روز گذشته امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان در استقبال از عباس عراقچی و هیات سیاسی و اقتصادی همراه، ضمن خوشامدگویی و ابراز امیدواری نسبت به ارتقای سطح روابط دو کشور گفت: «ایران و افغانستان، دو کشور همسایه و مسلمان، همیشه در غم و خوشی یکدیگر شریک هستند و امیدواریم سفر شما پرثمر باشد.»وزیر امور خارجه ایران هم در پاسخ ضمن تشکر از میزبانی «بسیار خوب» همتای افغان خود گفت: «ایران و افغانستان همان‌طور که شما هم گفتید دو کشور دوست، برادر و مسلمان هستند و ارتباطات تاریخی و فرهنگی بسیار عمیقی با هم دارند.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به «سطح بسیار خوب» ارتباطات اقتصادی ایران و افغانستان، ابراز امیدواری کرد که روابط دو کشور در راستای منافع ملی و افزایش امنیت و آرامش بیشتر گسترش یابد.عراقچی با تأکید بر این‌که به‌رغم برخی «فراز و نشیب‌ها»، روابط تاریخی ایران با برادران خود در افغانستان در طول تاریخ «به‌طور کلی بسیار خوب و برادرانه» بوده، ابراز امیدواری کرد که این روابط فرهنگی و برادرانه هر روز مستحکم‌تر و منافع آن نصیب دو ملت شود. وی همچنین خواستار شکل‌گیری ارتباطات اقتصادی بیشتر میان ایران و افغانستان شد.عراقچی همچنین با ملامحمد حسن اخند، رئیس‌الوزرای حکومت سرپرستی افغانستان و همین‌طور محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع این کشور هم دیدار و گفت‌وگو کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این دیدار با اشاره به موضوع مهاجران غیر‌قانونی در ایران، خواستار تدوین طرح جامعی برای بازگشت اتباع غیرمجاز شد و گفت: هر تبعه افغانستان که می‌خواهد به ایران بیاید، قانونی به ایران سفر کند. وی به معاهده هیرمند و حقابه ایران از رودخانه هیرمند هم اشاره کرد و گفت: موضوع آب را به‌جای اختلاف به موضوع همکاری تبدیل کنیم. عراقچی با اشاره به نگرانی مردم سیستان‌و‌بلوچستان و کم‌آبی در این استان بر اصلاح ساختار سد کمال‌خان و جلوگیری از هدر‌رفت آب به «گود زره» تاکید کرد و افزود: برای اصلاح ساختار سد و تامین حقابه باید همکاری فنی داشته باشیم. وزیر امورخارجه همچنین ضمن تاکید بر اهمیت امنیت گفت: امنیت همه اقشار و طوایف در افغانستان شامل شیعیان افغانستان بسیار مهم است؛ کمااین‌که موضوع حفظ و اعتلای زبان فارسی نیز به‌عنوان یک مقوله کلیدی برای ارتباط‌های فرهنگی و تمدنی هر دو کشور بسیار حائز اهمیت است. ملاحسن آخند، رئیس‌الوزرای حکومت سرپرست افغانستان نیز در این دیدار ضمن قدردانی از همکاری جمهوری اسلامی ایران در میزبانی طولانی‌مدت از مهاجرین افغان گفت: میزبانی سخاوتمندانه مردم ایران از مهاجران و پناهجویان افغان بسیار ارزشمند است و ما قدردانیم. رئیس‌الوزرای حکومت سرپرست افغانستان با اشاره به حقابه ایران از هیرمند تصریح کرد: حکومت سرپرست افغانستان سیاست جلوگیری از ورود آب به ایران را ندارد و به وزارتخانه‌های آب و کشاورزی دستور داده‌ایم آب باید به‌سوی ایران روان شود. وی افزود: در‌صورتی که یک قطره آب در اختیار داشته باشیم آن را با برادران ایرانی خود تقسیم می‌کنیم.
تاکید رئیس‌الوزرای افغانستان بر حقابه ایران
ملاحسن آخند گفت: میان ایران و افغانستان در‌خصوص حقابه هیرمندمعاهده مشخصی وجود دارداما اگرمعاهده‌ای هم نبود ما برادران ایرانی خود را از آب محروم نمی‌کنیم و این امر را یک وظیفه شرعی واخلاقی وانسانی خود می‌دانیم. وی با تاکید بر ضرورت بهبود روابط ایران و افغانستان گفت: ما باید راه برادری را در پیش بگیریم؛ دولت‌ها می‌آیند و می‌روند اما ملت‌ها همواره می‌مانند و در‌کنار هم زندگی می‌کنند و زندگی خواهند کرد و بنابراین باید هر کاری برای تامین منافع ۲ ملت انجام دهیم. رئیس الوزرای حکومت سرپرست افغانستان خاطرنشان کرد: رفت‌وآمد هیات‌های دو کشور باید ادامه یابد زیرا در سایه این رفت‌و‌آمدها، برخی مشکلات جزئی میان دو کشور از جمله مسائل مرزی اگر پیش بیاید، حل‌و‌فصل می‌شود.
اهداف سفر عراقچی
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیش از عزیمت به کابل با اشاره به اهداف این سفر در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «سفر دکتر عراقچی به کابل در چارچوب سیاست همسایگی و در راستای مأموریت ذاتی وزارت امور خارجه برای پیگیری منافع ملی کشورمان از طریق تعامل و چاره‌اندیشی در مورد علایق و نگرانی‌های مشترک است. این سفر می‌تواند نقطه عطفی در بهره‌گیری از پیوندهای فراوان دو ملت برای تأمین منافع متقابل دو کشور باشد.»
محمدحسین رنجبران، مشاور وزیر امور خارجه کشورمان با ارائه گزارشی از برنامه‌های سفر سیدعباس عراقچی به کابل در صفحه اینستاگرامش گفت: «این اولین سفر یک مقام عالی‌رتبه ایران از زمان روی‌کارآمدن طالبان در کابل محسوب می‌شود که سفری فشرده با همراهی هیات ویژه اقتصادی از ایران است.»وی با اشاره به دیدار عراقچی با امیرخان متقی، وزیر امور خارجه حکومت سرپرستی افغانستان گفت که در این دیدار بر اهمیت ساماندهی مهاجران افغانی و ضرورت بازگشت آنها به کشورشان با عزت تأکید شد. رنجبران همچنین با اشاره به بحث «حقابه ایران از هیرمند» گفت طرف افغان تاکید داشت تمام امکانات فنی بسیج شده که آب‌ها به سمت ایران حرکت کند و هدر نرود.
به گفته مشاور وزیر امور خارجه کشورمان، دیدار با سرپرست وزارت دفاع، جمعی از زنان ایرانی حاضر در افغانستان، اعضای شورای علمای شیعه افغانستان و وزرای کشاورزی و صنعت و معدن طالبان از دیگر برنامه‌های اعلام‌شده این سفر بود.
به گفته رنجبران، حدود ۱۵تاجر ایرانی در این سفر حضور دارند و حکومت سرپرستی افغانستان در این دیدارها به‌شدت از سرمایه‌گذاری در افغانستان استقبال کرده است. ایران نیز علاقه‌مند به بهره‌برداری از این فرصت است.
عبداللطیف نظری، معاون وزارت اقتصاد حکومت طالبان با اشاره به سفر عراقچی به افغانستان در شبکه «ایکس» تأکید کرد: این سفر درنزدیک شدن مناسبات کابل وتهران وتقویت همجواری مسالمت‌آمیز وهمکاری‌های دوستانه میان دوکشور درحوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری و ترانزیتی نقشی مهم ایفامی‌کند.وی با اذعان به این‌که افغانستان وایران دوکشورهمسایه بامشترکات تاریخی و تمدنی فراوان هستند اظهار داشت:همکاری‌های مشترک در زمینه‌های مختلف می‌تواند منافع دو ملت را تأمین کند.نظری در شبکه ایکس نوشت: افغانستان تمایل دارد بر اساس حسن همجواری، احترام متقابل و عدم مداخله در امور دیگران، همکاری و روابط خود را با همسایگان از جمله ایران در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، انرژی، ارتباطات و حمل‌ونقل بهویژه راه‌آهن گسترش و تعمیق دهد.
خبرگزاری آوای افغانستان در تحلیلی راجع به اهمیت سفر عراقچی به کابل نوشت: «در سال‌های اخیر، برخی تحلیلگران از کاهش اهمیت افغانستان در سیاست خارجی ایران سخن گفته بودند، اما اقدامات اخیر، بهویژه پس از انتصاب علیرضا بیگدلی به‌عنوان سرپرست سفارت ایران در کابل، نشان می‌دهد دولت ایران به‌دنبال تقویت روابط خود با افغانستان است. این سفر می‌تواند به‌عنوان گامی جدی در راستای احیای این روابط و آغاز فصل جدیدی از تعاملات میان دو کشور تلقی شود.»
دیپلماسی عمومی در کابل
عراقچی همچنان که دردیدار خود از دمشق در شرایط پیشروی تروریست‌های تحریرالشام به رستورانی رفته بود تا دیپلماسی همراه با طمانینه محور مقاومت رابه نمایش بگذارد، درحاشیه سفر وحضورش در بیست‌ویکمین اجلاس وزیران سازمان همکاری‌های اقتصادی هشت کشور اسلامی درحال توسعه در مصر(29 آذر امسال) نیز از مسجد محمدعلی‌پاشا و حرم‌های سیده‌نفیسه و سیده‌زینب در قاهره بازدید کرده و عزم خود را برای گره‌زدن دیپلماسی سنتی به دیپلماسی عمومی نشان داده بود، دیروز بعدازظهر به بازار کابل رفت و همراه همتای افغانی خود در یکی از کافه‌های این شهر چای نوشید.
دیدار عراقچی با علمای شیعه افغانستان
عراقچی در ادامه سفر خود، دیشب در کابل با شورای علمای شیعه افغانستان هم دیدار داشت.وی در این دیدار با اشاره به جایگاه مهم علمای شیعه و جامعه تشیع افغانستان در رشد و اعتلای علمی و فرهنگی و دینی این کشور، رابطه مودت‌آمیز و برادرانه میان اقوام و مذاهب مختلف تشکیل‌دهنده جامعه افغانستان را لازمه جامعه‌ای امن و مترقی دانست و بر ضرورت تقویت الفت و دوستی بین پیروان اقوام و مذاهب مختلف در افغانستان تاکید کرد.
علمای شیعه افغانستان نیز با قدردانی از میزبانی ایران از اتباع افغانستانی در۴۵سال گذشته و فراهم‌آوردن امکانات زندگی و تحصیل تعداد زیادی از افغانستانی‌ها در مدارس و دانشگاه‌های ایران، بر گسترش تماس‌های علمی‌و‌فرهنگی و مباحثاتی بین علمای دو کشور اعم از شیعه و سنی، در جهت ارتقای وحدت اسلامی تاکید کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این دیدار با اشاره به موضوع مهاجران غیر‌قانونی در ایران، خواستار تدوین طرح جامعی برای بازگشت اتباع غیرمجاز شد و گفت: هر تبعه افغانستان که می‌خواهد به ایران بیاید، قانونی به ایران سفر کند. وی به معاهده هیرمند و حقابه ایران از رودخانه هیرمند هم اشاره کرد و گفت: موضوع آب را به‌جای اختلاف به موضوع همکاری تبدیل کنیم. عراقچی با اشاره به نگرانی مردم سیستان‌و‌بلوچستان و کم‌آبی در این استان بر اصلاح ساختار سد کمال‌خان و جلوگیری از هدر‌رفت آب به «گود زره» تاکید کرد و افزود: برای اصلاح ساختار سد و تامین حقابه باید همکاری فنی داشته باشیم. وزیر امورخارجه همچنین ضمن تاکید بر اهمیت امنیت گفت: امنیت همه اقشار و طوایف در افغانستان شامل شیعیان افغانستان بسیار مهم است؛ کمااین‌که موضوع حفظ و اعتلای زبان فارسی نیز به‌عنوان یک مقوله کلیدی برای ارتباط‌های فرهنگی و تمدنی هر دو کشور بسیار حائز اهمیت است. ملاحسن آخند، رئیس‌الوزرای حکومت سرپرست افغانستان نیز در این دیدار ضمن قدردانی از همکاری جمهوری اسلامی ایران در میزبانی طولانی‌مدت از مهاجرین افغان گفت: میزبانی سخاوتمندانه مردم ایران از مهاجران و پناهجویان افغان بسیار ارزشمند است و ما قدردانیم. رئیس‌الوزرای حکومت سرپرست افغانستان با اشاره به حقابه ایران از هیرمند تصریح کرد: حکومت سرپرست افغانستان سیاست جلوگیری از ورود آب به ایران را ندارد و به وزارتخانه‌های آب و کشاورزی دستور داده‌ایم آب باید به‌سوی ایران روان شود. وی افزود: در‌صورتی که یک قطره آب در اختیار داشته باشیم آن را با برادران ایرانی خود تقسیم می‌کنیم.
تاکید رئیس‌الوزرای افغانستان بر حقابه ایران
ملاحسن آخند گفت: میان ایران و افغانستان در‌خصوص حقابه هیرمندمعاهده مشخصی وجود دارداما اگرمعاهده‌ای هم نبود ما برادران ایرانی خود را از آب محروم نمی‌کنیم و این امر را یک وظیفه شرعی واخلاقی وانسانی خود می‌دانیم. وی با تاکید بر ضرورت بهبود روابط ایران و افغانستان گفت: ما باید راه برادری را در پیش بگیریم؛ دولت‌ها می‌آیند و می‌روند اما ملت‌ها همواره می‌مانند و در‌کنار هم زندگی می‌کنند و زندگی خواهند کرد و بنابراین باید هر کاری برای تامین منافع ۲ ملت انجام دهیم. رئیس الوزرای حکومت سرپرست افغانستان خاطرنشان کرد: رفت‌وآمد هیات‌های دو کشور باید ادامه یابد زیرا در سایه این رفت‌و‌آمدها، برخی مشکلات جزئی میان دو کشور از جمله مسائل مرزی اگر پیش بیاید، حل‌و‌فصل می‌شود.
اهداف سفر عراقچی
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیش از عزیمت به کابل با اشاره به اهداف این سفر در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «سفر دکتر عراقچی به کابل در چارچوب سیاست همسایگی و در راستای مأموریت ذاتی وزارت امور خارجه برای پیگیری منافع ملی کشورمان از طریق تعامل و چاره‌اندیشی در مورد علایق و نگرانی‌های مشترک است. این سفر می‌تواند نقطه عطفی در بهره‌گیری از پیوندهای فراوان دو ملت برای تأمین منافع متقابل دو کشور باشد.»
محمدحسین رنجبران، مشاور وزیر امور خارجه کشورمان با ارائه گزارشی از برنامه‌های سفر سیدعباس عراقچی به کابل در صفحه اینستاگرامش گفت: «این اولین سفر یک مقام عالی‌رتبه ایران از زمان روی‌کارآمدن طالبان در کابل محسوب می‌شود که سفری فشرده با همراهی هیات ویژه اقتصادی از ایران است.»وی با اشاره به دیدار عراقچی با امیرخان متقی، وزیر امور خارجه حکومت سرپرستی افغانستان گفت که در این دیدار بر اهمیت ساماندهی مهاجران افغانی و ضرورت بازگشت آنها به کشورشان با عزت تأکید شد. رنجبران همچنین با اشاره به بحث «حقابه ایران از هیرمند» گفت طرف افغان تاکید داشت تمام امکانات فنی بسیج شده که آب‌ها به سمت ایران حرکت کند و هدر نرود.
به گفته مشاور وزیر امور خارجه کشورمان، دیدار با سرپرست وزارت دفاع، جمعی از زنان ایرانی حاضر در افغانستان، اعضای شورای علمای شیعه افغانستان و وزرای کشاورزی و صنعت و معدن طالبان از دیگر برنامه‌های اعلام‌شده این سفر بود.
به گفته رنجبران، حدود ۱۵تاجر ایرانی در این سفر حضور دارند و حکومت سرپرستی افغانستان در این دیدارها به‌شدت از سرمایه‌گذاری در افغانستان استقبال کرده است. ایران نیز علاقه‌مند به بهره‌برداری از این فرصت است.
عبداللطیف نظری، معاون وزارت اقتصاد حکومت طالبان با اشاره به سفر عراقچی به افغانستان در شبکه «ایکس» تأکید کرد: این سفر درنزدیک شدن مناسبات کابل وتهران وتقویت همجواری مسالمت‌آمیز وهمکاری‌های دوستانه میان دوکشور درحوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری و ترانزیتی نقشی مهم ایفامی‌کند.وی با اذعان به این‌که افغانستان وایران دوکشورهمسایه بامشترکات تاریخی و تمدنی فراوان هستند اظهار داشت:همکاری‌های مشترک در زمینه‌های مختلف می‌تواند منافع دو ملت را تأمین کند.نظری در شبکه ایکس نوشت: افغانستان تمایل دارد بر اساس حسن همجواری، احترام متقابل و عدم مداخله در امور دیگران، همکاری و روابط خود را با همسایگان از جمله ایران در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، انرژی، ارتباطات و حمل‌ونقل بهویژه راه‌آهن گسترش و تعمیق دهد.
خبرگزاری آوای افغانستان در تحلیلی راجع به اهمیت سفر عراقچی به کابل نوشت: «در سال‌های اخیر، برخی تحلیلگران از کاهش اهمیت افغانستان در سیاست خارجی ایران سخن گفته بودند، اما اقدامات اخیر، بهویژه پس از انتصاب علیرضا بیگدلی به‌عنوان سرپرست سفارت ایران در کابل، نشان می‌دهد دولت ایران به‌دنبال تقویت روابط خود با افغانستان است. این سفر می‌تواند به‌عنوان گامی جدی در راستای احیای این روابط و آغاز فصل جدیدی از تعاملات میان دو کشور تلقی شود.»
دیپلماسی عمومی در کابل
عراقچی همچنان که دردیدار خود از دمشق در شرایط پیشروی تروریست‌های تحریرالشام به رستورانی رفته بود تا دیپلماسی همراه با طمانینه محور مقاومت رابه نمایش بگذارد، درحاشیه سفر وحضورش در بیست‌ویکمین اجلاس وزیران سازمان همکاری‌های اقتصادی هشت کشور اسلامی درحال توسعه در مصر(29 آذر امسال) نیز از مسجد محمدعلی‌پاشا و حرم‌های سیده‌نفیسه و سیده‌زینب در قاهره بازدید کرده و عزم خود را برای گره‌زدن دیپلماسی سنتی به دیپلماسی عمومی نشان داده بود، دیروز بعدازظهر به بازار کابل رفت و همراه همتای افغانی خود در یکی از کافه‌های این شهر چای نوشید.
دیدار عراقچی با علمای شیعه افغانستان
عراقچی در ادامه سفر خود، دیشب در کابل با شورای علمای شیعه افغانستان هم دیدار داشت.وی در این دیدار با اشاره به جایگاه مهم علمای شیعه و جامعه تشیع افغانستان در رشد و اعتلای علمی و فرهنگی و دینی این کشور، رابطه مودت‌آمیز و برادرانه میان اقوام و مذاهب مختلف تشکیل‌دهنده جامعه افغانستان را لازمه جامعه‌ای امن و مترقی دانست و بر ضرورت تقویت الفت و دوستی بین پیروان اقوام و مذاهب مختلف در افغانستان تاکید کرد.
علمای شیعه افغانستان نیز با قدردانی از میزبانی ایران از اتباع افغانستانی در۴۵سال گذشته و فراهم‌آوردن امکانات زندگی و تحصیل تعداد زیادی از افغانستانی‌ها در مدارس و دانشگاه‌های ایران، بر گسترش تماس‌های علمی‌و‌فرهنگی و مباحثاتی بین علمای دو کشور اعم از شیعه و سنی، در جهت ارتقای وحدت اسلامی تاکید کردند.