اما با تشدید مشکلات و چالش‌های اقتصادی که نشان داد فراتر از وفاق، برنامه و راهبرد اجرایی برای راهگشایی در مشکلات موردنیاز است، فشارها و انتقادها نیز از او افزایش‌یافته است. دولت تأکید دارد برای عبور از این گردنه نیازمند تحقق اتفاق‌هایی است که به حل برخی موانع و چالش‌های خارجی منجر شود، اما در این مسیر چقدر امکان موفقیت دارد. این را در گفتوگو با سید حسن رسولی چهره شناخته‌شده جریان اصلاح‌طلب و از اعضای هیئت‌مدیره بنیاد امید ایرانیان و بنیاد باران و عضو پیشین شورای شهر تهران به بحث گذاشته‌ایم.
آقای رسولی، وفاق ملی فراتر از تشکیل یک دولت اشتراکی است و باید برای تحقق آن یک گفتمان در سطح ملی شکل بگیرد. شما چقدر آقای پزشکیان را در ایجاد این گفتمان موفق دیده‌اید و چه موانعی بر سر راه پیاده کردن این شعار رئیس‌جمهور وجود داشته است؟
ابتدا مایلم این نکته را یادآور شوم که به لحاظ نظری وفاق ملی را یک گفتمان نمی‌دانم. بلکه بیشتر یک رویکرد و رویه و روش کشورداری باید آن را محسوب کرد یا یک روش اجماع سازی و توافق سازی.
گفتمان از منظر جامعه‌شناختی شاخص‌ها و معیارهای دیگری دارد.
اما صرف‌نظر از تعریف رویکرد وفاق، آقای دکتر پزشکیان در شرایط خاصی توانست در یک انتخابات با مشارکت کمتر از 50 درصد با کسب 27 درصد آرا مسئولیت قوه مجریه را برعهده بگیرد. انتخابات زودهنگام پس از شهادت آیت‌الله رئیسی در شرایط ویژه‌ای شکل گرفت و برگزار شد و ازاین‌جهت شاید قابل تشبیه باشد با انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری در سال 1360 پس از حادثه تروریستی انفجار دفتر نخست‌وزیری که در آن رئیس‌جمهور رجایی و نخست‌وزیر وقت دکتر باهنر و جمعی دیگر از مقامات به شهادت رسیدند.
در طول این 160 روزی هم که از دوره ریاست جمهوری آقای پزشکیان می‌گذرد، شرایط همچنان ناپایدار و بحرانی بوده و این روند تشدید هم شده است؛
از اولین روز شروع کار ایشان پس از تحلیف که ترور شهید هنیه در مرکز کشور اتفاق افتاد و تا تشدید درگیری‌های غزه، لبنان و حملات نظامی و موشکی متقابل ما و رژیم صهیونیستی تا چند هفته اخیر و ماجرای سقوط دولت اسد در سوریه، یکی از متحدان و دوستان ما و البته پیروزی آقای ترامپ در انتخابات آمریکا که آثار آن‌ها را همه دیده‌ایم و نیاز به توضیح بیشتر ندارد.
درصحنه داخلی نیز تحت تأثیر همین رویدادهای پی‌درپی و متأثر از بیماری‌های مزمن مالی و اقتصادی کشور یعنی تورم گسترده و شدید بیش از 20 سال که در پنج‌سال اخیر متأسفانه متوسط نرخ آن به بیش از 40 درصد رسیده است، در کنار مشکلات اجتماعی و امنیتی، می‌توان گفت آقای پزشکیان ازاین‌جهت رئیس‌جمهور کم شانسی بوده و در دوران ماه‌عسل ایشان انبوهی از مشکلات خارجی و داخلی متوجه کشور بوده است.
بااین‌حال معتقدم می‌توان دستاوردهایی را برای ایشان برشمرد؛ نخست اینکه وی توانسته است در میان سران قوا یک اتحاد و انسجام، حداقل در بخشی از امور ایجاد کند.
دوم اینکه در همین شرایط بغرنج توانسته با تکیه‌بر خلق‌وخو و سوابق خودش اعتماد رهبر معظم انقلاب را کسب کند. در ساختار نظام جمهوری، این دو موفقیت و دستاورد اگر نتواند آثاری در معیشت و وضعیت اقتصادی که چالش اصلی مردم است ایجاد کند و دولت از آن‌ها بهره بگیرد، اما برای ترمیم ناکارآمدی‌ها و شکاف‌های حاکمیتی، ستودنی است.
نکته سوم اینکه ایشان توانسته تا امروز از کنار این حوادث به‌گونه‌ای عبور کند که پای ایران به یک مناقشه نظامی و جنگ فراگیر کشیده نشود. چه‌بسا اگر رویکرد رقبای ایشان در7 تیر برنده‌شده بود، امروز ایران شرایط متفاوتی داشت.
در مورد قول‌هایی که داده شده که شرط اعتبار و سرمایه اجتماعی ایشان است تا حدودی موفق بوده و توانسته با توافق‌سازی پیش‌گفته، مسئولان ارشد کشور را مجاب کند که قانون حجاب و عفاف در این مقطع مفید به منافع کشور نیست و نسبت به تعلیق آن اقدام کرده است.
همچنین در حوزه اجتماعی برخی سکوها و پیام‌رسان‌ها رفع فیلتر شده و قول رفع فیلتر بقیه را هم داده است.
در حوزه چیدمان کابینه و مدیران توانست برای نخستین‌بار استاندار کرد، عرب و بلوچ انتخاب کند که در مدیریت سیاسی کشور توفیق خوبی است.
اما باوجود همه این‌ها، کماکان بحران متوجه کشور ماست و تهدید جدی است و من فکر می‌کنم تا آمدن ترامپ بر سرکار، پزشکیان باید سیاست توافق‌سازی با کشورهای همسایه و تعامل با جهان را از موضع عزتمندانه ادامه دهد تا بتوان امیدوار بود با افزایش اتحاد و آشتی ملی از یک‌سو و عادی‌سازی روابط خارجی، کشور به سمت چاره‌جویی
ابر چالش کشور در شرایط فعلی که حوزه اقتصاد و معیشت است، حرکت کند.
به باور من امروز گره‌های اقتصاد و معیشت مردم بیش و پیش از آنکه در حوزه اقتصاد قابل جست‌وجو باشد در حوزه سیاست به‌ویژه سیاست خارجی ریشه دارد و دولت باید به سمت راه چاره و کار حرکت کند؛ چراکه طی این 160 روز نه‌تنها در این حوزه توفیق آنچنانی حاصل نشده، بلکه سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ برابری پول ملی با ارزهای خارجی با سرعت بیشتری نسبت به گذشته افزایش پیداکرده است؛ بنابراین شاید بشود نام دولت گذار را با نگاه خوش‌بینانه من بر یک‌ساله اول دولت آقای پزشکیان گذاشت. یعنی گذار از یک شرایط ویژه و عبور به یک شرایط پایدار و قابل پیش‌بینی. امیدوارم ایشان باصداقت و حسن رویکردی که دارد با همکاری سایر مدیران کشور و اعضای کابینه ملی و محلی بتواند در انجام این مسئولیت مهم که متضمن رسیدن مردم ایران به‌خصوص جوانان و نسل نو به شرایط رضایت‌بخش‌تری است، موفق شود.
یکی از وعده‌هایی که آقای پزشکیان داده بود حل موضوع پیوستن کامل ایران به اف‌ای‌تی‌اف بود چیزی که دولت آن را شرط رفع بسیاری از مشکلات اقتصادی می‌داند و مخالفان نظری کاملاً متفاوت دارند. این روزها آقای پزشکیان از موافقت رهبر معظم انقلاب با بررسی دوباره این لایحه توسط مجمع خبر داد. آیا فکر می‌کنید با رویکرد و دیدگاهی که از اعضای مجمع سراغ داریم با این خواست رئیس‌جمهور همراهی کنند؟
با اطلاعاتی که دارم فکر می‌کنم اراده محکمی در حمایت از آقای پزشکیان که همچنان که رهبر معظم انقلاب فرمودند موفقیت او موفقیت نظام است، میان مسئولان و مراجع ارشد نظام وجود دارد و پیش‌بینی می‌کنم در آینده نزدیک مجمع این لایحه را که دالان ورود ما به مناسبات پولی و بانکی با دنیاست مورد تصویب قرار دهد.
حتی فراتر از این در حوزه رفع تحریم‌ها و بن‌بست‌های دیگری که اقتصاد کشور را به گروگان گرفته گمان می‌کنم از طریق پیشبرد تعامل عزتمندانه با جهان شاهد موفقیت‌های جدیدی باشیم.
منتقدان و مخالفان معتقدند حتی با عضویت در اف‌ای‌تی‌اف هم تا زمانی که تحریم‌های آمریکا برداشته نشود و مناقشه و تنش میان تهران با آمریکا و کشورهای اروپایی فروکش نکند، اتفاق خاصی نخواهد افتاد. این روزها تیم سیاست خارجی دولت چهاردهم در تلاش برای شکل دادن دور جدیدی از مذاکرات با تروئیکای اروپایی است اما حامیان دولت تأکید دارند بدون گفت‌وگوی ایران و آمریکا راه زیادی به جلو بازنخواهدشد. آیا پزشکیان خواهد توانست موافقت نظام را به این امر هم جلب کند؟
معتقدم اتحادیه اروپا در شرایط فعلی فاقد وزن لازم برای بازگیری جهانی است و قدرت‌های دیگری مثل چین، روسیه و آمریکا و قدرت‌های نوظهور جلوتر از اروپا بازیگران صحنه هستند. مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا مناسب‌تر و کارآمدتر از ارسال و دریافت پیامهای باواسطه بین تهران و واشنگتن است. روشی که درگذشته هم جواب داد.
ضمن اینکه ما در دولت آقای شهید رئیسی هم مستقیم با آمریکایی‌ها مذاکره داشتیم و این موضوع فقط منحصر به دولت آقای روحانی نبود و اگر حمله اسرائیل به غزه و لبنان پیش نمی‌آمد، چه‌بسا گام دوم توافق هم عملی می‌شد.
ما در گام اول توافق کردیم برخی زندانیان آزاد شوند و متعاقباً دارایی‌های ما در کره جنوبی آزاد و به قطر منتقل‌شده که ادامه کار به بحران خاورمیانه خورد و متوقف شد.
درواقع در مقاطع مختلف هر زمان که ما به سمت کاهش تنش با آمریکا و حل اختلافات رفته‌ایم رژیم صهیونیستی ورود کرده و معادلات را بر هم زد.
به همین دلیل موضوع مذاکره با آمریکا نه‌تنها تابو نیست بلکه در دو دولت قبل انجام شد. اساساً مذاکره یک شیوه مسالمت‌آمیز برای حل مسائل میان دو کشور به شمول ایران و آمریکاست.
ما مشکلات جدی باهم داریم اما تجربه نشان داده دیپلماسی و گفت‌وگوی مستقیم بهتر می‌تواند طرفین را از رویارویی نظامی دورنگه دارد. با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا انجام مذاکره برای بار سوم به‌ویژه در حوزه رفع تحریم‌ها دور از انتظار نیست.
این موضوع، مخالفان داخلی جدی و سرسختی هم دارد. کسانی که شاید امروز گروه کوچکی باشند اما صدای بلند و اثر زیادی دارند و این روزها با تشدید مشکلات اقتصادی باوجود اجماع سران قوا اعتراض و فشار آن‌ها در مجلس بر دولت افزایش‌یافته است. آیا رئیس‌جمهور می‌تواند بر این جریان و اثر آن‌ها هم تفوق پیدا کند؟
من وزن مخالفان مذاکره عزتمندانه را در شرایط فعلی خیلی بالا نمی‌دانم و آن‌ها در اقلیت هستند. فکر می‌کنم هم قوای سه‌گانه و هم جریان‌ها و احزاب سیاسی اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در یک نگاه واقع‌بینانه‌ای کاملاً به این مهم پی برده‌اند و همراهی خواهند کرد.
پیش‌بینی من این است حمایت راهبردی که از سوی رهبر معظم انقلاب و سایر قوا متوجه آقای پزشکیان است، می‌تواند او را از این مرحله و گردنه با موفقیت عبور دهد.
خبرنگار: آرش خلیل‌خانه