گروه اقتصادی: تلفات جاده‌ای در ایران یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اجتماعی و اقتصادی کشور است که هر ساله جان هزاران نفر را می‌گیرد. اخیراً، اظهارات درباره سهم خودرو در این تلفات، موجی از انتقادات را متوجه خودروسازان کرده است. اما سهم واقعی عوامل انسانی، وضعیت خودروها و شرایط جاده‌ها در بروز این حوادث چیست؟ این گزارش تحلیلی، تلاش می‌کند تصویری شفاف از این موضوع ارائه دهد.
به گزارش بولتن نیوز، براساس گزارش پلیس راهور در مهر ۱۴۰۲، خطای انسانی با سهم ۵۲ درصد، مهم‌ترین عامل تلفات جاده‌ای است. عدم رعایت مقررات رانندگی، به‌ویژه تخلفات رایج مانند سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، توجه نکردن به جلو و خستگی یا خواب‌آلودگی راننده، سهم بسزایی در این آمار دارند. بسیاری از این موارد ناشی از بی‌توجهی رانندگان به اصول ایمنی و یا عدم آموزش کافی است.
در حالی که خودروسازان اقداماتی برای خروج خودروهای غیراستاندارد از چرخه تولید و استفاده از پلتفرم‌های جدید انجام داده‌اند، نمی‌توان از تأثیر فرسودگی ۳۵ درصدی ناوگان وسایل نقلیه چشم‌پوشی کرد. خودروهای فرسوده نه‌تنها ایمنی سرنشینان را به خطر می‌اندازند، بلکه در صورت وقوع تصادف، شدت آسیب‌ها را افزایش می‌دهند.
از سوی دیگر، گزارش‌ها نشان می‌دهد که ۴۹ درصد کشته‌شدگان تصادفات مربوط به سرنشینان خودروهاست. این آمار در تصادفات ناوگان حمل و نقل عمومی، نظیر اتوبوس‌ها، به شکل معناداری افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده نیاز جدی به نظارت و استانداردسازی این ناوگان است.
نقاط حادثه‌خیز و زیرساخت‌های نامناسب جاده‌ای یکی از عوامل مهم افزایش تلفات تصادفات است که سهمی ۲۰ درصدی دارد.
وجود ۳۰ هزار نقطه حادثه‌خیز، ۱۰۰ هزار نقطه کور، آسفالت نامناسب، ریزش سنگ، تابلوهای فرسوده هشداردهنده، سرقت علائم راهنمایی، نبود عرض کافی در پیچ‌های سنگی و بسیاری از مشکلات دیگر، از جمله چالش‌های جدی در جاده‌های ایران است. این عوامل نه‌تنها احتمال وقوع حادثه را افزایش می‌دهند، بلکه فرصت واکنش مناسب را از رانندگان می‌گیرند.
براساس آمار پلیس، سهم خطای انسانی ۵۲ درصد، شرایط جاده‌ها ۲۰ درصد، وضعیت خودروها ۱۲ درصد و عوامل مشترک ۱۶ درصد در بروز تصادفات است. این آمار نشان می‌دهد که اگرچه خطای انسانی مهم‌ترین عامل است، اما تأثیر خودروها و زیرساخت‌های جاده‌ای نیز نباید نادیده گرفته شود.
برای کاهش تلفات جاده‌ای، یک رویکرد چندجانبه لازم است:
1. آموزش رانندگان و نظارت جدی‌تر بر تخلفات رانندگی.
2. نوسازی ناوگان حمل و نقل و خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل.
3. بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای و رفع نقاط حادثه‌خیز.
4. همکاری بیشتر میان پلیس، خودروسازان و سازمان‌های مرتبط برای اجرای سیاست‌های پیشگیرانه.
تلفات جاده‌ای در ایران زخمی است که هر روز عمیق‌تر می‌شود. راه حل این معضل در گرو هم‌افزایی میان مردم، دولت و بخش خصوصی است تا جاده‌ها دیگر شاهد این حجم از خون و غم نباشند.
∎