محبوبی که یک شخص نیست، سلسله نوری از سادات است که از محمد مصطفی(ص) آغاز شده و پس از این خاندان مطهر به بزرگان دین، علما، فقها و اولیای خدا تکثیر شده است. بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی(ره) یکی از همین شخصیت‌های برجسته است که در ادامه حرکت انبیا و اولیا در روزگار فقدان مردان خدا، قیام کرده و نهضت حسینی را زنده کرد. شخصیتی که چهره‌های بسیاری در وصفش سخن گفته‌اند و خواهند گفت. چهره‌هایی که وقتی به نام‌هایشان نگاه می‌کنی، همگی خود علمای برجسته و انسان‌های وارسته‌ای هستند. رهبر معظم انقلاب یکی از این چهره‌های برجسته هستند که سخنانشان درخصوص امام خمینی(ره) منبعی مورد اعتماد و روشنی‌بخش است. «این انقلاب، بی نام خمینی در هیچ جای جهان شناخته شده نیست، الحق شخصیت آن عزیز یگانه، شخصیتی دست‌نیافتی و جایگاه والای انسانی او جایگاهی دور از تصور و اساطیرگونه بود. او آن نخستین بود که دومین نداشت». (سخن آفتاب، ص ۱۰۹) می‌توان گفت این جمله رهبر معظم انقلاب یکی از مشهورترین جملات در شرح جایگاه ایشان و پیوند ابدیشان با انقلاب اسلامی ایران است. انقلابی که بدون شک جز با حضور امام خمینی(ره) تحقق نمی‌یافت. با توجه به بیانات رهبر فرزانه انقلاب متوجه می‌شویم برخی از صفات و ویژگی‌های امام خمینی(ره) در راه قیام به یاری ایشان آمده است. خصوصیاتی که برخلاف سایر دنیا نه بر پایه سیاست و کشورداری که برگرفته از فقاهت و معنویت امام خمینی(ره) بود. در ادامه برخی از آن‌ها را مرور می‌کنیم.
پیری که با نشاطِ جوانان وارد میدان شد
«امام(ره) به معنای حقیقی كلمه، مردی با اراده و عزم پولادین بودند؛ شخصی بودند صددرصد مؤمن به راه خود؛ همان‌طور كه در قرآن نسبت به پیامبر(ص) آمده كه «امن الرسول بما انزل الیه من ربّه». ایشان به راه خود ایمان كامل داشتند؛ مردی بودند صادق و صریح؛ اهل سیاست‌بازی و سیاست‌كاری نبودند؛ مردی بودند بسیار هوشمند و آینده‌نگر. هوشمندی امام، آینده‌نگری امام و قدرت تشخیص قدم‌های بعدی، در امام بسیار بالا بود. ایشان پیگیر و خستگی‌ناپذیر بودند. بد نیست به یاد بیاورید كه امام(ره) این مبارزات را در سن 63سالگی شروع كردند. ...مرد شصت‌وسه ساله، جوانان را گرم می‌كرد و به آنان نیرو و نشاط می‌داد. ایشان وقتی كه وارد تهران شدند و وقایع روزهای 12بهمن به بعد و حادثه پیروزی انقلاب اتفاق افتاد، مردی نزدیک هشتاد ساله بودند. ببینید پیرمردی در این سن - كه وقت بازنشستگی و خستگی و بیكارگی است- این‌گونه با نشاطِ جوانان وارد میدان می‌شوند. بنابراین، خصوصیات شخصی امام(ره) بسیار مؤثر بود؛ مسئله تكیه به اسلام و دین و ایمان و باور مردم هم كه وجود داشت».
1373/11/13 بیانات در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان در دومین روز از دهه فجر (روز انقلاب اسلامی و جوانان)
امید؛ موتور حرکت امام(ره) برای قیام للّه
«امید در دل امام(ره) یک عنصر دائمی بود. امید، موتور حرکت امام بزرگوار بود. این امید در رفتار امام، در گفتار امام به‌وضوح دیده می‌شود. امام(ره) در دهه ۲۰، در آن نوشته معروف، از قیام لله سخن می‌گوید؛ آیه «اَن تَقوموا لِلّهِ مَثنی وَ فُرادی» (سبا، آیه ۴۶) را [نوشته است]. آن نوشته‌ای که به خطّ خود امام(ره) است و امروز در کتابخانه مرحوم وزیری در یزد حفظ می‌شود، مال دهه ۲۰ است. در دهه ۴۰، این قیام را به‌طور عملی، خودش انجام داد و وارد میدان قیام شد».
1402/03/14 بیانات در مراسم سی‌وچهارمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)
با اتکا به قدرت خدا، صریح بود
«اتکال به قدرت پروردگار و اعتماد به او، موجب می‌شد امام بزرگوار در مواضع انقلابی خود صریح باشد. امام(ره) با صراحت صحبت می‌کرد؛ آنچه را مورد اعتقاد او بود صریح بیان می‌کرد، چون اتکا به خدا داشت، نه اینکه نمی‌دانست قدرت‌ها بدشان می‌آید، نه اینکه نمی‌دانست آن‌ها عصبانی می‌شوند، می‌دانست اما به قدرت الهی، به کمک الهی، به نصرت الهی باور داشت».
1394/03/14 بیانات در مراسم بیست و ششمین سالگرد رحلت امام خمینی(ره)
فقیه بزرگی که مجاهد بود
«امام(ره) البته یک فقیه بزرگ بود؛ هم یک فقیه برجسته و بزرگ بود، هم فیلسوف بود، هم صاحبنظر در عرفان نظری بود، در این مسائل [و] بخش‌های فنی و علمی یک سرآمد به‌حساب می‌آمد لکن شخصیت برجسته امام(ره) به هیچ‌کدام از این‌ها وابسته نیست؛ بلکه شخصیت اصلی امام(ره) در تحقق مضمون آیه «وَ جهِدوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِه»(حج آیه 78) [بود]؛ امام بزرگوار با داشتن آن زمینه‌های برجسته علمی، وارد میدان مجاهدت فی‌سبیل‌الله شد و این مجاهدت را تا آخر عمر خود ادامه داد و حرکت عظیمی را به‌وجود آورد؛ نه فقط در کشور خود بلکه در همه منطقه ما و در همه دنیای اسلام و به یک اعتبار در همه جهان. محصول این حرکت، یک محصول بی‌نظیر بود».
11394/03/14 بیانات در مراسم بیست و ششمین سالگرد رحلت امام خمینی(ره)
مؤمن متعبد انقلابی
«یکی از عناوین و اوصافی که درباره امام راحل عظیم‌الشأن ما کمتر به‌کار رفته است و کمتر از این عنوان استفاده کرده‌ایم، عبارت است از یک عنوان جامع که من این‌جور تعبیر می‌کنم: مؤمنِ متعبدِ انقلابی. ما امام(ره) را با صفات متعددی همواره توصیف می‌کنیم اما این صفت -که ما کمتر امام(ره) را با آن توصیف کرده‌ایم- یک صفت جامع است؛ مؤمن است، متعبد است، انقلابی است.
... عبد است، متعبد است؛ یعنی خود را عبد می‌داند در مقابل پروردگار؛ این هم صفت بسیار مهمی است. شما ملاحظه کنید، خدای متعال در قرآن، پیغمبر اکرم(ص) را با صفات متعددی ستوده است: وَ اِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظیم (القلم، آیه4)؛ فَبِما رَحمَةٍ مِنَ اللهِ لِنتَ لَهُم(آل‌عمران، آیه159) و صفات متعدد دیگر که هر کدام از این‌ها یک فصل فراوانی از خصوصیات پیغمبر(ص) را بیان می‌کند؛ ولی آن صفتی که به ما مسلمان‌ها دستور داده شده است که هر روز درباره پیغمبر(ص) در نمازهایمان تکرار کنیم این است که «اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ وَ رَسولُه»؛ این نشان‌دهنده اهمیت عبودیت است؛ عبد بودن آنچنان برجسته است که خدای متعال این صفت را به مسلمانان تعلیم می‌دهد که در نماز خود، هر روز چند مرتبه تکرار کنند؛ امام(ره) دارای این صفت بود، صفت عبودیت؛ اهل خشوع بود، اهل تضرع بود، اهل دعا بود؛ مؤمن متعبد».
1395/03/14 بیانات در مراسم بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی(ره)
مناجات انسان متوكل به خدا
«مناجات شعبانیه یک تحفه‌ای است كه در اختیار ما قرار داده شده است. خب ما دعا خیلی داریم، همه این دعاها هم پر از مضامین عالی است، اما بعضی یک برجستگی خاصی دارند. من از امام بزرگوار(رضوان الله علیه) سؤال كردم، گفتم در میان این دعاهایی كه از ائمه(ع) رسیده است، شما به كدام دعا بیشتر علاقه‌مندید و دلبسته‌اید؟ فرمودند به دعای كمیل و مناجات شعبانیه؛ به این دو دعا. امام یک دلِ متوجه به خدا بود، اهل توسل بود، اهل تضرع بود، اهل خشوع بود، اهل اتصال با مبدأ بود؛ وسیله بهتر در چشم او، این دو دعا بود: دعای كمیل، مناجات شعبانیه. وقتی انسان مراجعه می‌كند به این دو دعا، دقت می‌كند، می‌بیند چقدر هم شبیه هم‌اند این دو دعا؛ شباهت‌های زیادی به هم دارند؛ مناجات انسان خاشع، مناجات انسان متوكل به خدا؛ كَاَنّی بِنَفسی واقِفَةٌ بَینَ یَدَیك، وَ قَد اَظَلها حُسنُ تَوَكُّلی عَلَیك، فَقُلتَ ما اَنتَ اَهلُه، وَ تَغَمَّدتَنی بِعَفوِك؛ امید، امید به مغفرت الهی، به رحمت الهی، به توجه الهی، بلندهمتیِ در درخواست از پروردگار؛ اِلهی هَب لی كَمالَ الانقِطاعِ اِلَیك، و اَنِر اَبصارَ قُلوبِنا بِضیاءِ نَظَرِها اِلَیك».
1392/03/22 بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم
معنویت و صفای باطن
«یک علت اینکه امام بزرگوار ما یک کلمه‌اش در این فضای عظیم عمومی کشور، در شدت و محنت، در همه حالات، اثر شگفت‌آوری می‌گذاشت، معنویت او بود، صفای باطن او بود، ارتباط و اتصال او به خدا بود، اشک‌های نیمه شب او بود. فرزند امام - مرحوم حاج سید احمد - همان وقت در زمان حیات امام به من گفت: نیمه شب که امام بلند می‌شود، از بس گریه می‌کند، این دستمال‌های معمولی برای پاک کردن اشکش کفاف نمی‌دهد؛ مجبور است اشک چشمش را با حوله پاک کند؛ این‌قدر اشک می‌ریزد. آن مرد پولادین، آن مردی که حوادث و لطماتی به سمت او سرازیر می‌شد که یک ملت را تکان می‌داد و او را تکان نمی‌داد، آن مردی که عظمت و هیمنه قدرت‌های جهانی در نظر او هیچ و پوچ بود، آن مرد در مقابل عظمت الهی، در حال دعا و استغاثه، آن‌جور اشک می‌ریخت. این‌ها خیلی قیمت دارد. این فرصت‌ها را قدر بدانید».
1389/08/03 بیانات در دیدار طلاب غیرایرانی حوزه علمیه قم
خبرنگار: آزاده خلیلی