: «در نهایت اردن و مصر در مسیرهایی جهان عرب و جهان اسلام تصمیم‌گیری خواهند کرد». نکته بسیار مهمی که این نماینده ادوار مجلس به آن می‌پردازد، «تأکید بیش‌از‌حد ترامپ بر کوچاندن اجباری آوارگان فلسطینی است» که به زعمش می‌تواند: «فرصت مغتنمی را در اختیار ایران قرار دهد که ذیل افزایش گستره اختلافات جهان عرب و جهان اسلام با آمریکا و اسرائیل، تهران ضمن پررنگ‌کردن آرمان فلسطین، بستر لازم را برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در دستور کار قرار دهد».
موضوع دیگری که برای سفیر اسبق ایران اهمیت دارد، ناظر بر تبعات و آثار مخرب ناشی از فشارهای احتمالی آمریکا و اسرائیل برای کوچاندن حدود دو میلیون آواره فلسطینی از غزه به کشورهای پیرامونی باز‌می‌گردد که از دید این استاد دانشگاه می‌تواند: «معادلات و همچنین توازن سیاسی، امنیتی، اجتماعی و حتی اقتصادی در غرب آسیا را دچار تلاطم جدی کند». به همین واسطه، ساداتیان چنین پیش‌بینی می‌کند: «به‌رغم طرح برخی پیشنهادها مانند پیشنهاد ۲۵۰ میلیارد دلاری ترامپ به عبدالفتاح السیسی، اساسا نه مصری‌ها و نه اردنی‌ها توان و اجازه پذیرش آوارگان فلسطینی را نخواهند داشت». چون به زعم او، «موافقت با این اقدام از یک سو به نوعی خودزنی پادشاه اردن و رئیس‌جمهور مصر علیه حکومت‌های مستقرشان منجر خواهد شد» و از طرف دیگر «شرایط را برای از بین بردن کشور فلسطینی فراهم خواهند کرد».