شناسهٔ خبر: 70557435 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه جام‌جم | لینک خبر

گزارش اختصاصی «جام‌جم» از آمارکاهش مصرف گاز

پویش «2درجه کمتر» جواب داد

با ورود موج هوای اسکاندیناوی به کشورمان از اواخر آبان، شاهد کاهش شدید دما در نقاط مختلف کشور بودیم. این وضعیت به افزایش مصرف انرژی در کشور منجر شد. با توجه به افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و سهم بالای آن در سبد مصرف انرژی کشور (72درصد)، شاهد ناترازی میان مصرف و تولید این محصول بودیم.

صاحب‌خبر -
این ناترازی به کاهش انتقال گاز به نیروگاه‌ها و صنایع و در نتیجه، ایجاد خاموشی‌ها در کشور منجر شد. همین امر سبب شد مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور پویش ملی کاهش دو درجه‌ای دمادر بخش خانگی و تجاری را اعلام کند و در ادامه بسیاری از مسئولان و مردم کشورمان نیز به آن بپیوندند.محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت درخصوص اهمیت راه‌اندازی این پویش ملی گفت: با این اقدام، تا 60 میلیون مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف گاز محقق خواهد شد که می‌تواند مانع از افت فشار در نقاط انتهایی شبکه گاز شود. نکته جالب آن‌که درحال‌حاضر و طبق اعلام رسمی وزارت نفت، شرکت ملی گاز توانسته با عبور از تولید 862میلیون مترمکعب رکورد تولید این محصول در کشور را جابه‌جا کند.به‌همین‌دلیل کشورمان باید هرچه سریع‌تر اقدامات جدی را برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در پیش بگیرد و روند پویش دو درجه کمتر نباید متوقف شود؛ پویشی که در همین مدت کوتاه توانسته اثرات مطلوبی را در زمینه انرژی در کشور ایجاد کند.در هفته آخر آذرماه شاهد صرفه‌جویی 10میلیون مترمکعب گاز در بخش خانگی نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته بودیم. این درحالی‌است که در این مدت هوا سردتر از سال گذشته بود.
   
استقبال از پویش دو درجه کمتر
از سوی دیگر گزارش‌ها از شهرهای مختلف نشان از استقبال مردم از پویش یادشده دارد. به عنوان نمونه در استان مرکزی شاهد کاهش 600هزار مترمکعبی در مصرف گاز بوده‌ایم و در پتروشیمی اروند، صرفه‌جویی ۱۰میلیون مترمکعبی گاز  صورت گرفته است.بااین‌حال به نظر می‌رسد اگر همه مردم کشورمان به این پویش دو درجه‌ای کاهش دمای منازل بپیوندند شاهد اتفاقات مثبتی در صنعت گاز خواهیم بود: صرفه‌جویی روزانه 50میلیون مترمکعبی گاز، تامین گاز نیروگاه‌ها و جلوگیری از خاموشی‌ها، فعالیت واحدهای تولیدی و حفظ اشتغال کارگران، صرفه‌جویی معادل دو فاز پارس‌جنوبی، کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها به‌خصوص تهران و پایداری شبکه گاز در سراسر کشور از مهم‌ترین این اقدام ملی است.از سوی دیگر، کاهش دو درجه‌ کمتر و صرفه‌جویی 50میلیون مترمکعبی آن معادل تأمین گاز برای سه استان کوچک کشور است. با فرض میانگین مصرف 40مترمکعب گاز، این مقدار می‌تواند گرمایش یک‌میلیون و 250 هزار خانوار ایرانی را تأمین کند.این میزان معادل تولید 250مگاوات ساعت برق در نیروگاه‌های گازی با فرض بازدهی 30درصد، تامین گاز مورد نیاز یک روز مصرف صنایع بزرگ مانند فولادسازی یا پتروشیمی، تامین سوخت روزانه پخت‌وپز 15میلیون خانوار ایرانی و تامین گاز طبیعی فشرده بیش از یک‌میلیون خودروست.درحال‌حاضر طبق گفته سعید توکلی، مدیرعامل شرکت گاز ایران، در حالت طبیعی از کل گاز تولیدی کشور ۳۴درصد آن به نیروگاه‌ها، ۳۴درصد به صنایع، ۲۵درصد به بخش خانگی، 4درصد به حمل‌ونقل (سی‌ان‌جی) و 3درصد نیز به سایر بخش‌ها اختصاص داده می‌شود.
   
بخش خانگی اولویت است
اما درحال‌حاضر، با توجه به اولویت‌دادن دولت چهاردهم به بخش خانگی و تداوم سرمای هوا، شاهد تخصیص 75 تا 82 درصد از گاز کشور به این بخش هستیم.بدیهی است مانند بسیاری از کشورها صنایع و نیروگاه‌ها باید به سمت کاهش سهم گاز در سبد انرژی خود بروند و سوخت‌هایی همانند گازوئیل، مازوت و نفت‌کوره را جایگزین گاز کنند، این درحالی‌است که تا پیش از این به گفته سعید توکلی، مدیرعامل شرکت گاز ایران 85 درصد از سبد انرژی نیروگاه‌ها را گاز تشکیل می‌دهد.وی افزود: در هیچ جای دنیا ۸۵درصد سبد نیروگاهی را گاز تشکیل نمی‌دهد و میانگین جهانی آن، تنها ۲۲درصد است؛ این آمار نشان‌دهنده آن است که تنوع سبد سوخت در کشوروجود ندارد، درحالی‌که درهمه جای جهان، شرکت‌های مختلف انواع سوخت راارائه می‌دهند.ذکر این نکته ضروری است که با کاهش هر یک درجه دما، مصرف گاز کشور حدود ۲۵میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد. بنابراین، همکاری میان دولت و مردم در مدیریت مصرف ضروری است. با تلاش‌های انجام‌شده تاکنون، قطعی گاز در بخش خانگی رخ نداده است، اما برای تداوم این روند و حل بحران ناترازی، تدوین برنامه‌ای جامع برپایه افزایش تولید و مدیریت مصرف الزامی است.درحال‌حاضر شدت مصرف انرژی درایران۳/۳برابر میانگین جهانی است. بنابراین برای رفع این چالش، باید روی مدیریت مصرف و بهینه‌سازی انرژی متمرکز شویم. اقدامات کلیدی شامل فرهنگ‌سازی، اصلاح قیمت انرژی و افزایش بهره‌وری زیرساخت‌هاست تا نسل‌های آینده نیز از این منابع بهره‌مند شوند.درواقع اگر مردم در این پویش همراه نمی‌شدند اکنون شاهد قطعی گاز در اغلب استان‌ها و شهرهای کشور بودیم. همچنین باید توجه داشت در اواخر پاییز مصرف گاز بخش خانگی با وجود سرمای هوا به‌صورت میانگین 13میلیون مترمکعب کمتر شد. 

حمایت تمام قد صدا و سیما از پویش 
پویش «دو درجه کمتر» ابتدا از سوی دولت مطرح شد اما یکی از دستگاه‌هایی که در به نتیجه‌رساندن این پویش تلاش زیادی کرد سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود. دکتر پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی در همان روزهای ابتدایی اجرای پویش در یک پیام ویدئویی از مردم دعوت کرد تا به آن بپیوندند. حالا گزارش‌ها نشان می‌دهد این پویش که رسانه ملی در به نتیجه رساندن آن نقش مهمی ایفا کرده باعث کاهش مصرف گاز در کشور شده است.

زینب صفری - گروه اقتصاد