اتیوپی؛ پنجمین اقتصاد آفریقا و فرصت‌های پیش‌رو
اتیوپی عضو پیمان استراتژیک بریکس، پنجمین اقتصاد قاره آفریقا و ازجمله اقتصادهای در حال ‌توسعه این قاره بزرگ است و هدف این سفر توسعه روابط دوجانبه و تقویت دیپلماسی پارلمانی میان دو کشور بود. محمدباقر قالیباف و هیأت همراه، در جریان این سفر با ابی احمد علی، نخست‌وزیر اتیوپی و تاگسه چافو رئیس مجلس نمایندگان و ابراهیم طوفا رئیس مجلس اعلای این کشور و همچنین فعالان اقتصادی ایرانی مقیم اتیوپی دیدار و گفت‌وگو کرد. قالیباف پیش از ترک تهران تقویت روابط پارلمانی و نیز دیپلماسی بین جمهوری اسلامی ایران و اتیوپی را از جمله اهداف این سفر ذکر کرد. بازدید از موزه جنگ آدوا و ملاقات با تجار ایرانی مقیم اتیوپی از برنامه‌های روز اول سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به آدیس آبابا بود.
 
قالیباف: تقویت دیپلماسی اقتصادی با حضور بخش خصوصی ضروری است
رئیس مجلس شورای اسلامی طبق برنامه در روز اول سفر خود با جمعی از فعالان اقتصادی ایرانی مقیم اتیوپی دیدار و گفت‌و‌گو کرد. محمدباقر قالیباف در این نشست با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های بین‌المللی نظیر بریکس و شانگهای گفت: «با وجود تحریم‌ها، حضور ایران در این سازمان‌ها فرصت‌های مهمی را برای توسعه همکاری‌های اقتصادی فراهم کرده است؛ اما متأسفانه بخش خصوصی و حتی بسیاری از فعالان اقتصادی ایرانی آشنایی کافی با این ظرفیت‌ها ندارند و از آنها به‌ درستی استفاده نمی‌کنند. باید تلاش شود اطلاع‌رسانی دقیق و جامعی در این خصوص انجام شود.» وی همچنین یکی از چالش‌های جدی در گسترش روابط اقتصادی با آفریقا را مشکلات حمل‌ونقل دانست و افزود: «نبود زیرساخت‌های پایدار در حوزه حمل‌ونقل، روند تجارت با این قاره را دشوار کرده است. علاوه بر این، مشارکت بخش خصوصی در این حوزه محدود است و عمدتا نهاد‌های عمومی غیردولتی فعالیت دارند. باید زمینه‌ای فراهم شود که بخش خصوصی بتواند به ‌صورت مستقل و فعال وارد میدان شود و توسعه همکاری‌ها را دنبال کند.»
 
بررسی مشکلات فعالیت بخش خصوصی ایران در اتیوپی
رئیس مجلس بر ضرورت همکاری با کشور‌های دیگر برای رفع برخی از موانع تأکید کرد و گفت: «می‌توان با همکاری برخی کشور‌ها مانند چین، مشکلات مرتبط با سوئیفت و انتقالات مالی را کاهش داد و از امکان تهاتر و ایجاد خطوط اعتباری بهره برد. این اقدامات نیازمند حضور فعال و میدانی بخش خصوصی و پیگیری جدی آنهاست.»
محمدباقر قالیباف در دومین روز از سفر خود به اتیوپی، با رئیس نمایندگان مجلس این کشور دیدار کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی در این دیدار با تأکید بر اهمیت راه‌اندازی سفارت اتیوپی در تهران، اظهارکرد: «این اقدام می‌تواند آغاز توسعه روابط در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی باشد. امروزه مسائل میان کشورها به‌ویژه در سطح مناطق و حوزه‌های بین‌المللی، تأثیرات سریع و قابل‌توجهی بر جای می‌گذارد.»
قالیباف با اشاره به آزادی چهار ملوان اتیوپیایی از زندان‌های ایران، خاطرنشان کرد: «این موضوع با پیگیری داخلی در ایران انجام شد و می‌توانست با وجود سفارت اتیوپی در کشورمان سریع‌تر 
به نتیجه برسد.»
وی افزود: «جایگاه اتیوپی در شرق آفریقا و شاخ این قاره به‌ویژه در تأمین امنیت و ثبات منطقه‌ای، بسیار حائز اهمیت است. تحکیم روابط اقتصادی و امنیت منطقه‌ای در این راستا بسیار مؤثر خواهد بود. سیاست‌های قطعی جمهوری اسلامی ایران این است که به گسترش روابط با کشورهای قاره آفریقا به‌ویژه اتیوپی با توجه به سوابق فرهنگی میان دو کشور، اهمیت می‌دهد.»
 راه‌اندازی کمیسیون اقتصادی مشترک پس از 10 سال وقفه
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «اتیوپی در سال‌های اخیر رشد اقتصادی خوبی داشته و به سمت توسعه پایدار حرکت کرده است. با جمعیت بالا و جایگاه اقتصادی مؤثر، این کشور ظرفیت مناسبی برای گسترش روابط اقتصادی با ایران دارد؛ اما متأسفانه کمیسیون اقتصادی مشترک دو کشور بیش از 10 سال است که تشکیل نشده و این موضوع مانع گسترش مسائل اقتصادی شده است.
یکی از اهداف این سفر، گام برداشتن برای احیای این کمیسیون است که از جانب جمهوری اسلامی ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری مسئولیت این کمیسیون را برعهده دارد.»
قالیباف ادامه داد: «ایران در حوزه‌های دانش‌بنیان، بهداشت و سلامت، هوش مصنوعی و تجهیزات پزشکی توانمندی‌های زیادی دارد و می‌تواند با اتیوپی در این زمینه‌ها همکاری کند.»
 
قالیباف: همکاری ایران و اتیوپی در بریکس و مقابله با یک‌جانبه‌گرایی آمریکا
وی خاطرنشان کرد: «ما همچنین می‌توانیم از ظرفیت‌های مجمع بریکس برای توسعه روابط اقتصادی و مالی بهره‌مند شویم. ایجاد خط هوایی میان تهران و آدیس آبابا نیز از ضرورت‌های این همکاری‌ها است و ایرلاین‌های دو کشور باید در این زمینه اقدام کنند.»
وی با اشاره به مسائلی که فعالان اقتصادی ایرانی در شرق آفریقا و اتیوپی با آن مواجه هستند، تأکید کرد: «مشکلات مالیاتی، ارزی، ارتباطات بانکی و حمل‌ونقل دریایی و هوایی از جمله موانع موجود است. باید تلاش کنیم این مسائل حل شوند و زمینه توسعه مناسبات اقتصادی برای تجار دو کشور فراهم شود. همچنین استفاده از ظرفیت‌های بریکس می‌تواند به رفع مشکلات بانکی کمک کند.»
وی خاطر نشان کرد: «ایران و اتیوپی می‌توانند همکاری‌های خوبی در چارچوب دیگر سازمان‌های بین‌المللی داشته باشند. با توجه به اینکه هر دو کشور عضو کمیسیون حقوق بشر هستند می‌توانند گام‌های مؤثری برای مقابله با یک‌جانبه‌گرایی آمریکا بردارند. آمریکا، کشورهای مستقلی که در برابر زیاده‌خواهی او می ایستند را تحت فشار قرار می‌دهد، لذا کشورهای همسو باید در این زمینه همکاری داشته باشند.»
 
تاگسه چافو: آماده همکاری با ایران هستیم
تاگسه چافو، رئیس مجلس نمایندگان اتیوپی نیز در این دیدار ضمن خوشامدگویی و تشکر از قالیباف و هیأت همراه برای سفر به این کشور گفت: «روابط پارلمانی میان دو کشور می‌تواند در جنبه‌های تجاری نیز تأثیرگذار باشد. اتیوپی کشوری در حال رشد است و فرصت‌های خوبی برای حضور تجار و فعالان اقتصادی ایران وجود دارد، لذا از شما می‌خواهیم سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی را برای حضور در این کشور و استفاده از ظرفیت‌های آن تشویق کنید. همچنین ما به راه‌اندازی مجدد کمیسیون اقتصادی مشترک علاقه‌مند هستیم و این موضوع را با جدیت پیگیری می‌کنیم.»
وی با اشاره به سفر تاریخی دکتر قالیباف به اتیوپی گفت: «این نخستین سفر در سطح عالی‌رتبه از مقامات جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته است که برای روابط کلی دو کشور بسیار مهم و مؤثر خواهد بود. ما آماده‌ایم روابط تجاری، پارلمانی و دیپلماتیک خود را گسترش دهیم و از ظرفیت‌های بریکس برای توسعه همکاری‌ها استفاده کنیم. همچنین ما باید فراتر از بریکس در سایر سازمان‌های بین‌المللی نیز با یکدیگر همکاری داشته باشیم.» وی با قدردانی از جمهوری اسلامی ایران برای آزادی چهار ملوان اتیوپیایی، ابراز امیدواری کرد که موضوع آزادی سایر ملوانان نیز به زودی حل شود. رئیس مجلس نمایندگان اتیوپی خاطرنشان کرد: «سیاست ایران مبتنی بر احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی کشورها بسیار ارزشمند است. ما آماده‌ایم در سازمان‌های بین‌المللی مانند بریکس، کمیسیون حقوق بشر و دیگر نهادها با ایران همکاری کنیم.» پس از پایان دیدار و گفت‌وگوی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران با تاگسه چافو، رئیس مجلس نمایندگان اتیوپی، وی به همراه همتای اتیوپیایی خود در دفتر یادبود مجلس نمایندگان اتیوپی یادداشتی نوشت و ضمن امضای دفتر یادبود، بر تقویت روابط دوستانه میان دو کشور تأکید کرد.
 
امضای دفتر یادبود و کاشت درخت؛ نمادی از دوستی پایدار میان ایران و اتیوپی
در ادامه این مراسم، رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس مجلس نمایندگان اتیوپی به حیاط پارلمان این کشور رفتند و با کاشت دو اصله درخت کاج، نمادی از دوستی و همکاری پایدار میان ایران و اتیوپی را به یادگار گذاشتند.
 
قالیباف: ایران برای دفاع از مسلمان جهان، هزاران شهید تقدیم کرده است
در جریان سفر دو روزه رئیس مجلس و هیأت پارلمانی به اتیوپی که به دعوت تاگسه چافو، رئیس مجلس این کشور و با هدف توسعه روابط پارلمانی انجام شد، شیخ ابراهیم طوفا، رئیس مجلس اعلای اتیوپی با محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفت‌و‌گو کرد.
 
تحکیم وحدت اسلامی و تأکید بر حمایت از اهل سنت
قالیباف در این نشست با تأکید بر اهمیت وحدت میان مذاهب اسلامی گفت: «در ایران مذاهب مختلفی وجود دارند و در مجلس شورای اسلامی نیز نه‌تنها نمایندگان شیعه و سنی، بلکه پیروان سایر ادیان نظیر مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان حضور دارند. هم‌اکنون ۲۶ نماینده اهل سنت در مجلس شورای اسلامی حضور دارند و در سطوح مختلف مدیریتی از جمله معاون رئیس‌جمهور، استانداران و معاونان وزرا نیز از اهل سنت استفاده شده است.» وی همچنین به سخنان آیت‌الله سیستانی درباره ضرورت دفاع از اهل سنت در مقطعی که داعش در حال پیشروی و قتل مسلمانان بود، اشاره کرد و گفت: «ایشان تأکید کردند که اهل سنت نه‌تنها برادران ما هستند، بلکه جان ما هستند و باید از آنان دفاع شود. ایران نیز در راستای این وحدت، هزاران شهید در دفاع از اهل سنت تقدیم کرده است.»
رئیس مجلس به حمایت ایران از فلسطین به‌عنوان نمونه‌ای از این رویکرد اشاره کرد و افزود: «شهید قاسم سلیمانی یکی از فرماندهانی بود که در این مسیر به شهادت رسید. همچنین دو عملیات بزرگ جمهوری اسلامی علیه رژیم صهیونیستی برای دفاع از مردم فلسطین که اهل سنت هستند در حالی انجام شد که برخی از کشور‌های اسلامی نه‌تنها کمکی نکردند، بلکه حتی این جنایات را محکوم هم نکردند. ایران همواره در برابر ظلم ایستاده و نشان داده که تنها کشوری است که از همه مسلمانان بدون توجه به مذهبشان حمایت می‌کند. بی‌تردید اگر امت اسلامی یکپارچه باشند و در برابر دشمنی آمریکا بایستند، پیروز خواهند شد و این وعده خداوند متعال است.»
 
رئیس مجلس اعلای اتیوپی: ایران، قلب تپنده جهان اسلام
در این دیدار، شیخ ابراهیم طوفا نیز با اشاره به وضعیت مسلمانان در اتیوپی گفت: «در گذشته، مسلمانان در این کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو بودند؛ اما با تغییر شرایط سیاسی و روی کار آمدن نخست‌وزیر کنونی، مسلمانان آزادانه دین خود را اعلام می‌کنند و شرایط بهتری را تجربه کرده‌اند. بیش از نیمی از جمعیت اتیوپی مسلمان هستند و در این کشور بیش از ۱۰۰ هزار مسجد فعال وجود دارد. همچنین ۷ وزیر کابینه و بیش از ۲۵۰ عضو پارلمان از میان مسلمانان انتخاب شده‌اند.»
رئیس مجلس اعلای اتیوپی همچنین با تمجید از نقش ایران در حمایت از مسلمانان جهان گفت: «ما ایران را سمبل مسلمانان جهان می‌دانیم. ایران همانند قلبی است که به همه جهان اسلام زندگی می‌بخشد. ایستادگی ایران در برابر آمریکا و حمایت از فلسطین و لبنان افتخاری برای همه مسلمانان است. زنده‌باد ایران.»