یکی از رسالت‌های معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران ارائه بسته‌های آموزشی در قالب آموزش‌های شهروندی است تا با استفاده از آن بتواند به ایجاد رابطه دوسویه و مطلوب بین شهروند و حوزه مدیریت شهری کمک کند. محصول نهایی چنین رویکردی مطالبه‌گری و افزایش نقش مشارکت‌پذیری شهروندان در اداره امور شهر است. تحقق اهداف آموزش شهروندی تنها در سایه مشارکت‌پذیر کردن آحاد جامعه ازجمله خانواده فراهم می‌شود و از این‌رو، در رویکرد جدید مدیریت شهری در موضوع آموزش شهروندی در کنار توجه به نسل جوان و نوجوان، خانواده رکن اصلی آموزش به شمار می‌رود. به بهانه بررسی رویکرد آموزش شهروندی در دوره کنونی مدیریت شهری با محمدامین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
آموزش شهروندی؛ مأموریتی کلان در مدیریت شهری
بسیاری ازکارشناسان بر این باورند که آشنایی نداشتن شهروندان با مهارت‌های زندگی در شهر منجر به بروز آسیب‌هایی می‌شود که برطرف‌کردن آن نیازمند صرف زمان و هزینه‌های کلان است. از این‌رو، موضوع ارتقای مهارت‌های زندگی شهری در قالب اجرای طرح‌های آموزش شهروندی در شهرداری تهران دنبال می‌شود؛ موضوعی که معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری پایتخت اجرای آن را در دوره کنونی مدیریت شهری متفاوت از گذشته ارزیابی می‌کند: «عمده ماموریت‌‌های معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران فراتر از چارچوب‌‌های اداری تعریف شده است. این به‌معنای آن است که برای به ثمر رسیدن اهداف تعریف‌شده برای معاونت امور اجتماعی وفرهنگی، باید آن را در دیگر معاونتهای هشتگانه شهرداری تهران نیز دنبال کرد تا به نتیجه مطلوب برسد.» محمدامین توکلی‌زاده در این‌باره بیشتر توضیح می‌دهد: «آموزش شهروندی ابعاد وسیعی دارد. به‌عنوان نمونه در حوزه ترافیک یا در مدیریت پسماند و تفکیک زباله از مبدا، نیازمند ارائه آموزش به شهروندان هستیم. هریک از این موضوعات باید در معاونتهای مختلف شهرداری دنبال شود و از این‌رو ماموریت‌‌های آموزش شهروندی در بدنه شهرداری تهران باید دنبال و پیگیری شود.»
تمرکز روی طراحی برنامه‌های آموزشی در مدیریت شهری
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، نبود انسجام و هماهنگی در طراحی برنامه‌های آموزشی و به تبع آن کم‌‌اثرشدن این برنامه‌ها را در گذشته، سبب کاهش اعتماد مردم به رویکردهای مدیریت شهری در حوزه آموزش شهروندی ارزیابی می‌کند و می‌گوید در دوره کنونی مدیریت شهری به اجرای لکه‌ای برنامه‌های آموزش شهروندی در بدنه شهرداری تهران پایان داده شد: «هریک از مجموعه‌های مدیریت شهری با صرف هزینه و زمان، برنامه‌های موردی آموزش شهروندی را اجرا می‌کردند. بخش‌های دیگر شهرداری از اجرای این برنامه‌ها اطلاع نداشتند و ممکن بود همان برنامه را مجددا برای همان مخاطب برگزار کنند. با تصمیم خوبی که در شورای شهر برای تمرکز روی برنامه‌های آموزش شهروندی و نظام‌مند کردن آن گرفته شد، دبیرخانه آموزش‌های شهروندی برای سامان‌دادن به هرگونه برنامه آموزش شهروندی در اداره کل آموزش‌های شهروندی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شکل گرفت. با اجرای این طرح تمرکز در طراحی برنامه‌های آموزشی در پایتخت به انجام رسید و شاهد موازی‌کاری در این حوزه نیستیم.»
شهردار مدرسه؛ تمرینی برای تربیت مدیران فردا
در رویکردهای کلان انقلاب اسلامی و در بیانیه گام دوم انقلاب، دانش‌آموزان نقش و مسئولیت بسیار مهمی برعهده دارند؛موضوعی که دربرنامه‌های مدیریت شهری و اداره کل آموزش‌های شهروندی نیز به آن توجه شده است. معاون شهردار تهران توسعه اجرای طرح شهردار مدرسه را از اقدامات عملی مدیریت شهری برای تحقق اهداف گام دوم انقلاب اسلامی می‌داند و می‌افزاید: «دانش‌آموزان در فتح قله‌های امید و افتخار نقش مهمی برعهده دارند. برگزاری انتخابات شهردار مدرسه، مشق مسئولیت‌پذیری میان دانش‌آموزان تهرانی است که استقبال خوبی هم از آن شده است. با توجه به استقبال دانش‌آموزان از طرح انتخاب شهردار مدرسه، تعداد مدارس مشمول اجرای این طرح بعد از سال‌ها از اجرای آن در برخی مدارس افزایش یافته است. برای نخستین‌بار هم در مدارس استثنایی طرح انتخاب شهردار مدرسه اجرا شد که نگاه و توجه ویژه مدیریت شهری به این مدارس برای برطرف کردن نیازهای خاص این واحدها را نشان می‌دهد.»
فرهنگسازی ضربتی به نتیجه نمی‌رسد
محمدامین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران می‌گوید: «موضوع پسماند و مدیریت آن برای مدت‌های طولانی از گردونه آموزشی و فرهنگی شهر خارج شده بود اما در دوره کنونی مدیریت شهری با شناخت خلأهای موجود در این حوزه، به شکل نرم‌افزاری و سخت افزاری به حوزه مدیریت پسماند و تفکیک زباله از مبدا با آموزش به شهروندان ورود کرده‌ایم تا معضلاتی را که در این بخش با آن روبه‌رو هستیم به حداقل برسانیم.» او تأکید می‌کند: «فرهنگسازی با رویه‌ها و رفتارهای ضربتی و فوری محقق نمی‌شود بلکه فرهنگسازی نیازمند استمرار در اجرا و تکرار است تا بتواند به هدفی که برای آن ترسیم شده دست پیدا کند. برای احیای دستاوردهایی که در سال‌های گذشته به‌دست آوردیم اما بعدها رها شد باید دوباره تلاش کنیم. این تلاش با تقویت و توجه به موضوع آموزش‌های شهروندی شروع شده است و انتظار می‌رود در آینده نتایج مؤثر آن را شاهد باشیم.»
اجرای برنامه‌های شهری با کمک کانون‌های نوجوانان
یکی از رویکردهایی که مدیریت کنونی شهر به آن در همه سطوح تأکید کرده است، مردمی کردن اداره امور شهر در شهرداری است؛ اتفاقی که اداره کل آموزش‌های شهروندی آن را نه در شعار بلکه در عمل و با بها دادن به نوجوانان و جوانان در قالب کانون‌های نوجوانی عملیاتی کرده است. در بسیاری از مناطق ۲۲گانه پایتخت، کانون‌های نوجوانی بسیار فعالی وجود دارد که اعضای آن در راستای مشارکت در اداره امور شهر به شکل مؤثر در اغلب رویدادها و رخدادهای مدیریت شهری حضور پیدا می‌کنند.همچنین اعضای کانون‌ها در برپایی بسیاری از رویدادها و رخدادهای محلی، منطقه‌ای و حتی ملی صاحب تجربه شده‌‌اند.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران تأکید می‌کند آموزش‌های شهروندی باید با اولویت‌بندی نیازها اجرا شود
ترافیک، آلودگی هوا و پسماند اولویت‌های آموزش شهروندی
یکی از رسالت‌های معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران ارائه بسته‌های آموزشی در قالب آموزش‌های شهروندی است تا با استفاده از آن بتواند به ایجاد رابطه دوسویه و مطلوب بین شهروند و حوزه مدیریت شهری کمک کند. روزنامه همشهری امروز،روزنامه همشهری صبح،صفحه روزنامه همشهری،دانلود روزنامه همشهری امروز،همشهری آنلاین
صاحب‌خبر -