در پی کاهش شدید بارش‌های سال جاری و افزایش دما، منابع آبی ایران در آستانه بحران جدی قرار گرفته و رسانه‌ها از احتمال سهمیه‌بندی آب در تابستان سخن می‌گویند.
روزنامه هم‌میهن در گزارشی تحلیلی درباره احتمال سهمیه بندی آب می‌نویسد که براساس آمارها، بیش از نیمی از ظرفیت سدهای کشور خالی است. ورود آب به این سدها نسبت به سال گذشته ۵ درصد کاهش یافته است؛ در حالی که خروجی بیش از مصرف واقعی بوده و بخش عمده‌ای از آب هدر می‌رود.
براساس این گزارش در دو فصل پاییز و زمستان که معمولاً زمان ذخیره‌سازی آب برای روزهای گرم سال است، بارش‌های سال جاری به‌شدت کاهش یافته و تأثیر منفی بر منابع آبی کشور داشته است.
از سوی دیگر، برخی سدهای مهم مانند «شمیل» و «نیان» در استان هرمزگان تاکنون هیچ ورودی بارشی دریافت نکرده‌اند.
دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور اعلام کرده است که از ابتدای سال آبی جاری تا پایان دی‌ماه، حجم ورودی آب برابر با ۵ میلیارد و ۹۹۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به دوره مشابه کاهش چشمگیری داشته است.
براساس این گزارش وزیر نیروی دولت پزشکیان، عباس علی‌آبادی، در یک سخنرانی اذعان کرد که «سال‌های گذشته کل آورده آبی کشور بیش از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب بود، اما اکنون این رقم به کمتر از ۳۸۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.»
بر اساس آخرین آمار، شش سد مهم و اساسی کشور تا پایان دی‌ماه کمتر از ۱۰ میلیون مترمکعب آب در خود جای داده‌اند.
به عنوان نمونه سد «طرق» در خراسان رضوی تنها ۴ میلیون مترمکعب آب دارد (کاهش ۱۱ درصد نسبت به سال گذشته)، سد «سرنی» در هرمزگان با ۹ میلیون مترمکعب موجودی، دچار کاهش ۳۱ درصدی شده است و سد «نهرین» خراسان جنوبی تنها یک میلیون مترمکعب آب دارد.
کارشناسان در خصوص تأثیر بحران آبی بر تولید محصولات زراعی هشدار داده‌اند که «کاهش ذخایر آب می‌تواند منجر به کاهش تولید و در بلندمدت افزایش قیمت مواد غذایی گردد.»
فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور، گفت: «میزان بارندگی از ابتدای سال تا پایان دی‌ماه با کاهش معادل ۴۵ درصد مواجه شده است. حتی با وجود برخی بارش‌های بیش از نرمال در نیمه اول اسفند، کمبود آب جبران نخواهد شد.»
علاوه بر این، خسارت ناشی از هدررفت آب در شبکه‌های توزیع و مصرف غیرمجاز، نگرانی‌های اقتصادی را نیز افزایش داده است.
رضا حاج‌کریمی، کارشناس آب، در این باره گفت: «نظام حکمرانی آب ما نباید به گونه‌ای باشد که با کوچکترین کاهش بارندگی، به این حد آسیب‌پذیر شود. تنها راه حل اساسی کاهش مصرف و مدیریت تقاضا است.»
یکی از مهمترین دلایل بی آبی، ناتوانی جمهوری اسلامی در مدیریت منابع طبیعی و صنعت است. کاهش ورودی آب به سدها، به گونه‌ای است که در صورت عدم اجرای طرح‌های صرفه‌جویی و مدیریت بهینه مصرف، تابستان پیش رو با تبعات جدی برای بخش‌های مختلف اقتصادی همراه خواهد بود.
کارشناسان هشدار داده‌اند که این کاهش ذخایر، علاوه بر تأثیر مستقیم بر مصرف خانگی، تهدیدی جدی برای بخش کشاورزی محسوب می‌شود. همچنین اخلال در تولید محصولات زراعی و باغی می‌تواند منجر به افزایش بیشتر قیمت مواد غذایی و تشدید تورم در میان‌مدت شود.
∎