شفقنا- نهمین همایش ملی سلامت معنوی اسلامی با محوریت گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی، وزارت بهداشت و جمعی از نهادهای سلامت کشور، به مدت دو روز در قم برگزار می‌شود.

به گزارش شفقنا، نهمین همایش ملی سلامت معنوی اسلامی با حضور دکتر مرندی رییس فرهنگستان علوم پزشکی، حجت الاسلام خسرو پناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، آیت الله رشاد رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش، مهندس منان رییسی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی، دکتر رییس زاده رییس سازمان نظام پزشکی کشور، دکتر ابرازه سرپرست دانشگاه علوم پزشکی قم و جمعی از اساتید و نخبگان نظام سلامت در شهر قم آغاز به کار کرد.

رئیس جمهور: رسانه و فضای مجازی با مخاطرات جدی از حیث معنویت و اخلاق اسلامی مواجه است

دکتر پزشکیان رییس جمهور با پیامی به همایش سلامت معنوی اسلامی بر توسعه این امر تاکید کرد.

متن پیام ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران به نهمین همایش سلامت معنوی اسلامی با موضوع سلامت معنوی اسلامی، آموزش و پرورش و رسانه به این شرح است.

بسم الله الرحمن الرحیم

یوم لاینفع مالٌ و لابنون إلّا من أتی الله بقلبٍ سلیمٍ (شعراء: 89)

من عمل صالحاً من ذکرٍ او انثی و هو مؤمنٌ فلنحیینّه حیاهً طیبهً (نحل: 97).

“سلامت معنوی” یکی از ابعاد چهارگانه در منظومه و نظام‌واره علوم سلامت است. این بعد مهم، برخاسته و برگرفته از عاملی به نام “معنویت” است که در مقابل مادیت وضع شده است.

در اسلام و ایران تمدنی، کتب و آموزه‌های علم طبابت و پزشکی، ارتباطی وثیق با خداشناسی، توحید و علوم دینی از قبیل فلسفه، الهیات و عرفان داشت؛ در نتیجه، هم طبیبان، هم فراگیران این علم و هم بیماران به طور کامل در معرض مسائل معنوی قرار گرفته و بر این اساس، دعا و توسل به درگاه حق تعالی بمنظور “تأمین”، “نگه‌داشت” و “ارتقاء” سلامت و شفای بیماران‌، نقشی کلیدی و محوری یافت و شافی صرفاً خدای تعالی تلقی می‌شد و طبابت و طبیب نیز وسیله و واسطه شفا و بهبودی.

اما این وضعیت با گذشت زمان ، به دلیل افول و افت علمی ملل مسلمان و تقلید از علوم غربی، رو به فروکاهش رفت و مضامین معنوی عملاً از کتب و مقالات مرتبط با علوم پزشکی کشور حذف گردید.

در تعریفی که سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۴۶ میلادی از سلامت ارائه کرد که عبارت بود از وضعیت حداکثری سلامت جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نبود بیماری و ناتوانی . نهایتاً در سال 1362 ( 1983 میلادی) ، بنا به پیشنهاد نماینده کشور نروژ در جلسه اجلاس سالیانه سازمان جهانی بهداشت، ” سلامت معنوی ” به عنوان بعد چهارم سلامت به تصویب رسید و تعریف و تعیین شاخص‌های آن به تناسب فرهنگ و تمدن هر کشوری به خود آن کشور واگذار گردید.

معنویت در دین اسلام، دارای جایگاهی بس والا و منحصر بفرد است و سلامت معنوی که بر الگوی “قلب سلیم” و “حیات طیبه” در قرآن استوار است، به مثابه عمیق‌ترین بعد از ابعاد سلامت تلقی می‌گردد که تأثیر گسترده و شگرفی بر دیگر ابعاد سلامت دارد. طبق تعریف، “سلامت معنوی اسلامی”، وضعیتی است که در آن بینش، گرایش و کنش فردی، خانوادگی و اجتماعی انسان، در راستای قرب و رضای الهی قرار گیرد.

در “اسناد بالادستی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران” از جمله سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، سیاست‌های کلی سلامت (ابلاغی مقام معظم رهبری)، و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نیز به موضوع معنویت و سلامت معنوی با رویکرد اسلامی به طرق و انحاء مختلفی اشاره شده است که این مهم، نشان از اهمیت و اولویت این بعد از سلامت دارد.

یکی از روش‌های بسیار مؤثری که می‌تواند به نحو فراگیر به ارتقای سلامت معنوی اسلامی جامعه ما مدد برساند، آموزش و پروش صحیح کودکان و نوجوانان و تأمین محتواهای سالم و جذاب برای رسانه و فضای مجازی است که در دستور کار همایش حاضر قرار گرفته است. اینجانب ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این همایش و آرزوی توفیقات روزافزون برای آنان در ترویج معنویت و سلامت معنوی اسلامی، دو نکته مهم را خاطرنشان می‌سازم:

اولاً باید اذعان نمود که “نظام رسمی آموزش و پرورش کشور”، نقشی بنیادین در ترویج، توسعه و تعمیق سلامت معنوی اسلامی در کودکان، نوجوانان و حتی جوانان ما که آینده‌سازان این مرز و بوم هستند دارد. آموزگاران و کادر آموزشی، دانش‌آموزان، محیط مدارس، کتب درسی و کمک‌ درسی و نیز مدیران و کارکنان بخش اجرایی، کنشگران و عناصر اصلی این وزارتخانه بزرگ هستند که جملگی می‌توانند غرض و غایت سلامت معنوی اسلامی را تحقق ببخشند.

ثانیاً “رسانه” و بویژه “فضای مجازی” که امروزه به زیست‌بوم دوم کودکان، نوجوانان و جوانان ما بدل شده و به مثابه یکی از منابع اصلی یادگیری آنان تلقی می‌شود، با مخاطرات جدی از حیث معنویت و اخلاق اسلامی مواجه است و اینجاست که نقش کنشگران رسانه و فضای مجازی در داخل کشور بسیار برجسته می‌شود.

فرصت را مغتنم شمرده، از مسئولان محترم وزارت آموزش و پرورش، رسانه ملی و رسانه‌های جمعی و نیز کنشگران فضای مجازی، صمیمانه درخواست می‌کنم توجه ویژه‌ای به مقوله معنویت و سلامت معنوی اسلامی مبذول داشته، در فرآیند مدیریت و برنامه‌ریزی، آن را نصب العین و سرلوحه کار خود قرار دهند. والسلام علیکم و رحمه الله.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی قم: سلامت معنوی اسلامی نباید مورد غفلت قرار گیرد

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی قم گفت: فرهنگستان علوم پزشکی به درستی موضوع سلامت معنوی اسلامی را دنبال می‌کند.

دکتر ابرازه در نهمین همایش سلامت معنوی اسلامی که در قم برگزار شد گفت: افتخار میزبانی این همایش را برای هفتمین سال در استان قم داریم که به همت دو بال علمی کشور یعنی حوزه و دانشگاه برگزار می‌شود.

وی گفت: باید تلاش کنیم تا در راستای بهره گیری و توسعه مباحث مهم سلامت معنوی اسلامی در جامعه بکوشیم.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی قم گفت: سلامت معنوی اسلامی یکی از الزامات در جامعه است که این همایش به خوبی این موضوع را در جامعه دنبال می‌کند.

دکتر ابرازه گفت: سلامت مقوله‌های بسیاری دارد که سلامت معنوی یکی از آنهاست که نباید مورد غفلت واقع شود.

رییس فرهنگستان علوم پزشکی: سلامت معنوی اسلامی با کمک حوزه‌های علمیه در جامعه دنبال می‌شود

رییس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: همایش سلامت معنوی اسلامی از سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را با استفاده از رهنمودهای مقام معظم رهبری آغاز کرد و از همان ابتدا در کنار حوزه علمیه این موضوع را گسترش دادیم.

دکتر مرندی در نهمین همایش ملی سلامت معنوی اسلامی که در قم در حال برگزاری است، گفت: سلامت معنوی اسلامی در جامعه موجب می‌شود تا شاهد تأثیرات تربیتی و بنیان‌های اساسی در افکار مردم باشیم.

وی تصریح کرد: این همایش از سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را با استفاده از رهنمودهای رهبر انقلاب آغاز کرد و از همان ابتدا در کنار حوزه علمیه موضوع سلامت معنوی اسلامی را گسترش دادیم.

رییس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: سلامت معنوی اسلامی یکی از بنیان‌های اساسی در زندگی و برگرفته از آموزه‌های اسلامی بوده و هدف ما توسعه مسائل اسلامی در جامعه است.

وی تأکید کرد: سلامت معنوی اسلامی در کنار روحانیت و حوزه‌های علمیه پیش می‌رود که در کنار یکدیگر می‌توانیم مسایل را به درستی پیش ببریم.

وی افزود: آموزش و پرورش، صدا و سیما و رسانه‌ها در زمینه گسترش سلامت معنوی اسلامی و ترویج آن می‌توانند مؤثر باشند و با کمک یکدیگر باید نسل جدید را از آسیب‌های اجتماعی دور کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: گسترس سلامت معنوی در جامعه نیازمند فناوری‌های نرم و برنامه‌ریزی جامع است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی قم، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه روز چهارشنبه در نهمین همایش ملی سلامت معنوی اسلامی در قم، با تأکید بر نقش فناوری‌های نرم در سلامت معنوی اظهار داشت: امروز کودکان و نسل جوان از طریق ابزارهایی مانند بازی‌های رایانه‌ای ، عروسک‌ها، اسباب‌بازی‌ها، فیلم‌ها و سریال‌ها، سلامت معنوی خود را تقویت یا دچار آسیب می‌کنند، به همین دلیل، تدوین سند ملی اسباب‌بازی در کشور آغاز شده و مقابله با قاچاق اسباب‌بازی نیز به‌طور جدی دنبال می‌شود.

وی همچنین از مصوبه تشکیل ستاد سلامت در شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد و افزود: راه‌اندازی این ستاد، پیگیری سلامت معنوی را جدی‌تر از گذشته خواهد کرد.

وی با اشاره به اهمیت سلامت در زندگی بشری، آن را هم‌ردیف با معیشت، امنیت و عقلانیت دانست و بر لزوم برنامه‌ریزی جامع برای ارتقای آن تأکید نمود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه ابعاد مختلف سلامت را تشریح کرد و گفت: سلامت شامل دانشی، بینشی، نگرشی، اخلاقی و کنشی است که در غرب به‌عنوان سلامت شناختی شناخته می‌شود.

وی افزود: تحقق سلامت کنشی مستلزم تحقق سلامت دانشی، بینشی، نگرشی و اخلاقی است و این ابعاد می‌توانند در چارچوب تفکر اسلامی به‌عنوان سلامت حکمی گنجانده شوند.

خسروپناه همچنین به ابعاد دیگر سلامت، از جمله سلامت اجتماعی، جسمی، ذهنی، عاطفی، هیجانی، لذت‌جویی و معنوی اشاره کرد و آن‌ها را تحت عنوان سلامت زندگی تعریف کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت که نهادینه‌سازی این ابعاد می‌تواند به تحقق یک زندگی حکیمانه منجر شود.

وی با بیان تفاوت سلامت معنوی در اسلام با مکاتب دیگر گفت: سلامت معنوی اسلامی مبتنی بر عقلانیت و توحید است و با معنویت سکولار تفاوت بنیادین دارد، تمام ابعاد سلامت معنوی در اسلام با توحید پیوند خورده‌اند و این ویژگی آن را از سایر مکاتب متمایز می‌کند.

وزیر آموزش‌ و پرورش: نماز محور سلامت معنوی است

 دکتر علی رضا کاظمی روز چهارشنبه در نهمین همایش ملی سلامت معنوی اسلامی در قم، تأکید کرد که انتقال باورها، سنن و فرهنگ دینی از مهم‌ترین اولویت‌های این وزارتخانه است.

وی با اشاره به اینکه اقامه نماز در مدارس کشور در صدر برنامه‌ها قرار دارد، گفت: همه امور در وزارت آموزش‌ و پرورش در راستای توسعه نماز و معنویت دنبال می‌شود.

وی سلامت معنوی را محصول یک نظام تربیتی پیوسته دانست و هشدار داد که نادیده گرفتن این پیوستگی در سال‌های آینده می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

کاظمی با تأکید بر اهمیت تربیت نسل آینده از دوران کودکی گفت: امروز در دوره‌های پیش‌دبستانی با آسیب‌هایی مواجه هستیم که امیدواریم با تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، تمام کودکان پیش از دبستان تحت پوشش تربیتی لازم قرار گیرند.

وی دوره پیش‌دبستان و ابتدایی را اساسی‌ترین اولویت این وزارتخانه خواند و افزود: اقدامات گسترده‌ای برای ارتقای سلامت معنوی کودکان در این دوره آغاز شده است.

وی با اشاره به دستاوردهای این وزارتخانه گفت: علیرغم تمام مشکلات، آموزش‌وپرورش موفقیت‌های بزرگی داشته است و باید قدردان تلاش‌های معلمان و نظام آموزشی کشور باشیم.

کاظمی از شرکت ۶۰۰ هزار دانش‌آموز در آیین اعتکاف امسال به‌عنوان یکی از ارزشمندترین دستاوردهای نظام آموزش‌وپرورش یاد کرد، اما تأکید کرد که همچنان آسیب‌های زیادی در حوزه دانش‌آموزان دختر و پسر احساس می‌شود.

وی ایجاد موقعیت‌های تربیتی رشدمدار، مانند اعتکاف، را از اولویت‌های این وزارتخانه برشمرد و از غفلت خانواده‌ها نسبت به تربیت فرزندان ابراز نگرانی کرد.

وی گفت: امروز گفتمان معیشت و اقتصاد در خانواده‌ها غالب شده و تربیت فرزندان به حاشیه رفته‌ است، علاوه بر این، نقش‌های تربیتی تغییر کرده و رسانه و فضای مجازی جایگزین پدر، مادر و معلم شده‌اند، اکثر آسیب‌های دانش‌آموزان و دانشجویان از باورهای اعتقادی متناقضی نشأت می‌گیرد که در فضای مجازی و رسانه‌ها با نظام تربیتی رسمی در تضاد هستند.

کاظمی بر لزوم تقویت باورهای دینی از طریق یادگیری عملی در مدارس تأکید کرد و گفت: لازمه این کار، تغییرات اساسی در کلاس‌های درس و عبور از ساختار کنونی است.

به اعتقاد وی، نظام تعلیم و تربیت باید از وضعیت فعلی به سمت مهارت‌محوری حرکت کند و برنامه‌های درسی نیز به‌صورت پیوسته، خلاقانه و تمرین‌محور طراحی شوند تا اتکا به حافظه کاهش یابد.

رشاد: معنویت اسلامی پیوسته در حال رشد و توسعه است

حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر صادقی رشاد، روز چهارشنبه در نهمین همایش ملی سلامت معنوی اسلامی در قم، با اشاره به تدوین حدود ۴۰ مبنا برای سلامت معنوی در اسلام، گفت: منبع سلامت معنوی در اسلام، وحی الهی است و دیگر آموزه‌ها از اعتبار قطعی برخوردار نیستند.

وی با تشریح ویژگی‌های معنویت اسلامی تصریح کرد: معنویت اسلامی توحیدمحور است، این معنویت برخلاف دیگر مکاتب، تنها به بعد فردی محدود نمی‌شود و ۲ ساحت شناختی و عملی را در بر می‌گیرد که به شکلی جامع، پیوسته و هدفمند عمل می‌کند.

وی معنویت اسلامی را یک نظام و ساختار یکپارچه دانست و افزود: این معنویت برخلاف آموزه‌های انزواگرایانه، جامعه‌محور است و به تمدن‌سازی و جامعه‌پردازی دعوت می‌کند، معنویت اسلامی روحیه زهدگرایانه دارد، اما با تصوف و گرایش‌های جامعه‌گریز تفاوت ماهوی دارد و به انسجام اجتماعی و رشد فردی و جمعی توجه ویژه‌ای نشان می‌دهد.

وی با تأکید بر عمق و جامعیت معنویت اسلامی گفت: این معنویت به‌طور پیوسته در حال رشد و تعالی است، در این رویکرد، سلوک و شهود درونی انسان برقرار است و معرفت و عمل، پیوسته یکدیگر را تکمیل و اصلاح می‌کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: معنویت اسلامی یک امر پراکنده یا محدود به گوشه‌ای از زندگی نیست، بلکه یک نظام فکری و عملی کامل است که از عمق و گستردگی بالایی برخوردار است و ظرفیت آن برای تحقق سلامت معنوی بی‌نظیر است.

چهره سال همایش سلامت معنوی اسلامی معرفی شد 

دکتر «سید محمود طباطبایی» به عنوان استاد چهره سلامت معنوی در عرصه علوم پزشکی کشور، معرفی شد.

دکتر طباطبایی جراح مغز و اعصاب و بنیانگذار رشته اعصاب در کشور است.