در یادداشت یکم بهمنماه، مطالبی درباره دلایل و شرایط و ضرورت و الزامات مذاکره مستقیم با آمریکا و نقش سازنده و تأثیرگذار آن در برداشتهشدن تحریمها و کاهش فشار روانی بر مردم و اقتصاد ایران مطرح کردم. اینک در شرایطی که نشانههایی هم از طرف هیئت حاکمه جدید آمریکا مبنی بر تأکید بر روش مذاکره و بهرهگیری از دیپلماسی برای حل اختلافهای فیمابین ابراز شده و هم برخی از مقامات رسمی و عالیرتبه کشور نسبت به انجام مذاکره و معامله با آمریکا واکنش مثبتی نشان دادهاند، امید میرود طرفین با جدیت و سرعت به این امر مهم اهتمام ورزیده و باب گفتوگو و مذاکره را بگشایند. اما آنچه بنده را بر آن داشت که مجددا در این مورد قلم را به نگارش درآوردم، هشدار نسبت به تکرار تجارب تلخی است که در گذشته و هنگامه چنین گفتوگوهایی، فضای مذاکرات را تحت تأثیر قرار میداد و آن را با چالش مواجه میکرد.
مخالفان خارجی مذاکره ایران و آمریکا، چه در داخل آمریکا و چه در بیرون از آن، ازجمله رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهایی که منافع خود را در حل اختلافات ایران و آمریکا ازدسترفته میبینند، کوشش خواهند کرد با اظهارات و اقدامات تحریککننده، در روند مذاکرات یا نتایج حاصل از آن اختلال ایجاد کنند. بدون تردید، رژیم اسرائیل در این زمینه بیشترین زیان را متوجه خود میداند و تلاش خواهد کرد تا به هر شکل ممکن و با اقداماتی مخرب، مانع توافق یا تفاهم احتمالی شود. از سوی دیگر، در داخل کشور نیز متأسفانه گروههایی تندرو وجود دارند که منافع مادی و سیاسی آنها ایجاب میکند ایران همچنان در سیطره تحریمها بماند تا خللی در موقعیت اقتصادی و سیاسی آنها ایجاد نشود. بنابراین همگام با انجام مذاکرات، مقامات رسمی و مسئول در کشور باید با پندآموزی از تجارب پیشین، نسبت به مدیریت و کنترل هوشمندانه شرایط در قبل، حین و بعد از مذاکرات اقدامات و تدابیری اتخاذ کنند تا نتیجه تلاشهای دولت به فرجام شایسته و بایسته برسد. هماهنگی مقامات عالیرتبه کشور، قوای سهگانه، شورای عالی امنیت ملی، رسانهها بهویژه صداوسیما، تریبونهای عمومی و جریانساز مانند نمازجمعهها، شخصیتها و گروههای سیاسی و احزاب تأثیرگذار باید در حرکت و عزم و اراده ملی برای حفاظت از منافع کشور، از هرگونه اقدام یا اظهارنظری که میتواند منافع و موقعیت ایران در مذاکرات را تهدید و تحدید کند، بپرهیزند.
در بخش ایجابی موضوع نیز برگزاری نشستها و گفتوگوهای اقناعی با منتقدان واقعی و اقشار مختلف مردم و گروههای سیاسی و فکری و نقشآفرینی سیاستمداران، مدیران و کارشناسان سیاسی و اقتصادی درباره لزوم مذاکره و منافع آن برای کشور میتواند پشتوانه مناسبی برای مذاکرهکنندگان باشد. دولت و رئیسجمهور بههیچوجه نباید تحت تأثیر هیاهو و فضاسازیهای جریان تندرو باشند که متأسفانه همنوا با مخالفان خارجی مذاکره، این روزها با هدف قراردادن دیپلمات برجسته و ایراندوست، آقای دکتر جواد ظریف که صدای رسای او امروز پاسدار منافع ایران و نشانه غنای دیپلماسی کشور است، قصد دارند او را از صحنه خارج کنند. اقداماتی از این دست، نه برای اولین مرتبه و نه آخرین بار است که سیاست خارجی و منافع بلندمدت کشور را به چالش میکشد و زیانهای هنگفتی به مردم وارد میکند.
بنابراین باید با هوشمندی از کنار این وقایع گذشت. از سوی دیگر پیوستن ایران به FATF، فرصت و زمینه مناسب و پیام روشن و مثبت دیگری است به دنیا که میتواند در مذاکره با آمریکا سرعت توافق و تفاهم و کاهش و برداشتهشدن تحریمها را تسهیل کند. اعلام مواضع رسمی و جدید سیاست خارجی ایران مبنی بر موازنه مثبت در روابط بینالمللی با دیگر کشورها و همکاری در برقراری صلح و ثبات منطقهای و کاهش تنشهای نظامی، ازجمله پیشنیازهای موفقیت در مذاکرات با آمریکا و اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه است. اتخاذ چنین سیاستهایی، به صورت مستقیم در تأمین منافع ملی و پیام امیدبخش به داخل کشور، بهویژه در حوزه اقتصادی و بازرگانی، تأثیر اساسی دارد. یادمان باشد که فرصتها کوتاه و بهسرعت گذراست و مشکلات انباشتهشده فراوان. بنابراین باید از لحظه لحظه این فرصتها بهره برد و دستیابی به هر موفقیتی هرچند کوتاه و کم را نیز نباید از دست داد. شجاعت و درایت رئیسجمهور و اعضای دولت و همدلی سایر قوا و همه دلسوزان و خیرخواهان کشور باید پشتوانه و حمایتگر تصمیم دولت برای مذاکره باشد.