نگاه حضرت(ع) این روزها حسابی به سمت عشایر ایران عزیز چرخیده و آن‌ها را طلبیده است. بیش از هزارو500 نفر از عشایر این روزها در قالب طرح «مهر درخشان» میهمان حضرت(ع) شده‌اند تا به زیارت بروند و توسط خادمان پذیرایی شوند.
عشایر سرمایه‌های این کشور هستند
میان این رنگ‌ها و زیبایی‌ها سرت گیج می‌رود، وقتی به تکه‌های آینه‌کاری‌های رواق دارالمرحمه نگاه می‌کنیم، صفحاتی از رنگ‌‌هاست که چندتایی از آن رنگ سفید و سیاه لباس مردان بختیاری را منعکس می‌کند و چندتایی رنگ‌های شاد لباس زنان عشایر بلوچ، بختیاری، قشقایی و... را. مردان و زنان کوچ‌نشین این روزها با فاصله از چادرها و سیاه‌چادرهای اصیل و زیبایشان راهی مشهد شده‌اند.
صبح خیلی زود به زیارت رفته‌اند و حالا در رواق دارالمرحمه جمع شده‌اند تا میهمان برنامه‌ای باشند که به میزبانی حرم مطهر رضوی برایشان تدارک دیده شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی در ابتدای این برنامه ضمن خوش‌آمدگویی به این گروه از زائران می‌گوید: «پیامبر عظیم‌الشأن اسلام (ص) تنها درباره دو نفر از فرزندانشان یعنی حضرت فاطمه زهرا(س) و امام رضا(ع) تعبیر «پاره تن» را به کار برده‌اند. از امام عسکری(ع) نیز نقل شده که امام رضا(ع) واسطه رضایت خداوند هستند و چیزی بالاتر از رضایت پروردگار نیست. لذا هرکس طالب این موضوع است باید خشنودی حضرت رضا(ع) را کسب کند و این مقام والای حضرت(ع) را نشان می‌دهد».
وی خدمت به زائران امام رضا(ع) را افتخار می‌داند و می‌گوید: «هیچ‌کس از این درگاه ملکوتی و نورانی بدون پاسخ بازنمی‌گردد. حضرت(ع) به هرکس در سطح معرفتش توجه می‌کنند و هرگز کسی را نادیده نمی‌گیرند. امام(ع) زائرانش را دوست دارد و ما هم افتخار می‌کنیم که خادمان زائران حضرت(ع) باشیم و این را بالاترین سعادت برای خود می‌دانیم».
تولیت آستان قدس رضوی سخنان خود را چنین ادامه می‌دهد: «یکی از اعمال توصیه شده در ماه رجب زیارت علی بن موسی‌الرضا(ع) است که الحمدلله این توفیق در این ماه با عظمت نصیبتان شده است و شما بزرگواران به مرقدبوسی حضرت(ع) آمده‌اید. ان‌شاءالله این برنامه شروع یک کار مستمر و ادامه‌دار باشد و سایر عشایر کشور هم به این توفیق نائل شوند».
عشیره‌های لر، کرد، لک، عرب و... که از مرکز، غرب، شرق، جنوب و شمال کشور در قلب معنوی ایران دور هم جمع شده‌اند، همه از دلدادگان حضرت(ع) هستند، آن‌ها که روزی پاسدار وطن هستند و روزی مدافع دین، امروز پای به مشهد گذاشته‌اند و میهمان آستان قدس رضوی شده‌اند. حجت‌الاسلام والمسلمین مروی با اشاره به این موضوع چنین می‌گوید: «امام خمینی(ره) از عشایر ایران به عنوان سرمایه‌های انقلاب یاد کرده‌اند و بحق چه تعبیر بسیار بجایی است. رهبر معظم انقلاب هم همواره بر اهمیت این ذخایر تأکید کرده‌اند. عشایر در همه دوران‌های انقلاب اسلامی با همه وجود به میدان آمده‌اند. این سلحشوران در دوران جنگ تحمیلی شهدای بزرگی را تقدیم انقلاب و اسلام کرده‌اند. در برابر نقشه‌های وحدت‌شکنانه و تفرقه‌افکنانه بدخواهان و دشمنان ایران ایستادند و آن را خنثی کردند و قبل از تعلق به هر قومیتی به ایرانی و مسلمان بودن خود افتخار کردند. خداوند این سرمایه‌های گرانقدر انقلاب را برای ایران و اسلام نگه دارد».
طرحی برای زیارت اولی‌ها
سال‌هاست بسیاری‌شان از هر نقطه کشور، از دور و نزدیک رو می‌کنند به شمال شرق ایران، چشم می‌بندند و دل را راهی حریم حرمش می‌کنند و زیر لب می‌گویند: «السلام علیک یا علی بن موسی‌الرضا(ع)». امروز اما بالاخره زیارت مشهدالرضا(ع) قسمتشان شده است و دسته دسته از گوشه و کنار ایران آمده‌اند به پابوسی آقا(ع).
سال 95 بود که نخستین کاروان‌های زائران زیارت اولی در قالب طرح مهر درخشان راهی مشهد شدند. محمدحسین استادآقا، مدیرعامل بنیاد کرامت رضوی در حاشیه این نشست درباره این طرح چنین توضیح می‌دهد: «این خدمت مستمر از سال 95 آغاز و طی آن شرایطی فراهم شده تا افرادی که تاکنون توفیق زیارت امام رضا(ع) را نداشته‌اند یا از آخرین زیارت آن‌ها سال‌ها گذشته است، برای تشرف به مشهدالرضا(ع) عازم شوند. این افراد که با کمک کانون‌های خدمت رضوی هر استان شناسایی شده‌اند در قالب کاروان‌های 40 تا 100 نفره راهی مشهد می‌شوند. این طرح به همت معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی انجام شده و طی آن هزینه رفت‌وآمد، اسکان، تغذیه و... زائران تأمین می‌شود تا این زیارت از مبدأ تا مبدأ باشد. همچنین برنامه‌هایی فرهنگی از قبیل بازدید از موزه و پذیرایی در مهمانسرا و... نیز برای این گروه از زائران تدارک دیده شده است».
استاد آقا می‌گوید: «هر سال حدود 20هزار نفر در قالب این طرح به زیارت مشرف می‌شوند. کارویژه‌هایی که در چند سال اخیر انجام شده اعزام دسته‌جمعی بعضی از گروه‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرند. سال گذشته از گروه‌هایی مانند معلولان زیارت اولی، سادات، بیماران سخت‌درمان و... میزبانی شد. امسال هم توفیق شد در خدمت حدود هزارو700 نفر از عشایر غیور سراسر ایران باشیم. این گروه از میهمانان که از 27 استان کشور به مشهد آمده‌اند، به مدت سه روز میهمان ما هستند و در پایان با اهدای بسته‌های تبرکی بدرقه شده و به زادگاه خود بازمی‌گردند».
توفیق این زیارت به همت ناذرانی میسر شده است که نذرهای خود را با نیت «زیارت اولی» اهدا کرده‌اند. علیرضا اسماعیل‌زاده، مدیرکل نذورات آستان قدس رضوی در این‌باره می‌گوید: «این نیت از 9 بهمن 1395 در سامانه نذورات ایجاد شده و تا این لحظه فعال است. برپایه آمار، در این مدت بیش از 50هزار ناذر در این طرح مشارکت داشته و با نیات خود در فراهم شدن شرایط زیارت سهیم شده‌اند. تاکنون از محل این نیت بیش از یک میلیون و 600هزار زائر محروم و زیارت اولی به حرم مطهر مشرف شده‌اند. مبلغ مشارکت مردمی در این طرح نیز از سال گذشته تا کنون 220میلیارد ریال بوده است».
تنوع قومیتی میهمانان رنگین‌پوش آقا(ع)
گویش‌هایشان با هم فرق می‌کند، لباس‌هایشان متفاوت است و از نقاط مختلف می‌آیند. قومیتشان عرب، بلوچ، کرد، لر، بختیاری، قشقایی و... است اما اشتراکات زیادی هم دارند. یک نقطه اشتراک آن‌ها این است که مرید حضرت رضا(ع) هستند و بارها از نوک قله گرفته تا دل دشت و میان جنگل و صحرا دل خود را روانه حرم مطهر کرده‌اند و این بار در این فرصت حضور آمده‌اند تا حرف‌هایشان را از نزدیک‌تر با آقا
در میان بگذارند. حاج حسن منجزی که مدیر کاروان‌های حج و زیارت هم است، امروز سرپرستی کاروانی 160 نفره را برعهده دارد که از خوزستان به خراسان آمده‌اند. او می‌گوید: «اولین سفری است که به عنوان مدیر کاروان مشهد و البته با نام خادم به حرم مطهر امام رضا(ع) آمده‌ام. در خوزستان عشایر و اقوام مختلفی مانند عرب، لر، کرد، بختیاری و... زندگی می‌کنند که حدود 160 نفر از افراد ساکن در ایل و کوچ‌نشین استان به مشهد مشرف شده‌اند. بسیاری از آنان نخستین باری است که به زیارت امام رضا(ع) می‌آیند و وقتی شنیدند وارد مشهد شدیم اشک شوق از چشمانشان جاری شد».
حجت‌الله ملحی نیز دیگر مدیر کاروانی است که همراه هم‌استانی‌هایش به حرم مطهر رضوی آمده است؛ «کاروان 40نفره ما را عشایر شهرستان‌های گرمسار، دامغان، سمنان و شاهرود تشکیل داده‌اند و به جز زیارت اولی‌ها، بسیاری از آنان بیش از 10سال است که به زیارت نیامده‌اند. به نظرم برگزاری مراسم فرهنگی اینچنینی ضرورت زیادی دارد و سبب ایجاد ارتباط میان مردم سایر استان‌ها می‌شود».
نرگس داوود مجد هم که با افتخار خود را اهل روستای گردشگری آرپناه در استان خوزستان معرفی می‌کند، از امام رضا(ع) خواسته‌ای دارد؛ «من بیست‌ساله هستم و تاکنون به مشهد نیامده بودم. لحظه دیدن گنبد و گلدسته حرم مطهر بسیار آرامش‌بخش بود. از آقا می‌خواهم این توفیق قسمت دیگران هم شود و ایشان همه را بطلبند».
خبرنگار: زهرا زنگنه