به گزارش اقتصادنیوز، ای نیوز با انتشار یادداشتی مدعی شد: ۱۵ سال از آخرین سفر یک دیپلمات ارشد سعودی به لبنان میگذرد. اکنون، بیروت از شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی استقبال میکند، زیرا هر دو کشور به دنبال بهبود روابط تیره خود هستند.
ورود او پس از انتخاب اخیر جوزف عون، رئیس جمهور لبنان، انجام شد؛ چهرهای که از حمایت پادشاهی برخوردار است. اما این سفر چه تغییرات فوری میتواند داشته باشد؟
خیز ریاض برای احیای نقش خود در لبنان
این وبگاه در ادامه یادداشت ادعاییاش آورد: شرایط در لبنان تغییر کرده، اما انتظارات عربستان بدون تغییر باقی مانده است. ریاض مدتهاست که بر اصلاحات اقتصادی و قانونی به عنوان پیش نیاز هرگونه کمک مالی به کشور در حال مبارزه پافشاری کرده است.
با این حال، سیاستمداران لبنانی به طور مداوم اجرای اصلاحات مشخص شده توسط صندوق بینالمللی پول و شرکای خلیج فارس را به تعویق میاندازند و بحران مالی را طولانی میکنند. -که میلیون ها نفر را در فقر به جا گذاشته است.- بانکهای لبنان همچنان دسترسی سپردهگذاران به وجوه خود را محدود میکنند و بسیاری امیدوارند این موضوع در نهایت با روی کار آمدن دولت جدید حل شود.
این دیدار همچنین در حالی صورت میگیرد که لبنان پس از جنگ اکتبر ۲۰۲۳ بین اسرائیل و حزبالله، انتظار دارد که درازمدت صلح را تجربه کند.
در چنین شرایطی خوش بینی نسبت به حمایت عربستان سعودی از تلاشها برای بازسازی لبنان در حال افزایش است. با روی کار آمدن جوزف عون و نواف سلام، نخست وزیری لبنان، چهرههایی به قدرت رسیدند که حامی عربستان هستند و از منتقدان مقاومت در لبنان.
درگیری طولانیمدت حزبالله با اسرائیل، قدرت نظامی این بازیگر را تحت تاثیر قرار داده است. در همین راستا مایکل یانگ، تحلیلگر سیاسی، ضمن تاکید بر اهمیت سفر وزیر امور خارجه عربستان به لبنان، تاکید کرد: «نکته مهم آن است که این اولین سفر مقام ارشد سعودی پس از سالهای متمادی به لبنان است و نشان میدهد که ریاض باور کرده که لبنان از منظر سیاسی وارد فصل تازهای شده است. از همین رو پادشاهی اکنون به دنبال آن است تا با رهبران جدید، بالاخص جوزف عون که چهرهای متحد و نزدیک به پادشاهی است، همصدا شده و همکاری داشته باشد؛ چرا که عربستان نقشی کلیدی در به قدرت رسیدن عون داشت.»
فرصت سازی به سبک ریاض
به ادعای ناظران، عربستان سعودی مدتهاست که از ریاستجمهوری عون حمایت میکند و او را سیاستمداری میداند که نهادهای ملی را بر منافع حزبی اولویت میدهد. چشمانداز منطقهای و بینالمللی نیز به نفع ریاض تغییر کرده است، زیرا به ادعای گروهی از تحلیلگران ایران و متحدان خاورمیانهایاش درگیر سایر تحولات خاورمیانه هستند.
از همین رو آنگونه که گروهی ادعا میکنند، جو لبنان برای بهبود روابط با عربستان سعودی مساعدتر است. سعودیها تشخیص میدهند که ایران در حال حاضر در حالت تدافعی قرار دارد، به ویژه پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید. رهبران پادشاهی فرصتی را میبینند تا صفحه جدیدی در تاریخ خود با لبنان ورق بزنند.
در همین راستا، هم عربستان سعودی و هم ایالات متحده مایلند از توافق آتش بس میان اسرائیل و حزبالله فرصت سازی کنند. دکتر نجات سلیبا، قانونگذار لبنانی، با تأمل بر رویکرد واشنگتن در قبال خاورمیانه، بینش خود را در مورد اینکه سیاست دوم دولت ترامپ چگونه میتواند باشد، با آی نیوز در میان گذاشت و گفت: «ترامپ احتمالاً تحریمها علیه ایران را به عنوان مؤثرترین ابزار برای متوقف کردن حمایتهای ایران از محور مقاومت بالاخص حزبالله لحاظ خواهد کرد. این تحریمها - با قطع جریانهای مالی- اقتصاد ایران و توانایی این کشور برای حمایت از مقاومت را تحت تاثیر قرار خواهد داد».
به ادعای این تحلیلگر، دولت ترامپ رویکردی جامع (ادعایی) اتخاذ کرده که هدفش تضعیف (ادعایی) محور مقاومت، قطع حمایت مالی و نظامی و اعمال فشار اقتصادی بر ایران است. در این میان هم برای واشنگتن و هم برای ریاض، اولویت اصلی تضمین دور ماندن لبنان از درگیریهای منطقهای، به ویژه جنگ جاری در غزه است.
توافق حزبالله برای آتشبس با اسرائیل در نوامبر 2023 یک موفقیت سیاست خارجی برای عربستان سعودی و ایالات متحده محسوب میشود. اکنون سوال کلیدی این است که آیا این صلح شکننده میتواند به صلحی پایدار تبدیل شود و جنگ در لبنان را به یک امر تاریخی تبدیل کند.
به باور ناظران، آینده لبنان به صبر و اقدام قاطع همه طرفها بستگی دارد. تعامل مجدد عربستان سعودی فرصتی را برای لبنان فراهم میکند تا اصلاحات طولانی مدت را اجرا کند و اقتصاد خود را بازسازی نماید. اما این امر مستلزم اراده سیاسی و همکاری رهبری کشور است.در حالی که پادشاهی گامهای بعدی خود را ارزیابی میکند، جامعه بینالمللی به دقت تحولات را رصد میکند تا ببیند آیا مرحله جدید در روابط عربستان و لبنان میتواند ثبات و رفاه را برای کشوری که مدتها درگیر سختیهاست به ارمغان آورد یا خیر. ریسکها زیاد است، اما پتانسیل پیشرفت نیز بالاست.