خبرگزاری حوزه | توانمندی‌های موشکی و پهپادی انصارالله یمن، به‌ویژه در زمینه حملات به اسرائیل و کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ، توجه ناظران سیاسی و نظامی جهانی را به خود جلب کرده است.
در روزهای اخیر، این پرسش مطرح می‌شود که چرا ایالات متحده در مهار یمن ناکام مانده و چرا حملات هوایی آمریکا قادر به خاموش کردن آتش یمن نیستند!؟
انصارالله یمن با بهره‌گیری از منابع محدود، توانسته است به پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه‌های موشکی و پهپادی دست یابد. این پیشرفت‌ها شامل توسعه موشک‌های بالستیک با بردهای بلند و پهپادهای پیشرفته است که قادر به انجام عملیات‌های پیچیده و دقیق هستند.
محمدتقی سازندگی، پژوهشگر مسائل یمن، در این تحلیل به بررسی دلایلی می‌پردازد که چرا ایالات متحده آمریکا قادر به حل مسئله یمن نیست تا حملات موشکی و پهپادی به اسرائیل و حملات به کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ متوقف شود.
۱. فرهنگ جنگاوری و اراده ملی یمنی‌ها
یمنی‌ها در طول تاریخ، مردمانی جنگجو، شجاع و با اراده‌ای قوی هستند. این ویژگی با مذهب زیدی که بر «قیام به سیف» (شمشیر) تأکید دارد، ترکیب شده و آن‌ها را به ملتی رزمنده و مبارز تبدیل کرده است. برای آن‌ها، جنگیدن نه تنها یک علاقه یا فرهنگ ملی، بلکه یک تکلیف شرعی محسوب می‌شود. کارشناسان رژیم صهیونیستی نیز با اشاره به تاب‌آوری بالا و روحیه شجاعت و ازخودگذشتگی نیروهای ارتش یمن، اذعان می‌کنند که هیچ قدرت بازدارنده‌ای در برابر نیروهای انصارالله یمن وجود ندارد و مهار آن‌ها ممکن نیست.
۲. توانمندی‌های نظامی پیشرفته یمن
یمنی‌ها به پیشرفته‌ترین امکانات نظامی مجهز شده‌اند و قابلیت ساخت انواع تسلیحات مناسب برای نبرد نامتقارن را دارند؛ به‌نحوی که در زمینه موشکی و پهپادی از جمله بهترین‌های جهان هستند. برای نمونه، حمله اخیر به تل‌آویو با استفاده از یک موشک بالستیک هایپرسونیک، و عبور از پدافندهای چند لایه‌ای، نشان‌دهنده توانمندی بالای آن‌هاست.
در تحولی قابل‌توجه در منطقه دریای سرخ، نیروهای مسلح یمن موفق به اجرای عملیات‌هایی علیه ناو هواپیمابر آمریکایی «هری اس ترومن» و ناوشکن‌های همراه آن شدند. این عملیات‌ها شامل حملات موشکی و پهپادی بود که به گفته یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن، منجر به سرنگونی یک فروند جنگنده اف-۱۸ آمریکایی شد. این رویداد نشان‌دهنده توانمندی‌های نظامی یمن در مقابله با حضور نظامی آمریکا در منطقه است. سرنگونی جنگنده پیشرفته اف-۱۸، که از تجهیزات مدرن نیروی هوایی آمریکا محسوب می‌شود، بیانگر قابلیت‌های دفاعی و تهاجمی نیروهای یمنی است.
۳. عدم توان جاسوسی رژیم صهیونیستی در یمن
صهیونیست‌ها بعد از شکست مقابل عملیات‌های قاطع یمن، طی چند روز گذشته تلاش دارند به اقدامات جاسوسی برای خنثی کردن این عملیات‌ها متوسل شوند، اما به اقرار تحلیل‌گران صهیونیستی، در مدت زمان یکساله اخیر، نیروها و سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل در پاسخ به تهدیدها از جبهه یمن بسیار سست و کُند عمل کردند و در حال حاضر بعد از اینکه کار از کار گذشته، به دنبال جمع آوری اطلاعات از انصارالله هستند.
به گزارش منابع صهیونیستی، اسرائیل برای تقابل اطلاعاتی و سیاسی و تهدید یمنی‌ها آماده نشد و یک اتحاد منطقه‌ای برای مقابله با آن تشکیل نداد. ارتش و جامعه اطلاعاتی اسرائیل خیلی دیر بیدار شدند و اکنون موساد و نهادهای اطلاعات نظامی اسرائیل در تلاشند تا اطلاعاتی از یمنی‌ها پیدا کنند. حملات هوایی اخیر اسرائیل به یمن هم صرفاً یک مانور و آتش بازی برای تحریف افکار عمومی بود و منجر به هیچ گونه خسارت نظامی علیه یمن نشد. چندی پیش، سرویس‌های امنیتی یمن، عملیات جاسوسی سیا و موساد را خنثی کردند.
گویش یمنی؛ مانعی راهبردی در برابر جاسوسی رژیم صهیونیستی
اداره اطلاعات ارتش رژیم صهیونیستی به این نتیجه رسیده است که جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات مرتبط با یمن، نیازمند تسلط بر مهارت‌های زبانی و فرهنگی ویژه‌ای است. این مهارت‌ها شامل توانایی صحبت کردن، خواندن، و درک عمیق خلق‌وخو، فرهنگ بومی یمن و شناخت دقیق ساختار قبیله‌ای آن می‌شود.
گویش یمنی از سایر لهجه‌های عربی که دشمنان سنتی این رژیم به آن تکلم می‌کنند، به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. این تفاوت زبانی چالشی جدی برای نیروهای اطلاعاتی رژیم ایجاد کرده است. علاوه بر این، اداره اطلاعات ارتش دریافته است که در میان مردان و زنان جوان ساکن سرزمین‌های اشغالی، هیچ فردی به گویش یمنی مسلط نیست.
در واکنش به این محدودیت، ارتش رژیم صهیونیستی اقدام به استخدام چندین معلم بومی یمنی کرده است تا نیروهای اطلاعاتی خود را در زمینه خواندن، نوشتن و صحبت کردن به گویش یمنی آموزش دهند. این اقدام نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک شناخت زبان و فرهنگ یمنی برای فعالیت‌های جاسوسی و تحلیل اطلاعاتی رژیم صهیونیستی است.
۴. مشروعیت دولت نجات ملی و همبستگی داخلی
دولت نجات ملی یمن از مشروعیت مناسبی در بین مردم برخوردار است و شکافی بین قبایل و مسئولان وجود ندارد؛ زیرا همه آن‌ها تقریباً در یک سطح زندگی می‌کنند. این همبستگی داخلی، توان مقاومت در برابر فشارهای خارجی را افزایش می‌دهد. حضور گسترده و میلیونی مردم یمن در تظاهرات‌های هفتگی، بیانگر حمایت قاطع آنان از جنبش انصارالله و همبستگی با مردم غزه است. این تجمعات، که هر جمعه در استان‌های مختلف یمن برگزار می‌شود، نشان‌دهنده تعهد عمیق یمنی‌ها به آرمان‌های مقاومت و ایستادگی در برابر تجاوزات خارجی است. این حضور پرشور مردمی، علاوه بر اعلام همبستگی با مردم غزه، پیامی روشن به جامعه بین‌المللی مبنی بر پشتیبانی یمنی‌ها از جنبش انصارالله و مقاومت در برابر تجاوزات را منتقل می‌کند.
۵. محدودیت‌های جغرافیایی و نظامی برای آمریکا و اسرائیل
فاصله ۲ هزار کیلومتری یمن با اسرائیل، عملیات نیروی هوایی اسرائیل را دشوار کرده است؛ زیرا یمن در مجاورت فلسطین اشغالی نیست که بتوان مکرراً آن را بمباران کرد. همچنین، حضور ناوهای هواپیمابر آمریکایی در دریای سرخ نتوانسته ضربه قابل توجهی به توان ارتش یمن وارد کند. به‌عنوان مثال، سرنگونی یک جنگنده اف-۱۸ آمریکایی در پی حمله موشکی و پهپادی یمنی‌ها، نشان‌دهنده چالش‌های پیش‌روی آمریکا در این منطقه است.
۶. ناکارآمدی حملات هوایی و تحریم‌ها
حملات هشت ساله ائتلاف سعودی-اماراتی تقریباً هرچه در یمن شمالی وجود داشت را نابود کرده است. با این حال، مشخص نیست آمریکا و اسرائیل برای مقابله با یمن چه راهبردی را اتخاذ کنند؛ زیرا حملات هوایی نمی‌تواند دارایی‌های نظامی ارتش یمن را که در مناطق کوهستانی مستقر هستند، از بین ببرد. همچنین، تحریم‌های اقتصادی تأثیر چندانی بر اقتصاد بدوی و روستایی یمن ندارند.
۷. فقر اقتصادی و عدم وابستگی به زیرساخت‌های حیاتی
یمن کشوری فقیر است که بیش از ۸۰ درصد جمعیت آن به صورت قبیله و طایفه‌ای، در روستاها زندگی می‌کنند و بسیاری از خدمات اجتماعی متعارف در آن وجود ندارد. این وضعیت باعث شده که مردم چیزی برای از دست دادن نداشته باشند و نگرانی بابت نابودی دارایی‌های صنعتی و اقتصادی کشورشان نداشته باشند.
۸. تهدیدات متقابل یمن و بازدارندگی در برابر مداخله زمینی
در صورت فعال‌سازی نیروهای زمینی وابسته به متحدان عربی آمریکا در یمن، یعنی مزدوران عربستان سعودی و اماراتی، انصارالله می‌تواند در واکنش به آن، هر نقطه‌ای را در عربستان و امارات هدف قرار دهد و مراکز اقتصادی، تجاری، صنعتی و انرژی آن‌ها را دچار اختلال کند. این توان بازدارندگی، مداخله زمینی را برای آمریکا و متحدانش پرهزینه و پرریسک می‌کند.
با توجه به موارد فوق، آمریکا با چالش‌های متعددی در حل مسئله یمن مواجه است. فرهنگ جنگاوری یمنی‌ها، فقر اقتصادی، مشروعیت دولت نجات ملی، توانمندی‌های نظامی پیشرفته و محدودیت‌های جغرافیایی و نظامی، همگی عواملی هستند که مانع از موفقیت آمریکا در متوقف کردن حملات یمن به اسرائیل و کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ می‌شوند.
سناریوهای پیش روی آمریکا در قبال کنترل حملات انصارالله یمن
در شرایط کنونی، ایالات متحده آمریکا با چالش‌های پیچیده‌ای در مواجهه با تهدیدات یمن روبه‌رو است. حملات هوایی اخیر به اهداف حوثی‌ها در یمن، با هدف جلوگیری از تهدید کشتی‌های عبوری از دریای سرخ، نشان‌دهنده تلاش‌های آمریکا و بریتانیا برای مهار این تهدیدات است. با این حال، این اقدامات به‌عنوان یک عامل بازدارنده، تاثیری در دفاع یمن از مردم غزه و طوفان الاقصی نداشته است و نتوانسته‌اند تهدید را به‌طور کامل از بین ببرند.
یمنی‌ها با تغییر راهبرد جنگی خود، موفق به کنترل دریا و جلوگیری از دسترسی به آن شده‌اند. این تغییر راهبرد، توانایی‌های نظامی یمن را در مقابله با تهدیدات خارجی تقویت کرده است. روزنامه صهیونیستی معاریو نوشته است که از زمان آغاز جنگ در غزه تاکنون، ارتش یمن بیش از ۲۰۰ موشک و بیش از ۱۷۰ پهپاد به سوی سرزمین‌های اشغالی شلیک کرده است.
در این راستا، ایالات متحده در حال بازنگری استراتژی خود در یمن است. بر اساس گزارش‌ها، رژیم صهیونیستی و آمریکا قصد دارند برای حملات دیگر به یمن آماده شوند. اما این بار و برعکس دفعات گذشته تلاش می‌کنند کشورهای دیگر را نیز در حمله به یمن با خود همراه کند. اسرائیل هماهنگی نزدیکی با آمریکا دارد و در پیامی به واشنگتن اعلام کرده است که انتظار دارد آمریکا و انگلیس حمله‌های خود به یمن را افزایش دهند.
با توجه به این تحولات، آمریکا ممکن است به گزینه‌های زیر برای مقابله با تهدیدات یمن روی آورد:
۱. تقویت همکاری با متحدان منطقه‌ای
همکاری نزدیک‌تر با کشورهای هم‌پیمان در منطقه، به‌ویژه در زمینه‌های اطلاعاتی و نظامی، می‌تواند به تقویت توان بازدارندگی در برابر تهدیدات یمن کمک کند. با این حال، این استراتژی در گذشته نیز با چالش‌هایی نیز مواجه بوده است. اختلافات داخلی میان متحدان همچون سعودی و امارات، منافع متضاد و تفاوت در اولویت‌ها می‌تواند هماهنگی و اثربخشی این همکاری‌ها را محدود کند.
۲. استفاده از دیپلماسی فعال
مذاکرات با حوثی‌ها و کشورهای منطقه، می‌تواند به کاهش تنش‌ها و دستیابی به راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز منجر شود. با این حال، دیپلماسی فعال با چالش‌هایی مواجه است. عدم اعتماد میان طرف‌ها، پیچیدگی منافع و اهداف مختلف و سابقه طولانی درگیری‌ها می‌تواند روند مذاکرات را دشوار کند. مقاومت انصارالله یمن، بارها تأکید کرده است که تا زمانی که رژیم صهیونیستی از تجاوزات خود علیه غزه دست برندارد و حملات را متوقف نکند، حملات خود را ادامه خواهد داد. این موضع‌گیری نشان‌دهنده اراده قوی و پایبندی انصارالله به اصول خود در حمایت از ملت فلسطین و مقابله با تجاوزات رژیم صهیونیستی است.
۳. تقویت توان دفاعی در منطقه
استقرار سامانه‌های دفاعی پیشرفته در کشورهای هم‌پیمان، به‌ویژه در مناطق حساس مانند دریای سرخ، می‌تواند به محافظت از خطوط کشتیرانی و منافع اقتصادی آمریکا کمک کند. با این حال، این استراتژی نیز با چالش‌هایی مواجه است. هزینه‌های بالای استقرار و نگهداری سامانه‌های دفاعی، پیچیدگی‌های فنی و نیاز به آموزش و هماهنگی با نیروهای محلی می‌تواند اثربخشی این رویکرد را محدود کند. وزارت جنگ رژیم صهیونیستی اعلام کرد قرارداد جدیدی به ارزش ۲ میلیارد شِکِل برای خرید موشک‌های رهگیر ضد بالستیک سامانه «پیکان» امضا کرده است.
۴. استفاده از کشورهای همسایه یمن
به‌کارگیری نیروهای نیابتی و مزدوران تحت حمایت عربستان سعودی و امارات به‌منظور ایجاد تنش و بی‌ثباتی در مناطق جنوبی و غربی یمن، به‌عنوان یکی از ابزارهای آمریکا برای تشدید جنگ داخلی در این کشور به شمار می‌رود. با این حال، این راهبرد نیز با چالش‌های جدی مواجه شده و نتوانسته است اهداف مطلوب را به طور کامل محقق کند.
انصارالله یمن به کشورهای دخیل در حمله به یمن هشدار داده است که در صورت ادامه حمایت از رژیم صهیونیستی، با پیامدهای جدی مواجه خواهند شد. وزیر خارجه یمن تأکید کرده است که هر کشوری که به هر طریقی به رژیم صهیونیستی در تجاوزاتش علیه یمن کمک کند، شریک در این اقدامات خواهد بود و باید تبعات تصمیم خود را بپذیرد.
در عین حال، کشورهای همسایه یمن، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات، به دلیل منافع و منابع نفتی و گازی خود، تمایلی به ورود مستقیم و جدی و تأثیرگذار به جنگ با یمن ندارند. این کشورها با توجه به حساسیت‌های اقتصادی و امنیتی، ترجیح می‌دهند از طریق راهکارهای دیپلماتیک و حمایت از ائتلاف‌های منطقه‌ای، به مدیریت بحران یمن بپردازند.