طالبان افغانستان و حکومت پاکستان که زمانی در خفا متحدان نزدیک هم بودند، مدتی است به دشمنان هم تبدیل شدهاند. پس از حملات اخیر ارتش پاکستان به مواضع طالبان در افغانستان، وزارت دفاع طالبان مدعی شد چندین نقطه در خاک پاکستان را هدف حملات «انتقامجویانه» قرار داده است.
در اطلاعیه این وزارتخانه آمده است که مراکز و مخفیگاههای «عناصر شریر و حامیان آنها» که حملات به افغانستان را تنظیم و ساماندهی میکنند، از جنوب شرقی هدف قرار گرفته است. بااینحال، وزارت دفاع طالبان جزئیات بیشتری از این حملات ارائه نکرده است. به نوشته ایندیپندنت و به نقل از طلوعنیوز، منابع طالبان گزارش دادند که در جریان درگیریهای مرزی میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی در استانهای خوست و پکتیا، ۱۹ سرباز پاکستانی کشته شدهاند. این منابع همچنین اعلام کردند در نتیجه شلیک هاوان نظامیان پاکستانی به افغانستان، سه غیرنظامی افغان نیز جان خود را از دست دادهاند. بااینحال، تاکنون مقامهای پاکستانی هیچ واکنشی به اطلاعیه طالبان نشان ندادهاند.
المرصاد، رسانه وابسته به استخبارات طالبان، ادعا کرده است این «حملات انتقامجویانه» از ولسؤالی (شهرستان) علیشیر در خوست به سمت پناهگاهها و مراکز «فتنهگران و حامیان آنها» در منطقه دَبگی انجام شده است. منطقه دَبگی آن سوی «خط فرضی مرزی» قرار دارد. این رسانه همچنین با انتشار ویدئویی منتسب به این حملات، مدعی شد طالبان در این عملیات از سلاحهای سبک و سنگین استفاده کردهاند. المرصاد در ادامه نوشت: «حملاتی از سمت ولسؤالی دندپتان با استفاده از سلاحهای سبک و سنگین به مراکز و پناهگاههای واقع در مناطق خوشکرم، توپ، اینزرکی، تبی، کفتان و ارتفاعات اطراف منطقه اوزگری انجام شد. این حملات تا صبح ادامه داشت و انفجارهای شدیدی نیز رخ داد».
چند روز پیش از این، در شامگاه سهشنبه، نیروی هوایی پاکستان مناطقی را در ولسؤالی برمل استان پکتیکا بمباران کرده بود. این منطقه در شرق افغانستان و در نزدیکی خط دیورند قرار دارد. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی رژیم طالبان، اعلام کرده بود در این حملات ۴۶ نفر کشته شدهاند. وزارت دفاع طالبان نیز در بیانیهای اعلام کرده بود «مهاجران وزیرستانی» در این حمله هدف قرار گرفتهاند و تأکید کرده بود که این حمله بیپاسخ نخواهد ماند.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت، نظامیان پاکستانی بارها حریم زمینی و هوایی افغانستان را نقض کردهاند. طالبان نیز تحت فشار افکار عمومی، مدعی انجام حملات متقابل به خاک پاکستان شدهاند. بااینحال، تحلیلگران معتقدند طالبان تجهیزات نظامی پیشرفته توپخانهای و جنگندهای ندارند که بتوانند نقاط حساس و استراتژیک پاکستان را هدف قرار دهند. پاکستان هماکنون با موجی از شورشگری و حملات گروههای شبهنظامی نظیر تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی)، ارتش آزادیبخش بلوچستان و شاخه خراسان دولت اسلامی مواجه است؛
بهویژه تیتیپی در سال ۲۰۲۴ فشار زیادی بر ارتش و سازمان استخبارات پاکستان وارد کرده است. به نوشته «واجد روحانی»، تحلیلگر تحولات منطقه، ارتش پاکستان و سازمان استخبارات این کشور برای جلب حمایتهای مالی و نظامی آمریکا و عربستان سعودی تلاش بسیاری کرده است. بااینحال، به نظر نمیرسد اسلامآباد در این زمینه چشمانداز روشنی داشته باشد. پاکستان که از متحدان عربستان سعودی در جنوب آسیا محسوب میشود، تلاش کرده است حمایت ریاض را برای مقابله با شورشگری جلب کند. در ماه مارس، ژنرال عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش پاکستان، با محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان، در ریاض دیدار کرد و اسلامآباد امیدوار بود کمکهای مالی و نظامی درخور توجهی دریافت کند، اما چنین نشد.
علاوه بر این، در جولای ۲۰۲۴، یک واحد پیادهنظام ارتش آمریکا برای رزمایش مشترک با ارتش پاکستان وارد ایالت خیبرپختونخوا شد. هدف این رزمایش، انتقال تجربههای ارتش آمریکا در مقابله با تروریسم بود. این رزمایش همزمان با عملیات موسوم به «عزم استحکام» ارتش پاکستان در مناطق تحت تهدید تیتیپی انجام شد.
پاکستان در دوران جنگ سرد از متحدان اصلی آمریکا بود و جغرافیایش را در اختیار نیروهای مجاهدین افغان و نیروهای جهادی عربتبار قرار داده بود تا علیه شوروی مبارزه کنند، اما با گذشت زمان روابط اسلامآباد-واشنگتن تیره شد.
پس از حملات یازدهم سپتامبر، در جریان جنگ آمریکا و غرب علیه تروریسم، ازجمله شبکه القاعده، پاکستان به مکانی برای رهبران طالبان تبدیل شد که از آنجا حملاتشان علیه حکومت افغانستان و متحدان غربی آن را برنامهریزی کنند. این مسئله شکاف میان اسلامآباد و واشنگتن را عمیقتر کرد.
با اینهمه، ارتش و حکومت پاکستان بارها مدعی شدهاند تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) پایگاههای حمایتی قوی در خاک افغانستان دارد و از طالبان خواستهاند علیه این گروه اقدام کنند، اما طالبان با رد این ادعا گفتهاند ناامنی در پاکستان ارتباطی به افغانستان ندارد و اسلامآباد باید بر بهبود امنیت داخلیاش متمرکز باشد. چندین دور مذاکرات میان تحریک طالبان پاکستان و ارتش این کشور در مناطق شرقی افغانستان و با میانجیگری شبکه حقانی برگزار شده است، اما این مذاکرات به آتشبس دائمی منجر نشده است.
تیتیپی خواستار واگذاری مسئولیت امنیت مناطق قبایلی ایالت خیبرپختونخوا به این گروه است تا بتواند نسخهای مشابه حکومت طالبان را برقرار کند. بااینحال، پاکستان این درخواست را نپذیرفتی میداند و بر خلع سلاح و پایان جنگ با این گروه تأکید کرده است. پس از ناکامی پاکستان در جلب همکاری طالبان برای مقابله با تیتیپی، ارتش این کشور چندین حمله توپخانهای و هوایی به نقاط مرزی افغانستان انجام داده است. این اقدامات به تشدید تنشها میان دو کشور منجر شده است.