شناسهٔ خبر: 70540597 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه شرق | لینک خبر

مرگ رئیس جمهوری که نامش با انقلاب ۵۷ ایران گره خورده است

پایان زندگی جیمی کارتر

جیمی کارتر، سی و نهمین رئیس جمهور ایالات متحده و کشاورز سابق بادام زمینی در 100 سالگی در خانه خود در پلینز ایالت جورجیا، درگذشت.

صاحب‌خبر -

کارتر از فوریه 2023 وارد دوره مراقبت‌های تسکینی شده بود. کارتر پس از برداشتن "توده کوچک" از کبدش در اوایل آگوست 2015، سال ها زنده ماند و در اواخر همان ماه اعلام شد که به سرطان کبد مبتلا شده و این بیماری در سراسر بدنش پخش شده است. خانواده کارتر سابقه سرطان داشتند و پدر، برادر و دو خواهر کارتر هم بر اثر سرطان پانکراس جان خود را از دست داده بودند. مادرش هم سرطان سینه داشت که بعداً به پانکراس او سرایت کرد.

 

جیسون کارتر، نوه کارتر، در ماه می امسال اعلام کرده بود که رئیس‌جمهور پیشین «به پایان سفر زندگی‌اش» نزدیک می‌شود. اما این دوره پایانی کمی بیشتر طول کشید و او در نهایت در آخرین روزهای سال 2024 درگذشت.

 

جیمی کارتر با نام کامل جیمز ارل کارتر جونیور، که صدایی ملایم و لهجه خاص جورجیایی داشت در ریاست جمهوری یک دوره‌ای خود تحولاتی جنجالی را رقم زد که خشم زیادی برانگیخت و تبعات اقدامات او در نقاط مختلف از جمله در خاورمیانه همچنان تداوم یافته است. رکود اقتصادی داخلی و ماجرای تسخیر سفارت امریکا در ایران هم مزید بر علت شد تا ریاست جمهوری جیمی کارتر بیش از چهار سال ادامه پیدا نکند.

 

این کشاورز بادام‌زمینی برخلاف پدرش وارد سیاست شد و به یک رهبر ملی حزب دموکرات تبدیل شد و در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1976 جرالد فورد رپیس جمهور مستقر را شکست داد و از نارضایتی عمومی از رئیس‌جمهور پیشین ریچارد نیکسون و عفو نیکسون توسط فورد بهره برد.

 

در دوران ریاست‌جمهوری، کارتر روابط دیپلماتیک کامل با چین برقرار کرد و رهبری مذاکرات توافق‌نامه محدودیت هسته‌ای با اتحاد جماهیر شوروی را بر عهده داشت. او معاهدات کانال پاناما و توافقات کمپ دیوید که صلح بین مصر و اسرائیل را رقم زد و از آنها به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای شخصی‌اش ذکر کرده است. 

 

او در سال 2014 در گفت و گو با روزنامه واشنگتن پست گفته بود: "ما بر روی صلح تمرکز کردیم. ما هرگز به کسی گلوله شلیک نکردیم یا بمبی نینداختیم." اما حفظ صلح همیشه به آسانی ممکن نبود و در نهایت اقدامات او به شکست قاطع اش در سال 1980 در برابر رونالد ریگان جمهوری‌خواه انجامید. ریگان تقریبا در تمام ایالت ها توانست کارتر را شکست دهد.

 

14 ماه پایانی ریاست‌جمهوری کارتر به شدت تحت تأثیر ماجرای تسخیر سفارت امریکا در ایران بود. پس از انقلاب 1979 در ایران و حمله به سفارت امریکا در تهران، 52 آمریکایی بازداشت شدند. کارتر هرگز نتوانست آمریکایی‌های بازداشت‌شده را آزاد کند یا برای آزادی آن‌ها مذاکره کند. حاکمان جدید ایران هم در یک بی‌احترامی آشکار به او این 52 گروگان را پس از 444 روز و در روزی که کارتر کاخ سفید را ترک کرد، آزاد کردند. 

 

زندگی او پس از پایان ریاست‌جمهوری هم شامل مجموعه‌ای از اقداماتی خبرساز بود.  کارتر در سال‌های 2009 و 2015 با رهبران و نمایندگان گروه فلسطینی حماس دیدار کرد. کارتر در سال 2014 هم اسرائیل را به خاطر عملیاتش علیه حماس مورد سرزنش قرار داد و گفت که "هیچ توجیهی در دنیا برای آنچه اسرائیل انجام می‌دهد وجود ندارد." کمیته نوبل در سال ۲۰۰۲ جایزه صلح نوبل را به دلیل آنچه «تلاش‌ برای گسترش صلح» خواند، به جیمی کارتر اهدا کرد.