آخرین گزارش‌های منتشر شده نیز حکایت از آن دارد که شرایط عمومی در پاراچنار به لحاظ دسترسی به موادغذایی و امکانات بهداشتی و درمانی بسیار وخیم است، به‌طوری که در این مدت بیش از 100کودک در نتیجه کمبودهای موجود به شهادت رسیده‌اند. همین مسئله سبب شده شیعیان پاکستان در شهرهای مختلفی چون اسلام‌آباد و لاهور در حمایت از شیعیان پاراچنار دست به تحصن بزنند. در شهر بزرگ کراچی این تحصن به درگیری خشونت‌بار میان پلیس و معترضان انجامیده و در عین حال به تهدیدهایی از سوی شورای علمای سنی (سپاه صحابه سابق) برای توسل به اقدام متقابل و تلافی‌جویانه منجر شده است.
مذاکرات بی‌حاصل میان نمایندگان اهل تشیع و تسنن منطقه کُرم (کورام)
منابع محلی از داخل منطقه کُرم خبر می‌دهند مذاکرات فشرده‌ای میان نمایندگان اهل تشیع و تسنن در جریان است. در شرایطی که چند روز پیش برخی منابع به نقل از مقامات ایالتی، از نزدیکی دو طرف در دستیابی به توافق بر سر اختلافات مِلکی قدیمی و نزاع‌آفرین خبر داده بودند.
اما با وجود گذشت چند روز از انتشار این اخبار، همچنان مذاکرات بی‌حاصل بدون دستیابی به هیچ‌گونه توافقی ادامه دارد. اینکه چرا دو طرف اینچنین از حصول یک توافق پایدار و یا حتی موقت برای حل معضلات عاجز هستند، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
سال گذشته و پس از درگیری‌های خونین میان دو طرف در تیرماه، جرگه (نشست) بزرگی با حضور سران قبایل برگزار شد و به نتایج خوبی هم دست یافت که بسیاری را نسبت به حل پایدار این معضل امیدوار کرد. اما در ادامه اتفاقاتی به وقوع پیوست که بسیاری را در مورد اثرگذاری عوامل فرامنطقه‌ای و وجود دست‌های پنهان و پشت پرده در این آتش‌افروزی‌ها متقاعد کرد.
دولت و ارتش به دنبال ماهی‌گیری از آب گل‌آلود هستند
هم شیعیان و هم اهل سنت و در کنار آن‌ها برخی مقامات محلی و ایالتی بر این باور هستند که دولت مرکزی و ارتش پاکستان یکی از موانع اصلی دستیابی به توافق محسوب می‌شوند. در این مدت دولت از یک سو هیچ اراده آشکاری برای حل این معضل نشان نداده و از سوی دیگر از هرگونه اقدامی برای رفع حصر مردم پاراچنار و بهبود اوضاع وخیم آن‌ها پرهیز کرده است. به نظر می‌رسد برای دولت و ارتش پاکستان دستیابی به خواسته‌های سیاسی و نظامی‌شان بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد.
درواقع آن‌ها به دنبال دستیابی به چند هدف عمده هستند؛ تسلط سیاسی گسترده‌تر بر منطقه کرم، اجرای خلع سلاح عمومی در منطقه و سرانجام تکمیل حصار مرزی با افغانستان که در اجرای آن در ناحیه کرم با مشکل مواجه شده‌اند. به نظر می‌رسد حمله تلافی‌جویانه اخیر طالبان پاکستانی و طالبان افغانستان که در واکنش به حملات هوایی پاکستان انجام گرفت، بیش از پیش عزم اسلام‌آباد را در این امر جزم کرده است، آن هم بدان علت که این حملات دقیقاً از همین منطقه و با بهره‌گیری از خلأ حصارکشی مرزی انجام گرفته است.
مطالبات اهل سنت و تی‌تی‌پی از شیعیان
در برابر نیات و اهداف دولت و ارتش پاکستان، جامعه اهل سنت و به‌خصوص اعضای تحریک طالبان پاکستان هم مطالبات خود را از شیعیان دارند. در شرایطی که شیعیان در گذشته سوابقی از همکاری با دولت در مبارزه با تی‌تی‌پی و طالبان افغانستان داشته‌اند، از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان و تقویت مواضع تی‌تی‌پی در نواحی قبیله‌ای، نوعی همکاری نانوشته میان تی‌تی‌پی و شیعیان شکل گرفت که ظاهراً ممانعت از تکمیل حصار مرزی و اداره منطقه توسط عوامل محلی، بخشی از آن بوده است. با این حال این گمانه‌زنی وجود دارد که تحریک طالبان پاکستان و دیگر گروه‌های اهل سنت به‌شدت از بابت توافقی میان شیعیان و دولت نگران هستند. حمله به کاروان مسافران شیعه در بزرگراه پیشاور که تحت حفاظت ارتش قرار داشت، می‌تواند بازتاب‌دهنده همین نگرانی‌ها باشد. البته وقوع این حادثه می‌تواند به نوعی میزان نفوذ گروه‌های افراط گرا در میان ارتش و دولت را هم انعکاس دهد.
مجموعه وقایع پاراچنار نشان می‌دهد کلید مشکلات کرم، نه در دستان مردم محلی و شیعیان و اهل سنت، بلکه در مسائل و چالش‌های ملی و حتی منطقه‌ای پنهان شده است. اگر مشکل دولت اسلام‌آباد و تی‌تی‌پی به هر نحو حل شود و یا رابطه دولت پاکستان و افغانستان بهبود پیدا کند، شاید در این شرایط بتوان امیدی به بهبود این نواحی و رفع حصر پاراچنار داشت.
خبرنگار: احمدرضا مشرف