میلیون ها قطعه ماهی که بعضی کارشناسان رقم آن را حدود پنج میلیون اعلام کرده‌اند نیمه‌های آذرماه ۱۴۰۳ در بستر رودخانه کُر استان فارس تلف شدند که محیط زیست استان فارس اعلام کرد نمونه برداری های لازم برای کشف علت این رخداد را انجام داده اما هنوز نتیجه آن مشخص نیست.
تصاویری از حاشیه رودخانه کُر طی هفته‌های گذشته منتشر شده که حجم زیادی از جنازه ماهی‌های تلف شده روی آب آمده و سطح آب را پوشانده‌اند که این تصاویر دل هر انسان طبیعت دوست و عموم جامعه را به درد آورد و اکنون افکار عمومی جامعه پاسخ این وضعیت را خواستارند.
با گذشته حدود سه هفته از حادثه فشافویه مومن‌نیا، مدیر کل شیلات استان تهران گفت: تراکم بالا و خفگی مهمترین عوامل مرگ ماهیان پرورشی در بند خاکی فشافویه بوده است.
رود کُر، بزرگ‌ترین رودخانه استان فارس است و یکی از منابع اصلی تأمین آب کشاورزی، صنعتی و آشامیدنی شهرهای شیراز، مرودشت و خرامه است.
رود کر از کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد که طبق اسطوره‌شناسی سومری و نوشته‌های کهن، به کوه‌های شرق سومر و غرب پارس «کور» به معنی «کوه» می‌گفتند که نام رود کر از اینجا ریشه گرفته‌است.
بعضی فعالان محیط زیستی استان فارس با مشاهده مرگ ماهی ها اعلام کردند که رودخانه کُر در اوج بی مبالاتی قربانی می شود ، سالهاست این رودخانه را پیش پای سد سازان و صنایع آلاینده ذبح کردند.
نمونه برداری انجام شد
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مرودشت در روزهای پایانی آذرماه امسال اعلام کرد که مسولان و کارشناسان محیط زیست فارس و شهرستان مرودشت در قالب ۲ تیم محدوده رودخانه کر و محل تلفات آبزیان را مورد بررسی و پایش میدانی قرار داده‌اند و نسبت به نمونه برداری از آبزیان و آب رودخانه به منظور انجام آزمایش های لازم اقدام شده است.
یوسف حسنی افزود: موضوع در حال بررسی‌های دقیق کارشناسی است و قطعا با پایان بررسی‌ها علت این رخداد تلخ بصورت دقیق اطلاع رسانی خواهد شد.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس در تازه ترین اظهارنظر در این باره با اشاره به تلف شدن میلیون‌ها بچه ماهی در بند فیض‌آباد رودخانه کر استان فارس، گفت : هیچ‌گونه مسامحه و مماشاتی با مسببین این قضیه نخواهیم داشت. کارهای لازم شده اما منظر اعلام کارشناس رسمی دادگستری هستیم.
قاسم نهاوندی گفت: در تاریخ ۲۲ آذرماه از طریق فضای مجازی متوجه شدیم که اتلاف ماهی در بند فیض‌آباد زرقان رخ داده است که فردای آن روز همراه با مسئولان محیط زیست به بازدید از این منطقه رفتیم.
وی افزود: در بازدید میدانی مشاهده کردیم که رودخانه کر در محل پل فیض‌آباد جریانی ندارد یعنی از بالادست و سددرودزن آبی رها نشده است لذا جریان آبی در این منطقه مشاهده نکردیم.
نهاوندی اظهار کرد: شرایط بند فیض‌آباد به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد تعدادی گودال در آن قرار دارد که آب بیشتری در آن‌ها قرار می‌گیرد و طبق گفته اهالی آن منطقه، بعضاً در این منطقه ماهی‌های زیادی هم مشاهده می‌شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس بیان کرد: روال کار ما این‌گونه است که نمونه‌برداری از آب و لاشه ماهی گرفتیم؛ لاشه ماهی را در اختیار دامپزشکی قرار دادیم که البته خودشان هم نمونه‌برداری را انجام دادند تا علت مرگ و میر ماهی‌ها مشخص شود.
وی با بیان اینکه اقدام بعدی مشخص کردن منشأ تلف شدن ماهی‌ها است که در این زمینه دو قضیه می‌توانست باشد، یکی مسبب طبیعی که احتمال کمتری دارد و دیگری عامل انسانی، گفت: هر دو قضیه را دنبال کردیم و پیگیری‌های قضایی را هم انجام دادیم.
نهاوندی اظهار کرد: شاخصی به نام شاخص آلاینده‌های متداول داریم که این شاخص، یکسری پارامترهای زیست محیطی دارد که برای مشخص شدن این شاخص، از آب رودخانه نمونه‌برداری کردیم تا شاخص آلاینده‌ها و شرایط کیفی رودخانه‌ها مشخص شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس ادامه داد: از چندین نقاط رودخانه حتی از پایین دست آن هم نمونه‌برداری کرده و مشاهده کردیم که در طول مسیر، شرایط رودخانه به دلیل اینکه جریان نداشته است، از وضعیت متوسط به وضعیت خیلی بد تغییر پیدا کرده است یعنی در طول مسیر رودخانه یک نقطه یا آلودگی به رودخانه اضافه می‌شود.
وی بیان کرد: شاخص آلاینده‌های متداول را در نمونه‌برداری‌ها چک کردیم شد و یکسری از پارامترها به عنوان پارامترهای شاخص معین کردیم تا متوجه شویم آیا مثلاً از بالادست رودخانه تا پایین‌دست آن، این پارامتر مشابهت دارد یا خیر که نتایجی را از تحلیل‌های انجام شده به دست آوردیم.
نهاوندی با یادآوری از اینکه از شیلات هم بازدیدی از این منطقه به عمل آمد، از اداره‌کل شیلات، دامپزشکی و شرکت آب منطقه‌ای به عنوان متولی آب‌های سطحی و سایر دستگاه‌های مرتبط درخواست کرد تا در این زمینه اظهار نظر کنند.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس بیان کرد: یکی از الزامات برای پیگیری قضایی این اتفاق، تأمین دلیل بود که یکسری مستندات را در اختیار دادگاه قرار دادیم و این کار توسط اداره محیط زیست مرودشت از طریق دستور دادستانی این شهرستان اتفاق افتاد و کارشناس رسمی دادگستری را به منطقه اعزام کردند و ما اکنون منتظر اعلام کارشناسی رسمی دادگستری هستیم.
وی بیان کرد: در موضوع محیط زیست دو موضوع بسیار مهم است؛ یکی اینکه رودخانه به هر دلیلی که آلوده شده است، پیگیری قضایی را در دستور کار قرار دادیم و تا زمانی که مستندات ما کاملاً تکمیل شود، این پیگیری‌ها ادامه داشته و اطلاعات را در اختیار مراجع قضایی قرار می‌دهیم، موضوع بعدی تلف شدن تعدادی از آبزیان هستند که بخشی این‌ها بخشی از اکوسیستم هستند و محیط زیست این قضیه را هم پیگیری می‌کند.
نهاوندی گفت: بحث بعدی احتمال انتقال آلودگی به تالاب بختگان است زیرا انتهای رودخانه کر به این تالاب می‌رسد و چون تالاب بختگان نیز در حوزه کار ماست لذا پیگیری رفع آلودگی این رودخانه را باید انجام دهیم.
لاشه ماهی‌ها جمع آوری شد
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس همچنین گفت: یکی از مهمترین اتفاقاتی که باید در این قضیه رخ می‌داد، جمع‌آوری هرچه سریع‌تر لاشه بچه‌ماهی‌های تلف شده بود که با حمایت بخشداری مرکزی زرقان، اهالی فیض‌آباد و محیط زیست این اقدام انجام شد و بخشی از نگرانی ما در این موضوع حل شد زیرا نگران این بودیم که پرندگان مهاجر یا حیوانات منطقه از این ماهی‌ها تغذیه کنند و احتمال بیمار شدن آن‌ها می‌رفت.
وی گفت: از طرف دیگر با توجه به اینکه بند فیض آباد در حوزه شهرستان زرقان است، که رئیس دادگستری زرقان در محل پاکسازی رودخانه حضور پیدا کرده و دستورات لازم را برای پیگیری این قضیه صادر کرد و وی هم منتظر ارسال اطلاعات لازم از دستگاه‌های مختلف از جمله محیط زیست است که بتواند پیگیری‌های قضایی لازم را انجام دهد.
نهاوندی ادامه داد: نتیجه نهایی این قضه با توجه به اینکه یک موضوع کارشناسی و مستلزم بررسی‌های دقیق است، بعد از اظهار نظر کارشناس رسمی دادگستری، اداره‌کل شیلات، دامپزشکی، آب منطقه‌ای و محیط زیست جمع‌بندی می‌شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس با بیان اینکه زمانی که مستندات تکمیل شدی، پیگیری قضایی و قانونی محکم‌تری را در دستور کار قرار می‌دهیم، گفت: سازمان محیط زیست به هیچ عنوان در این موضوع مسامحه یا مماشات نمی‌کند و حتما پیگیری‌های لازم را انجام داده تا با مسببین این موضوع برخورد قانونی صورت گیرد، امیدواریم نظر مراجع قضایی به ما کمک کند که در آینده شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
افکار عمومی منتظر علت مرگ ماهی‌ها
افکار عمومی ، مردم و دوستداران طبیعت و محیط زیست جامعه اکنون منتظر پاسخ درست ،علمی و شفاف در این زمینه و مرگ میلیون‌ها ماهی رودکُرکه یکی از زیباترین مناظر طبیعی استان فارس است هستند که سرعت بخشی به روند روشن شدن ابعاد این ماجرا می‌تواند کمی التیام بخش دردی که از این سمت به افکار عمومی تحمیل شده باشد.
