مقام‌های دولت روسیه در اولین روز کاری از سال جدید میلادی تایید کردند که انتقال گاز روسیه از طریق اوکراین به اروپا کاملا متوقف شده است.

به گزارش خبرگزاری دولتی آلمان، شرکت گازپروم روسیه طی پیامی در شبکه اجتماعی تلگرام نوشت که این شرکت دیگر هیچ راه قانونی یا فنی برای انتقال گاز از طریق اوکراین به اروپا ندارد، «زیرا کی‌یف اجازه نداد قرارداد قبلی تمدید شود» و در نتیجه از ساعت ۵ صبح روز پنجشنبه دوم ژانویه، این مسیر انتقال گاز روسیه قطع شد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، روز چهارشنبه اعلام کرده بود که توقف جریان گاز طبیعی روسیه از طریق اوکراین به اروپا، شکست مهمی برای مسکو محسوب می‌شود. زلنسکی توضیح داد که وقتی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، ۲۵ سال قبل برای اولین‌ بار به قدرت رسید، انتقال گاز این کشور از طریق اوکراین به اروپا بیش از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال بود، اما «امروز انتقال گاز روسیه به اروپا صفر است و این یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های مسکو خواهد بود».

در مقابل، خبرگزاری دولتی اسپوتنیک روسیه، سخنان ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، را پوشش داد که در آن مدعی شد توقف عرضه گاز فدراسیون روسیه از طریق اوکراین «پتانسیل اقتصادی اروپا را تضعیف می‌کند و بیشترین تاثیر منفی آن بر استانداردهای زندگی مردم این قاره است».

او افزود: «مسئولیت توقف عرضه گاز روسیه به‌ طور کامل بر عهده ایالات متحده آمریکا است. رژیمی که کی‌یف دست‌نشانده آن است. بخشی از تقصیر هم به عهده مقام‌های کشورهای اروپایی است که به‌ دلیل حمایت مالی از اقتصاد آمریکا، رفاه شهروندانشان را قربانی کردند.»

رسانه‌های روسیه مدعی شده‌اند که قیمت گاز در اروپا در اولین مبادلات روز پنجشنبه به دلیل توقف ترانزیت اوکراین، به طور متوسط ۱ درصد افزایش داشته است، اما هرمان هالوشچنکو، وزیر انرژی اوکراین، توقف انتقال گاز روسیه از طریق این کشور جنگ‌زده را یک «رویداد تاریخی» خواند و گفت: «روسیه در حال از دست دادن بازارها و تحمل زیان‌های مالی بزرگ است.»

طبق قراردادهای قبلی، اوکراین چندین سال میلیاردها دلار از محل هزینه‌های ترانزیت گاز روسیه درآمد کسب می‌کرد، اما هالوشچنکو می‌گوید شبکه انتقال گاز برای توقف تحویل آماده شده بود و اتحادیه اروپا نیز که پس از آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه، به دنبال جایگزین‌هایی برای گاز روسیه بود، به اجرایی شدن آن کمک کرد.

این اقدام کی‌یف به این معنا است که اسلواکی دیگر از طریق این خط لوله، گاز روسیه را دریافت نمی‌کند. اسلواکی یکی از اعضای اتحادیه اروپا و ناتو و هم‌مرز با اوکراین است که کی‌یف را به دلیل این اقدام تهدید به پیامدهایی کرده است. شرکت گازپروم روسیه نیز اعلام کرد که قرارداد امضاشده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۹ صبح پنجشنبه منقضی شده و طرف اوکراینی بارها از تمدید قرارداد امتناع کرده است.

کی‌یف می‌گوید دیگر اجازه انتقال گاز روسیه از خاکش نمی‌دهد تا مسکو را از «میلیاردها دلار درآمدی که برای تامین مالی جنگ علیه اوکراین استفاده می‌شود» محروم کند. دولت اسلواکی هم در حالی تصمیم کی‌یف را محکوم کرد که به مردم کشورش اطمینان داد مخازن گازش ۱۰۰ درصد پر است و برای  زمستان پیش رو ذخایر کافی در اختیار دارد.

رابرت فیکو، نخست‌وزیر اسلواکی که منتقدان او را به طرفداری از روسیه متهم می‌کنند، تهدید کرد که در مقابل این اتفاق، ممکن است عرضه برق از اسلواکی به اوکراین را متوقف کند. فیکو یکی از مخالفان سرسخت کمک‌های نظامی اتحادیه اروپا به اوکراین است.

مولداوی نیز قرار بود تحت تاثیر ممنوعیت ترانزیت گاز از اوکراین قرار گیرد، اما گازپروم قبل‌تر تصمیم گرفته بود که تحویل گاز به این جمهوری سابق شوروی را به دلیل بدهی‌های ادعایی، متوقف کند. دولت مولداوی بدهی ۷۹۰ میلیون دلاری به گازپروم را تکذیب کرده است.

خبرگزاری آلمان نوشت با وجود توقف عرضه، گاز روسیه همچنان از طریق مسیرهای دیگر، از جمله خط لوله‌های گاز ترک‌ استریم و بلو استریم که در دریای سیاه قرار دارند، به اتحادیه اروپا می‌رسد. به عنوان مثال، ترک‌استریم نه‌تنها برای ترکیه، بلکه برای جنوب شرقی اروپا نیز گاز تامین می‌کند.

تحلیلگران انرژی در روسیه اخیرا گفتند که گازپروم می‌تواند تحویل از طریق این خطوط لوله را بین چهار تا شش میلیارد مترمکعب در سال افزایش دهد. روسیه اکنون هم از صادرات گاز به برخی کشورهای اتحادیه اروپا، از جمله مجارستان، میلیاردها دلار درآمد  دارد. مسکو اخیرا صادرات به چین را نیز به میزان قابل‌توجهی افزایش داده است.