امروز حمام به برکت آب لوله‌کشی بخش جدایی‌ناپذیر معماری خانه‌ها و آپارتمان‌هاست؛ درحالی‌که حمام‌کردن در گذشته کاری بود پرتشریفات که مقدمات و مواخرات بسیار داشت و جز کاخ شاه و عمارت افراد متمول، حمام در هیچ خانه‌ای نبود. به‌طور معمول هر محله و آبادی یک حمام داشت که اهل محل برای نظافت به آنجا مراجعه می‌کردند.
از دوره صفویه که نخستین حمام‌ در تهران ساخته شد تا دوره قاجار که هر محله و آبادی برای خود حمام داشت، حمام‌ها محلی بودند برای گپ و گفت و حتی انجام برخی امور دوا و درمان. در این شماره از همشهری محله از آداب استحمام در تهران قدیم گفته‌ایم و نیز داستان‌های خواندنی بسیار از خاص‌ترین حمام‌های تهران، خورد و خوراک، خرافات، معماری، مشاغل، اشعار و ضرب‌المثل‌های تهران قدیم درباره حمام‌ها را روایت کرده‌ایم.
مطالب این پرونده حاصل گفت‌وگو با تهران‌‌پژوهان محمود منیعی، نصرالله حدادی، داریوش شهبازی، مهرشاد کاظمی و علیرضا زمانی است.