به واسطه این نامهای ارزشمند و مرقدهای مطهر ائمه(ع) آدمهای بسیاری آرزو دارند روزها، دقایق و یا حتی لحظاتی فرصت خدمت بدست بیاورند و در این مجموعهها پذیرای زائران باشند. «فاتحالکرمانی» مردی است که این فرصت و سعادت را در حرم مطهر حضرت علیبنابیطالب(ع) بدست آورده است و حالا در مشهد میهمان ماست تا دقایقی از فضای خدمتی در حرم حضرت علی(ع) صحبت کند.
آمدنهایِ آرام و رفتنهای سخت
سالها در نجف اشرف همجوار حرم امام علی(ع) بوده و امروز میهمان حرم فرزند ایشان است. آقا فاتح راه مشهد را پیدا کرده و هر بار هوس زیارت میکند، جواز مشهد را از شاه نجف میگیرد؛ «زیارت هر یک از امامان معصوم(ع) یک نعمت بزرگ است و در این مسئله هیچ شکی نیست. من هم از سال ۲۰۰۴ تا امروز پنج بار توفیق داشتم برای زیارت امام رضا(ع) به مشهد بیایم. این فرصتی است که ائمه(ع) به من میدهند». هر بار که فاتح الکرمانی به مشهد پا میگذارد، حسی عجیب در وجودش رخنه میکند که آن را چنین توصیف میکند: «در حقیقت هربار که به مشهد مقدس مشرف میشوم و از خیابانهای اطراف حرم مطهر چشمم به گنبد حضرت(ع) میافتد، حسی در قلبم تجلی پیدا میکند که من را به یاد لقب انیسالنفوس امام(ع) میاندازد. در این لحظه معنی آن را میفهمم و حس عمیق آرامشی در دلم حاکم میشود. و برعکس، لحظه خداحافظی برایم خیلی سخت است. فضای معنوی اینجا چنان آرامشبخش است که دوست ندارم اینجا را ترک کنم».
اصل، وجود امامان معصوم(ع) است
از ایوان نجف امیرالمؤمنین(ع) تا ایوان طلای امام رضا(ع) مقصد و مقصود همه یکی است و آن، وجود امام معصوم(ع) است. الکرمانی مبنای وجودی این دو حرم مطهر را یکی میداند؛ «ما در زبان عربی ضربالمثلی داریم مبنی بر اینکه ارزش هرجا به صاحب آنجاست، البته شکی نیست که ارزش صحن و سراهای ائمه(ع) به امام بزرگواری است که آنجا مدفون است. شباهتها و تفاوتهایی در این دو حرم شریف وجود دارد اما اصل، وجود امام(ع) است نه بناها، مکان و ساختوسازها. این مسائل اصل نیست بلکه اصل ،خود وجود امیرالمؤمنین(ع) و علی بن موسیالرضا(ع) است. فضای عالی معنوی که در مورد مشهد توصیف کردم در نجف و در حرم مطهر امام علی(ع) هم وجود دارد و تفاوتی نمیکند».
خدمتگزار بارگاه علوی در نجف اشرف به حدیثی از پیامبر اعظم(ص) اشاره میکند و میگوید: «همانطور که امام رضا(ع) ضامن بهشت هستند، میدانیم امیرالمؤمنین امام علی(ع) هم پدر همه امامان هستند و طبیعتاً همان جایگاه را دارند. چون ما حدیثی داریم که خود پیامبر(ص) فرمودند من و علی(ع) پدران این امت اسلامی هستیم. بنابراین هر مؤمنی و هر انسانی مسلماً در آخرت مشمول عنایت امام علی(ع) خواهد بود و ایشان ضامن همه خواهند بود».
نذرهایی برای آستان حضرت امیر(ع)
با دگرگونیهای سیاسی که پس از برچیده شدن نظام بعثی در کشور عراق صورت گرفته، حرم امامان معصوم(ع) دچار تغییراتی شده و توسعه پیدا کردهاند. یکی از این موارد توسعه در حوزه دریافت نذورات است؛ نذرهایی که از شرق و غرب عالم به درگاه شاه نجف روانه میشود. نذرهایی که گاه از جنس هدایای مختلف است و گاه از جنس نذر خدمت. فاتح الکرمانی که 20سال گذشته در حرم امیرالمؤمنین(ع) در بخشهای مختلف مشغول خدمت بوده، چند سالی است که به عنوان مسئول بخش هدایا و نذورات مقدس علوی انتخاب شده است. او نظر خود را درباره این موضوع چنین بیان میکند: «پس از تغییرات اخیر، اوضاع خیلی بهتر شده و در سالهای گذشته کارهای زیادی انجام شده است. یکی از بخشهای اصلی ساختار حرم حضرت(ع) هم بخش هدایا و نذورات است که فعالیتهای گستردهای دارد. کار و مسئولیت این بخش، دریافت نذورات و هدایا از همه ملتها و مردم، چه داخل و چه خارج از عراق است».
دریافت و پرداخت اقلام نقدی و غیرنقدی بخشی از فعالیت مجموعه نذورات در حرم مطهر حضرت علی(ع) است. در این مجموعه برخی افراد هم با پوشیدن لباس خدمت، نذر خود را ادا میکنند. فاتحالکرمانی تعریف میکند: «این اقدام خوبی است که پیش میبریم. این طوری فرصتی مهیا میشود که بعضی از زائران که دوست دارند در فضای حرم حضرت علی(ع) خدمت کنند این تجربه ارزشمند را بدست آورند و در محضر حضرت(ع) خودی نشان دهند».
درگهی که به روی همه باز است
آستان مقدس نجف درگاه امنی است که به روی هر انسانی، چه مسلمان و چه غیرمسلمان، چه شیعه و چه غیرشیعه باز است. این بارگاه نمادی از تقریب مذاهب و ادیان است که از منش مولا علی(ع) سرچشمه گرفته است. مسئول بخش هدایا و نذورات مقدس علوی با اشاره به این موضوع توضیح میدهد: «امام امیرالمؤمنین(ع) فقط برای مسلمانان و شیعیان نیست و مریدانی در همه ادیان دارد. میتوانیم چنین تعبیر کنیم که امیرالمؤمنین(ع) امیر انسانیت هستند. این حرف ما نیست و در کلام خود ایشان هم به آن تأکید شده است. آنجا که در توصیه به مالکاشتر میفرمایند مردم یا در دین با تو برابرند یا در خلقت، همین مسئله را مطرح میکنند».
فاتحالکرمانی از اداره حرم مطهر حضرت علی(ع) با تأثیرپذیری از سیره مدیریتی آن حضرت(ع) میگوید و توضیح میدهد: «برابری در دین و جایگاه انسانی از سیاستهای کلی آستان علویه و از قوانین اساسی خدمت به زائران آن مجموعه مقدس است. بنابراین کسی که وارد این حرم میشود، نه تنها به دید یک انسان به او نگاه میکنیم و نمیپرسیم مسلمان است یا نه، شیعه است یا نه؛ بلکه بهترین خدمات را به او ارائه میدهیم چون خواست حضرت(ع) همین است».
خبرنگار: زهرا زنگنه