یک هیئت روسی برای نخستینبار پس از سرنگونی بشار اسد در سوریه، برای مذاکره با حاکمان جدید این کشور، وارد دمشق شد.
همزمان، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از جامعه جهانی خواست اقدامات متحد و «شجاعانه» برای حمایت از مردم سوریه و آوارگان این کشور انجام دهند.
ورود هیئت ارشد روسی به پایتخت سوریه در روز سهشنبه ۹ بهمن در حالی است که مسکو پس از سالها حضور نظامی در سوریه برای بقای حکومت بشار اسد، در تلاش برای تضمین فعالیت پایگاههای نظامی خود در این کشور است.
خبرگزاری دولتی تاس روسیه گزارش داد که میخائیل بوگدانُوف، معاون وزیر خارجه، و الکساندر لاورِنتیِف، فرستاده ویژه کرملین در امور سوریه، در میان هیئت اعزامی به سوریه هستند که قرار است با حاکمان جدید این کشور مذاکره کنند.
پیش از انتشار گزارش تاس، دو منبع سوری بامداد سهشنبه به رویترز گفته بودند که انتظار میرود مذاکرات میان هیئتی از روسیه با مقامات دولت تازه دمشق در این هفته انجام شود.
آقای بوگدانوف چند روز پیش به خبرگزاری روسی اینترفاکس گفته بود که تماسهای کشورش با مقامات «هیئت تحریر الشام» به «شیوه سازنده» پیش میرود تا روسیه بتواند پایگاههایش را حفظ کند.
روسیه امیدوار است بتواند پایگاه هوایی حمیمیم در نزدیکی بندر لاذقیه و پایگاه دریایی در بندر طرطوس را حفظ کند. لاذقیه و طرطوس، هر دو در ساحل دریای مدیترانه، محل زندگی حامیان عمدهٔ بشار اسد و طایفه علویها محسوب میشوند.
روسیه از تأسیسات دریایی در طرطوس عمدتا به عنوان ایستگاهی جهت نقل و انتقال پیمانکاران نظامیاش به نقاط مختلف قاره آفریقا استفاده میکرد، هر چند که نیازهای نظامی روسیه به تعمیرات تجهیزات دریایی نیز در این پایگاه انجام میشد.
دولت جدید سوریه به تازگی قرارداد این کشور با شرکت روسی مدیریت و بهره برداری از بندر طرطوس را لغو کرد.
بشار اسد در قراردادهایی با ولادیمیر پوتین به روسیه امکان داده بود از پایگاه هوایی حمیمیم برای ۴۹ سال، به اضافه امکان تمدید در یک دوره ۲۵ سال بعدی، استفاده کند. روسیه از همین پایگاه بشار اسد را به مسکو فراری داد.
حکومت ۲۴ ساله آقای اسد روز ۱۸ آذر امسال، پس از فرار او به روسیه در نتیجه پیشروی ۱۱ روزه نیروهای «هیئت تحریر الشام» از استان ادلب تا رسیدن به دمشق، به پایان رسید.
فرار بشار اسد به روسیه نقطه پایانی بر حکومت ۵۴ ساله خاندان او بر سوریه بود. از سرنوشت آقای اسد در روسیه غیر از نامهای منسوب به او، دیگر خبری منتشر نشده است.
احمد الشرع، رهبر دوفاکتوی سوریه، گفته که روسیه فرصت دارد در روابط خود با سوریه بازنگری کند.
با این حال، تصاویر ماهوارهای نشان داد که در ماه اول روی کار آمدن حکومت جدید، روسیه نتوانست تجهیزات نظامی خود را از سوریه به نقطه دیگری، احتمالا لیبی، منتقل کند.
سفر هیئت روسی به دمشق چند روز پس از آن است که اتحادیه اروپا لغو تحریمها علیه سوریه را با خروج نیروهای مسلح خارجی از خاک سوریه مرتبط دانست.
اتحادیه اروپا از حاکمان تازه دمشق خواست روسیه را وادار کنند تا پایگاههای حمیمیم و طرطوس را تخلیه کند.
«لزوم اقدام شجاعانه»
در این میان، فیلیپو گراندی، کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، روز هشتم بهمن در پایان سفر به سوریه از جامعهٔ بینالمللی خواست اقدامی شجاعانه و قاطع برای کمک به سوریها در بازسازی کشور جنگزده خود و حمایت از سوریهای آواره انجام دهند.
به گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، در پی تغییر حکومت سوریه دستکم ۲۰۰ هزار نفر از آوارگان پناهجو به کشور خود بازگشتهاند ولی هنوز ۷.۴ میلیون سوری در داخل کشور آواره هستند و بیش از شش میلیون سوری آواره نیز در جهان وجود دارند.
فیلیپو گراندی گفت با احمد الشرع در مورد چگونگی حمایت از بازگشت آوارگان گفتوگو کرده اما برای یک روند پایدار و بازگشت امن آوارگان و جلوگیری از جابهجاییهای آتی، یک رویکرد جامع مورد نیاز است.
به گفته آقای گراندی، اکنون «یک لحظه مهم است که جهان باید برای حمایت از بهبود اوضاع سوریه تلاش کند و همکاری دولتهای همسایه، کشورهای کمککننده مالی و مقامات دولت کنونی سوریه برای ایجاد صلح و ثبات، یک نیاز جدی برای سوریه و کل منطقه است».