به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، به نقل از آستان نیوز،حجت‌الاسلام والمسلمین سید جلال حسینی با اشاره به سابقه دیرینه وقف قرآن‌های خطی بر حرم مطهر رضوی،اظهارداشت: در حال حاضر، مجموعه نفیسی شامل 22 هزار جزوه و نسخه کامل قرآن، از سده نخست تا دوره معاصر، در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، نگهداری می‌شود.

وی افزود: بسیاری از این قرآن‌های ارزشمند به‌دلیل قدمت خط، تذهیب و جایگاه واقفان‌شان، نفاست خاصی دارند که منتخبی از آنها در موزه قرآن آستان قدس رضوی، در معرض نمایش گذاشته شده است. 

حسینی گفت: در این‌میان، به منظور رعایت اصول حفاظتی، از جمله گذراندن دوره استراحت و مرمت برخی از نسخه‌های در حال نمایش در موزه قرآن این آستان مقدس و همچنین فراهم کردن زمینه نمایش آثار نفیسی که در سال‌های گذشته به گنجینه رضوی افزوده شده است، پیشنهاد جابجایی نسخه‌ها مطرح شد تا نسخه‌هایی که در حال نمایش هستند برای استراحت به مخزن نسخ خطی منتقل و فرصت برای نمایش نسخه‌های جدید که در چند سال گذشته به‌صورت اهدایی و یا خریداری به مجموعه نسخ خطی آستان قدس رضوی افزوده شده است، فراهم شود.

وی ادامه داد: پس از بررسی و شناسایی نسخه‌های قرآنی نفیس توسط کارشناسانی از داخل و خارج از آستان قدس رضوی، منتخبی از این آثار بی‌بدیل جدید انتخاب و در موزه قرآن به نمایش گذاشته شد. 

رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ابراز امیدواری کرد که موزه قرآن با این نفایس جدید در ماه مبارک رمضان سال جاری با حضور جمعی از مدیران عالی رتبه این آستان مقدس افتتاح و دوباره، پذیرای عموم زائران و مجاوران خواهد بود.

تاریخچه تشکیل موزه قرآن در حرم رضوی

مهدی قیصری‌نیک؛ معاون موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در ادامه درباره تاریخچه تشکیل این موزه، گفت: گنجینه قرآن این آستان مقدس در آبان‌ماه 1346 شمسی به ابتکار باقر پیرنیا، نائب التولیه وقت و به همت احمد گلچین معانی، شاعر و پژوهشگر در محل تالار تشریفات سابق حرم مطهر رضوی، در رواق دارالزهد، تشکیل شد. 

وی تصریح کرد: دراین‌راستا، گلچین معانی از میان چهار هزار و 500 جلد جزوات و قرآن‌های خطی موجود در بخش مخطوطات کتابخانه حرم مطهر، 214 نسخه را برای نمایش در گنجینه قرآن برگزید. 

قیصری‌نیک افزود: از آن زمان تا قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی،به علت انجام طرح‌های عمرانی در حرم مطهر، محل ساختمان گنجینه قرآن چند بار تغییر کرد تا اینکه در سال 1356 شمسی، این گنجینه به طبقه منهای یک ساختمان فعلی موزه مرکزی آستان قدس رضوی منتقل شد؛ اما به علت محدودیت فضای نمایش، تنها امکان نمایش تعداد محدودی از قرآن‌ها، آن هم برای بازدید مهمانان خاص، ممکن بود.

وی ادامه داد: در سال 1362 شمسی تصمیم بر آن شد تا امکان بازدید عمومی از گنجینه قرآن فراهم شود، از این‌رو در سال 1364 شمسی ساختمان گنجینه قرآن، در محل فعلی، در صحن کوثر حرم مطهر رضوی، بازگشایی شد.

تنوع کم‌نظیر و نفاست بی‌بدیل آثار 

قیصری‌نیک گفت: در این موزه،قرآن‌هایی از ادوار مختلف تاریخ، از سده نخست تا چهاردهم هجری قمری، به نمایش درآمده است.
 این قرآن‌ها به خطوط مختلف مکی و مدنی(سبک حجاز، کوفی اولیه، کوفی شرقی «ایرانی»، کوفی مغربی، اقلام مستدیرِ فراموش‌شده)، اقلام شش‌گانه(شامل محقق، ریحان، نسخ و...) و همچنین نسخ ایرانی، کتابت شده‌ است. 

معاون موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی آستان قدس رضوی افزود: در گزینش و چیدمان این آثار کوشش شده تا تصویری گویا از تاریخ تحول خط و تذهیب در قرآن‌نگاری دوران اسلامی ارائه شود، به همین سبب مبنای چیدمان آثار، سیر تاریخی قرآن‌نگاری است که نشان می‌دهد در هر دوره چه اقلام و سبک‌هایی در کتابت قرآن رایج بوده است.

وی بیان کرد: از مهمترین قرآن‌های این گنجینه می‌توان به قرآنی به سبک حجازی از سده اول هجری، قرآن‌های کوفی منسوب به دست‌خط شریف ائمه اطهار(ع)، قدیمی‌ترین قرآن تاریخ‌دار کاغذی جهان اسلام، قرآن بزرگ دوره تیموری (بزرگترین قرآن جهان اسلام) و پرکارترین و زیباترین قرآن‌های تاریخ ایران، اشاره کرد.

قیصری‌نیک ادامه داد: همچنین بر دیوارهای موزه، تک‌برگ‌هایی نصب شده که از میان «اوراق بازیافته» گنجینه رضوی انتخاب شده‌اند.
 اوراق ‌بازیافته جزوه‌های ناقص و غیرقابل استفاده و برگ‌های جداشده از قرآن‌های کهن بوده که در چند دهه گذشته در حرم مطهر کشف شده‌اند. بسیاری از ارزنده‌ترین جزوات قرآنی کهن مجموعه آستان قدس رضوی در اصل از میان این اوراق کشف شده است.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از ابعاد مهم این قرآن‌های نفیس نیز به واقفان آن‌ها مربوط می‌شود که دامنه گسترده‌ای از طبقات اجتماعی اعم از پادشاهان، امیران محلی و درباریان ایرانی و هندی، عالمان دینی و محدثان سده‌های مختلف، متولیان آستان قدس رضوی، بانوان درباری و گمنام را،در بر می‌گیرد. 

گفتنی است، مجموعه موزه‌های آستان قدس رضوی از متنوع‌ترین و جذاب‌ترین موزه‌های کشور محسوب می‌شود که، سالانه پذیرای حدود یک میلیون بازدیدکننده است.

انتهای پیام/282