گاهی حرف‌های عجیب و گاهی دلگرم‌کننده زده شده است. اماچیزی که ثابت یابهتر است بگوییم رو به افزایش است، استرسی است که میان دانشآموزان با هر خبر بیشتر موج می‌زند.نوجوانه قرار است صدای دانشآموزان باشد.ازسال‌های کنکوری بودن خیلی ازاعضای تحریریه نوجوانه زیادنمی‌گذرد.هنوز آشفتگی و استرس آن روزها را به‌خاطر داریم. احساس این‌که کسی صدای ما را نمی‌شنید.نوجوان امروز راه درست کنشگری ونقد را یاد گرفته و سعی می‌کند آن را اجرایی کند.کاش بیشتر دیده شود و مطالباتش، کنکور امسال را برایش آسان‌تر کند. پس پرونده این شماره شرح احوالاتی است که این روزها بر دانشآموزان می‌گذرد. مثل همیشه ما می‌خواهیم کمک کنیم حرف نوجوان‌ها بیشتر شنیده شود.پس کمتر خودمان نوشتیم وبیشترگزارش دادیم. هرچند که انگار گوش شنوا دیده نمی‌شود .
حذف امکان ترمیم معدل برای پشت‌کنکوری‌ها
ازروزی که تاثیر معدل درکنکور قطعی شد، چالش‌هایش نیز آغاز شد. از موج جدید دکان باز کردن برای فروش کتاب و سؤال و دوره و همین‌طور دلالی سؤالات گرفته تا چالش‌های ثبت‌نام آن و....جدیدا اما موضوع جدی‌تر شده است. ازروزی که حرف ازتصویب طرح تاثیرمعدل شد،مقوله ترمیم معدل نیز با آن همراه بود.موضوعی که تازگی‌ها صورتی جدی‌تر وخطری به خود گرفته است.همه می‌دانندکه درهمان زمان تصویب مصوبه کنکور اعلام شده بود که فرصت چندین بار ترمیم معدل وجود دارد.منطقی هم به نظر می‌رسید، چراکه دانشآموزان پشت‌کنکوری باید فرصت خطاهای گذشته را داشته باشند و بتوانند در رقابت شانسی برای خود بسازند. با تمام اینها اخیرا گفته شده که داوطلبان کنکور تنها یک‌بار می‌توانند ترمیم معدل انجام دهند.این عوض‌شدن روند، تبدیل به فاجعه شده، چراکه با توجه به تاثیر ۴۰درصدی معدل در کنکور عملا پشت‌کنکوری‌ها از دور رقابت حذف می‌شوند. هرکسی با یک حساب سرانگشتی می‌‌تواند بفهمد که این قاعده چه آسیب جبران‌ناپذیری به بچه‌ها خواهد زد. ترمیم معدل فرصتی بود که وزارت آموزش‌وپرورش برای فارغ‌التحصیلان دوره متوسطه در نظر گرفته بود تا بتوانند نمرات پایین امتحانات نهایی خود را جبران کنند. اما حالا با آن مصوبه جدید، چه چیزی در انتظار پشت‌کنکوری‌هاست؟ به‌ویژه از این سال تحصیلی که میزان تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور سراسری۱۴۰۴به ۵۰درصد قطعی افزایش یافته است. به همین دلیل، نمرات امتحانات نهایی بیش از گذشته در سرنوشت داوطلبان نقش‌آفرین خواهد بود.هیچ مسئولی تابه حالا توجیهی برای اقناع دانشآموزان نیاورده است و باید دید اعتراض دانشآموزان به جایی می‌رسد یا خیر. دانشآموزان به‌راحتی از این موضوع نگذشته‌اند. حق هم دارند، چراکه آینده تحصیلی آنها با این مصوبه به‌کلی زیر سؤال رفته است. مخصوصا این‌که در سال کنکور دانشآموزان تمام آینده خود را در کنکور خلاصه می‌کنند. فشار کنکور از طرفی و اخبار جدید و ضدونقیض از طرف دیگر کافی است که کنکوری‌های امسال در حال تجربه‌کردن شرایطی عجیب باشند.نوجوان‌ها اما این‌بار کاری فراتر از در خانه نشستن و غر زدن کرده‌اند. کارزار 33هزار امضایی اخیر، نشان از کنشگری دانش‌آموزهای کنکوری دارد. خود بچه‌ها در متن درخواست این‌طور رئیس‌جمهور و وزیرش را مخاطب قرار داده‌اند: «یکی از ایرادات مهم مصوبه تأثیر قطعی معدل در کنکور سراسری، عدم امکان فرصت ترمیم معدل مجدد برای دانشآموزان و کنکوری‌هایی است که به دلایل وعلت‌های مختلف، فرصت ترمیم نمره خود را از دست داده‌اند و حق تلاش مجدد برای به‌دست‌آوردن نمره مناسب و دلخواه خود را ندارند. این موضوع سبب فشارهای روحی و روانی متعددی به دانشآموزان و اولیای گرامی آنان شده است که علت آن نیز کم‌شدن شانس قبولی دانشآموزان در کنکور سراسری و نابودی آرزوها و آینده این جوانان عزیز است.» آنها تاکید داشتند: «ما جمع کثیری از دانشآموزان، کنکوری‌ها و اولیای آنان خواستار پیگیری و مساعدت جنابعالی در این موضوع هستیم تا با ایجاد امکان فرصت ترمیم معدل مجدد برای دانشآموزان کنکوری، شرایط تلاش مجدد و شانس قبولی درکنکورسراسری به آنان داده شود.» این مطالبه‌گری بچه‌ها به‌صورت مسالمت‌آمیز راهی است برای نشان‌دادن دغدغه‌های ارزشمند خودشان. پس باید دید صدای آنها چقدر شنیده می‌شود؟ شنیده‌شدن صدا فقط در تغییر فوری این مصوبه نیست. مسئولین مربوطه باید پاسخگو باشند چرا وعده‌ای که در آغاز اجرایی‌سازی تاثیر معدل به دانشآموزان داده شد، عملی نشده و تغییر پیدا کرده؟ اگر پشت این کار تدبیری هم بوده، باید توضیح داده شود. بعد از راه‌افتادن این کارزار، چهره‌های مهمی از این حرکت دانشآموزان حمایت کردند و پشت آنها درآمدند. علی شریفی‌زارچی، استاد دانشگاه صنعتی شریف در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مصوبه جدید شورای عالی آموزش‌وپرورش در مورد آن‌که داوطلبان فقط یک‌بار مجاز به ترمیم معدل هستند به معنای آن است که اگر کسی بعد از ترمیم نتوانست معدل خوبی کسب کند، برای همیشه از ورود به رشته‌های برتر دانشگاهی محروم می‌شود. این مصوبه عادلانه نیست.» نظرهای مختلفی در مورد این طرح وجود دارد. بعضی از ریشه آن را رد می‌کنند و بعضی دیگر فقط خواستار اجازه برای دوباره شرکت‌کردن در امتحانات ترمیم معدل هستند. مظاهر گودرزی، کارشناس آموزش همدلانه نوشته: «خیلی زود دل‌مان برای قبلی تنگ شد، از زمانی‌که مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی جای شیوه قبلی سنجش و پذیرش داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها را گرفت انگار همه نگرانی‌ها را با ضریب محاسبه کرد، روشی که وزیر آموزش‌وپرورش آن را این‌طور تعبیر کرد: «بنا بود بر رویکرد کاهش استرس دانشآموزان و خانواده‌های آنها تمرکز کنیم نه آن‌که دانشآموزان و اولیا را با مشکلات جدی و استرس‌زا مواجه کنیم.» با این وجود این حمایت‌ها از استرس جمعی دانشآموزان چیزی کم نمی‌کند.
بعد از تمام این درخواست‌ها و اعتراض‌ها، سرپرست سازمان سنجش گفته: «ممنوعیت ثبت‌نام پذیرفته‌شدگان سال ۱۴۰۳ در کنکور ۱۴۰۴ کاملا به موقع اطلاع‌رسانی شده و اعتراض داوطلبان به این موضوع وارد نیست.»
او اعلام کرده: «سازمان سنجش آموزش کشور درباره این ممنوعیت دقیقا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را اجرا می‌کند.» همچنین تاکید کرده: «داوطلبان زمان اعلام نتایج و انتخاب رشته آزمون سراسری سال۱۴۰۳درباره این مصوبه معترض بودند که ازهمین رومساعدت لازم صورت گرفت و پذیرفته‌شدگان ۱۴۰۲توانستند با کسب ظرفیت ویژه انتخاب رشته کنند، چرا که استناد شد در مصوبه آمده است از آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ و بعد از آن باید قانون اعمال شود. بنابراین امکان انتخاب رشته برای پذیرفته‌شدگان فراهم شد.» در حالی که اعتراض دانشآموزان نه به زمان اعلام آن بلکه به اصل آن مصوبه است.سه‌شنبه ۲۷آذرماه جمعی از داوطلبان کنکور در اعتراض به فرصت‌های محدود ترمیم معدل، مقابل ساختمان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تجمع کردند. اما آیا این مطالبه‌گری‌ها کاری از پیش می‌برد؟ مسأله این است که وقتی تاثیر معدل در کنکور در هر حال قطعی است، باید هر سال متناظر با کنکور فرصت ترمیم معدل نیز باشد. آن هم در حالتی از سیستم احتساب نمره کنکور که نمره ۲۰ درس دینی سال1402و نمره بیست درس دینی سال 1403 بیش از هزار واحد اختلاف تراز دارد. خبر آنلاین در گفت‌و‌گو با دو نفر از نفرات برتر کنکور سال گذشته از آنها شنیده:«این روش واقعا در حق بچه پانزده ساله‌ای که باید امتحان نهایی دوره دهم یازدهم و دوازدهم را بدهد اجحاف است.» یا مثلا «خانواده‌ها و مردم از این مصوبه ناعادلانه نگران هستند و نباید نسبت به خشم و نگرانی مردم بی‌تفاوت باشیم.» اما با این وجود عده‌ای از افراد هنوز قانع نیستند و به سنجش و آموزش و پرورش حق می‌دهند. استدلال این دسته از جامعه این است که باید واقع‌گرا بود. می‌گویند وقتی کشور ما امکان و توان برگزاری امتحانات نهایی با این حجم از جمعیت راندارد،این اعتراض‌ها کاری بیهوده است.درواقع می‌خواهند بگویند که برگزار نشدن امتحان نهایی برای عده‌ای که قبلا هم شانس شرکت در امتحانات را داشتند بهتر است از این که امتحانات برای انبوهی از جمعیت دانشآموزان برگزار شود ولی در روند برگزاری آن بارها و بارها اختلال پیش بیاید.
افت میانگین نمرات تحصیلی دانشآموزان
سال گذشته بود که در نوجوانه درمورد افت نمرات درسی دانشآموزان پرونده نوشتیم. 26 بهمن 1402 رفته بودیم سراغ این معضل تا تلنگری به کسانی که باید زده باشیم.با کارشناسی درمورد علل افت نمرات مصاحبه کردیم. از رئیس سابق آموزش و پرورش منطقه 3 پرسیدیم که انگشت اتهام به سمت کیست؟ مقصران زیادی به ما نشان داده شد اما هنوز آش همان آش است و کاسه همان کاسه. اوضاع امسال بدتر از پیش شده. میانگین نمرات امتحانات نهایی سال1403دررشته‌های علوم تجربی، علوم ریاضی وعلوم انسانی به ترتیب۱۲، 11.82 و 9.13بوده است که در مقایسه با میانگین امتحانات نهایی سال 1398 تغییرات و اثر کاهشی دارد. نمرات سال ۹۸ به ترتیب رشته‌های ذکر شده 13.77، 13.28 و 10.76 بوده است. چند وقت پیش خبر جدیدی خواندیم و باعث شد دوباره به سمت این موضوع برویم. نمرات دانشآموزان هنوز روز به روز کاهش پیدا می‌کند. تا حالا از این بی توجهی به این موضوع متعجب بودیم ولی حالا رئیس مرکز ارزشیابی وزارت آموزش‌وپرورش حرف‌های جالب یا شاید هم عجیبی زده است.
ایشان گفته که میانگین معدل10.98 نشان‌دهنده بحران نیست! همین جمله برای تعجب کافی است. ایشان اعلام کرده:« زمانی که اعلام می‌شود میانگین نمرات دانشآموزان به فرض مثال ۱۰است، به معنای آن است که ۵۰درصد اهداف کتاب‌های درسی محقق شده‌است. این میانگین نشان‌دهنده وضعیت بحرانی نیست؛ چون سقف انتظار ما نمره ۲۰ است، می‌توان گفت اهداف به طور کامل محقق نشده است.» و ادامه داده: «در حال حاضر میانگین معدل پایه دوازدهم 10.89است که به‌عنوان هنجار عملکرد تحصیلی دانشآموزان این پایه در سطح کشور شناخته می‌شود. اگر در جایی این میانگین پایین‌تر باشد، باید گفت که کیفیت آموزشی در آن منطقه جای تأمل جدی ونیاز به بررسی واتخاذ اقدامات اصلاحی است.» این حرف‌ها در حالی زده شده که نکته‌هایی در نظر گرفته نشده.مهم‌ترین آنها روند نزولی نمرات است. فارغ از مطلوب بودن یا نبودن میانگین نمرات دانشآموزان، آمارها نشان می‌دهد دانشآموزان کشور با افت نمره مواجه هستند. این گزاره خود به تنهایی جای نگرانی دارد. باید عوامل آن شناخته شود و در جهت رفع‌شان تلاش شود. نباید ساده از کنار افت نمرات گذشت.
میانگین نمرات در حالت مطلوب باید سیری صعودی داشته باشد و همین نزولی شدن نمودارها خطرناک است. آن هم وقتی داریم از میانگین نمرات 10و11صحبت می‌کنیم. آقای حسین طالب‌زاده، كارشناس آموزش و پرورش در مصاحبه با نوجوانه به عنوان یکی از راه حل‌های این معضل گفته بود: «باید تغییر هویت و تغییرنسل وتغییر سبک‌های یادگیری رابپذیریم،به رسمیت بشناسیم، نظام تربیت معلم، نظام برنامه‌ریزی درسی و روش‌های تدریس و سبک‌های مدیریتی مدرسه را متناسب با این تغییرات هویتی نسلی و یادگیری تنظیم کنیم و این به معنای عقب‌نشینی نیست بلکه به معنای واقع‌نگری است.»
تا کی نباید واقعیت‌ها را دید و تغییرات نسلی را پذیرفت؟ آیا با انکار کردن، چیزی درست خواهد شد؟ چیزی که جالب است، میزان افت نمرات در امتحانات نهایی خرداد سال تحصیلی پیش در مدارس مختلف است. بالاترین نمرات دانشآموزان مربوط به مدارس سمپاد بود و در هر نوع مدرسه دیگری با اُفت نمرات امتحانات نهایی مواجه بودیم.
مدارس غیردولتی هم بیشترین میزان اُفت را داشته‌اند.علی امرایی،عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت وعدالت دراین باره این طور گفته:« امروز برخی ازمدارس دولتی از کیفیت لازم برخوردارنیستند و ازطرفی کتاب‌های درسی ما لاغر شده است و برعکس شاهد چاق شدن کتاب‌های کمک آموزشی هستیم، ضمن این‌که کمبود معلم هم داریم، همه این عوامل سبب ضعف تحصیلی دانش‌آموز در مدارس دولتی و تمایل والدین به سمت مدارس غیرانتفاعی می‌شود غافل از این‌که، این مدارس نیز در بسیاری از موارد از لحاظ کیفیت آموزش؛ دست کمی از مدارس دولتی ندارند!» بر اساس آمار رسمی که تسنیم داده، میانگین معدل دانشآموزان مدارس غیردولتی 10.37بوده است؛ صرفا 1.41نمره بالاتر از میانگین معدل مدارس دولتی عادی که 8.96است. میانگین معدل مدارس سمپاد 16.14، نمونه دولتی 14.17 و شاهد 11.09ثبت شده است.نسبت افت نمرات در انواع مختلف مدارس نشان می‌دهد چالش دانشآموزان با امتحانات عمیق‌تر از این ماجراهاست و نیاز به شناخت ریشه‌ها‌ی فرهنگی و اجتماعی دارد. چرا که اگر بحث فقط مربوط به امکانات تحصیلی و یا درس خواندن بود، نسبت نمرات و مدارس جور دیگری تعریف شده بود.
فاطمه پورابراهیم - نوجوانه
حذف امکان ترمیم معدل برای پشت‌کنکوری‌ها
ازروزی که تاثیر معدل درکنکور قطعی شد، چالش‌هایش نیز آغاز شد. از موج جدید دکان باز کردن برای فروش کتاب و سؤال و دوره و همین‌طور دلالی سؤالات گرفته تا چالش‌های ثبت‌نام آن و....جدیدا اما موضوع جدی‌تر شده است. ازروزی که حرف ازتصویب طرح تاثیرمعدل شد،مقوله ترمیم معدل نیز با آن همراه بود.موضوعی که تازگی‌ها صورتی جدی‌تر وخطری به خود گرفته است.همه می‌دانندکه درهمان زمان تصویب مصوبه کنکور اعلام شده بود که فرصت چندین بار ترمیم معدل وجود دارد.منطقی هم به نظر می‌رسید، چراکه دانشآموزان پشت‌کنکوری باید فرصت خطاهای گذشته را داشته باشند و بتوانند در رقابت شانسی برای خود بسازند. با تمام اینها اخیرا گفته شده که داوطلبان کنکور تنها یک‌بار می‌توانند ترمیم معدل انجام دهند.این عوض‌شدن روند، تبدیل به فاجعه شده، چراکه با توجه به تاثیر ۴۰درصدی معدل در کنکور عملا پشت‌کنکوری‌ها از دور رقابت حذف می‌شوند. هرکسی با یک حساب سرانگشتی می‌‌تواند بفهمد که این قاعده چه آسیب جبران‌ناپذیری به بچه‌ها خواهد زد. ترمیم معدل فرصتی بود که وزارت آموزش‌وپرورش برای فارغ‌التحصیلان دوره متوسطه در نظر گرفته بود تا بتوانند نمرات پایین امتحانات نهایی خود را جبران کنند. اما حالا با آن مصوبه جدید، چه چیزی در انتظار پشت‌کنکوری‌هاست؟ به‌ویژه از این سال تحصیلی که میزان تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور سراسری۱۴۰۴به ۵۰درصد قطعی افزایش یافته است. به همین دلیل، نمرات امتحانات نهایی بیش از گذشته در سرنوشت داوطلبان نقش‌آفرین خواهد بود.هیچ مسئولی تابه حالا توجیهی برای اقناع دانشآموزان نیاورده است و باید دید اعتراض دانشآموزان به جایی می‌رسد یا خیر. دانشآموزان به‌راحتی از این موضوع نگذشته‌اند. حق هم دارند، چراکه آینده تحصیلی آنها با این مصوبه به‌کلی زیر سؤال رفته است. مخصوصا این‌که در سال کنکور دانشآموزان تمام آینده خود را در کنکور خلاصه می‌کنند. فشار کنکور از طرفی و اخبار جدید و ضدونقیض از طرف دیگر کافی است که کنکوری‌های امسال در حال تجربه‌کردن شرایطی عجیب باشند.نوجوان‌ها اما این‌بار کاری فراتر از در خانه نشستن و غر زدن کرده‌اند. کارزار 33هزار امضایی اخیر، نشان از کنشگری دانش‌آموزهای کنکوری دارد. خود بچه‌ها در متن درخواست این‌طور رئیس‌جمهور و وزیرش را مخاطب قرار داده‌اند: «یکی از ایرادات مهم مصوبه تأثیر قطعی معدل در کنکور سراسری، عدم امکان فرصت ترمیم معدل مجدد برای دانشآموزان و کنکوری‌هایی است که به دلایل وعلت‌های مختلف، فرصت ترمیم نمره خود را از دست داده‌اند و حق تلاش مجدد برای به‌دست‌آوردن نمره مناسب و دلخواه خود را ندارند. این موضوع سبب فشارهای روحی و روانی متعددی به دانشآموزان و اولیای گرامی آنان شده است که علت آن نیز کم‌شدن شانس قبولی دانشآموزان در کنکور سراسری و نابودی آرزوها و آینده این جوانان عزیز است.» آنها تاکید داشتند: «ما جمع کثیری از دانشآموزان، کنکوری‌ها و اولیای آنان خواستار پیگیری و مساعدت جنابعالی در این موضوع هستیم تا با ایجاد امکان فرصت ترمیم معدل مجدد برای دانشآموزان کنکوری، شرایط تلاش مجدد و شانس قبولی درکنکورسراسری به آنان داده شود.» این مطالبه‌گری بچه‌ها به‌صورت مسالمت‌آمیز راهی است برای نشان‌دادن دغدغه‌های ارزشمند خودشان. پس باید دید صدای آنها چقدر شنیده می‌شود؟ شنیده‌شدن صدا فقط در تغییر فوری این مصوبه نیست. مسئولین مربوطه باید پاسخگو باشند چرا وعده‌ای که در آغاز اجرایی‌سازی تاثیر معدل به دانشآموزان داده شد، عملی نشده و تغییر پیدا کرده؟ اگر پشت این کار تدبیری هم بوده، باید توضیح داده شود. بعد از راه‌افتادن این کارزار، چهره‌های مهمی از این حرکت دانشآموزان حمایت کردند و پشت آنها درآمدند. علی شریفی‌زارچی، استاد دانشگاه صنعتی شریف در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مصوبه جدید شورای عالی آموزش‌وپرورش در مورد آن‌که داوطلبان فقط یک‌بار مجاز به ترمیم معدل هستند به معنای آن است که اگر کسی بعد از ترمیم نتوانست معدل خوبی کسب کند، برای همیشه از ورود به رشته‌های برتر دانشگاهی محروم می‌شود. این مصوبه عادلانه نیست.» نظرهای مختلفی در مورد این طرح وجود دارد. بعضی از ریشه آن را رد می‌کنند و بعضی دیگر فقط خواستار اجازه برای دوباره شرکت‌کردن در امتحانات ترمیم معدل هستند. مظاهر گودرزی، کارشناس آموزش همدلانه نوشته: «خیلی زود دل‌مان برای قبلی تنگ شد، از زمانی‌که مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی جای شیوه قبلی سنجش و پذیرش داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها را گرفت انگار همه نگرانی‌ها را با ضریب محاسبه کرد، روشی که وزیر آموزش‌وپرورش آن را این‌طور تعبیر کرد: «بنا بود بر رویکرد کاهش استرس دانشآموزان و خانواده‌های آنها تمرکز کنیم نه آن‌که دانشآموزان و اولیا را با مشکلات جدی و استرس‌زا مواجه کنیم.» با این وجود این حمایت‌ها از استرس جمعی دانشآموزان چیزی کم نمی‌کند.
بعد از تمام این درخواست‌ها و اعتراض‌ها، سرپرست سازمان سنجش گفته: «ممنوعیت ثبت‌نام پذیرفته‌شدگان سال ۱۴۰۳ در کنکور ۱۴۰۴ کاملا به موقع اطلاع‌رسانی شده و اعتراض داوطلبان به این موضوع وارد نیست.»
او اعلام کرده: «سازمان سنجش آموزش کشور درباره این ممنوعیت دقیقا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را اجرا می‌کند.» همچنین تاکید کرده: «داوطلبان زمان اعلام نتایج و انتخاب رشته آزمون سراسری سال۱۴۰۳درباره این مصوبه معترض بودند که ازهمین رومساعدت لازم صورت گرفت و پذیرفته‌شدگان ۱۴۰۲توانستند با کسب ظرفیت ویژه انتخاب رشته کنند، چرا که استناد شد در مصوبه آمده است از آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ و بعد از آن باید قانون اعمال شود. بنابراین امکان انتخاب رشته برای پذیرفته‌شدگان فراهم شد.» در حالی که اعتراض دانشآموزان نه به زمان اعلام آن بلکه به اصل آن مصوبه است.سه‌شنبه ۲۷آذرماه جمعی از داوطلبان کنکور در اعتراض به فرصت‌های محدود ترمیم معدل، مقابل ساختمان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تجمع کردند. اما آیا این مطالبه‌گری‌ها کاری از پیش می‌برد؟ مسأله این است که وقتی تاثیر معدل در کنکور در هر حال قطعی است، باید هر سال متناظر با کنکور فرصت ترمیم معدل نیز باشد. آن هم در حالتی از سیستم احتساب نمره کنکور که نمره ۲۰ درس دینی سال1402و نمره بیست درس دینی سال 1403 بیش از هزار واحد اختلاف تراز دارد. خبر آنلاین در گفت‌و‌گو با دو نفر از نفرات برتر کنکور سال گذشته از آنها شنیده:«این روش واقعا در حق بچه پانزده ساله‌ای که باید امتحان نهایی دوره دهم یازدهم و دوازدهم را بدهد اجحاف است.» یا مثلا «خانواده‌ها و مردم از این مصوبه ناعادلانه نگران هستند و نباید نسبت به خشم و نگرانی مردم بی‌تفاوت باشیم.» اما با این وجود عده‌ای از افراد هنوز قانع نیستند و به سنجش و آموزش و پرورش حق می‌دهند. استدلال این دسته از جامعه این است که باید واقع‌گرا بود. می‌گویند وقتی کشور ما امکان و توان برگزاری امتحانات نهایی با این حجم از جمعیت راندارد،این اعتراض‌ها کاری بیهوده است.درواقع می‌خواهند بگویند که برگزار نشدن امتحان نهایی برای عده‌ای که قبلا هم شانس شرکت در امتحانات را داشتند بهتر است از این که امتحانات برای انبوهی از جمعیت دانشآموزان برگزار شود ولی در روند برگزاری آن بارها و بارها اختلال پیش بیاید.
افت میانگین نمرات تحصیلی دانشآموزان
سال گذشته بود که در نوجوانه درمورد افت نمرات درسی دانشآموزان پرونده نوشتیم. 26 بهمن 1402 رفته بودیم سراغ این معضل تا تلنگری به کسانی که باید زده باشیم.با کارشناسی درمورد علل افت نمرات مصاحبه کردیم. از رئیس سابق آموزش و پرورش منطقه 3 پرسیدیم که انگشت اتهام به سمت کیست؟ مقصران زیادی به ما نشان داده شد اما هنوز آش همان آش است و کاسه همان کاسه. اوضاع امسال بدتر از پیش شده. میانگین نمرات امتحانات نهایی سال1403دررشته‌های علوم تجربی، علوم ریاضی وعلوم انسانی به ترتیب۱۲، 11.82 و 9.13بوده است که در مقایسه با میانگین امتحانات نهایی سال 1398 تغییرات و اثر کاهشی دارد. نمرات سال ۹۸ به ترتیب رشته‌های ذکر شده 13.77، 13.28 و 10.76 بوده است. چند وقت پیش خبر جدیدی خواندیم و باعث شد دوباره به سمت این موضوع برویم. نمرات دانشآموزان هنوز روز به روز کاهش پیدا می‌کند. تا حالا از این بی توجهی به این موضوع متعجب بودیم ولی حالا رئیس مرکز ارزشیابی وزارت آموزش‌وپرورش حرف‌های جالب یا شاید هم عجیبی زده است.
ایشان گفته که میانگین معدل10.98 نشان‌دهنده بحران نیست! همین جمله برای تعجب کافی است. ایشان اعلام کرده:« زمانی که اعلام می‌شود میانگین نمرات دانشآموزان به فرض مثال ۱۰است، به معنای آن است که ۵۰درصد اهداف کتاب‌های درسی محقق شده‌است. این میانگین نشان‌دهنده وضعیت بحرانی نیست؛ چون سقف انتظار ما نمره ۲۰ است، می‌توان گفت اهداف به طور کامل محقق نشده است.» و ادامه داده: «در حال حاضر میانگین معدل پایه دوازدهم 10.89است که به‌عنوان هنجار عملکرد تحصیلی دانشآموزان این پایه در سطح کشور شناخته می‌شود. اگر در جایی این میانگین پایین‌تر باشد، باید گفت که کیفیت آموزشی در آن منطقه جای تأمل جدی ونیاز به بررسی واتخاذ اقدامات اصلاحی است.» این حرف‌ها در حالی زده شده که نکته‌هایی در نظر گرفته نشده.مهم‌ترین آنها روند نزولی نمرات است. فارغ از مطلوب بودن یا نبودن میانگین نمرات دانشآموزان، آمارها نشان می‌دهد دانشآموزان کشور با افت نمره مواجه هستند. این گزاره خود به تنهایی جای نگرانی دارد. باید عوامل آن شناخته شود و در جهت رفع‌شان تلاش شود. نباید ساده از کنار افت نمرات گذشت.
میانگین نمرات در حالت مطلوب باید سیری صعودی داشته باشد و همین نزولی شدن نمودارها خطرناک است. آن هم وقتی داریم از میانگین نمرات 10و11صحبت می‌کنیم. آقای حسین طالب‌زاده، كارشناس آموزش و پرورش در مصاحبه با نوجوانه به عنوان یکی از راه حل‌های این معضل گفته بود: «باید تغییر هویت و تغییرنسل وتغییر سبک‌های یادگیری رابپذیریم،به رسمیت بشناسیم، نظام تربیت معلم، نظام برنامه‌ریزی درسی و روش‌های تدریس و سبک‌های مدیریتی مدرسه را متناسب با این تغییرات هویتی نسلی و یادگیری تنظیم کنیم و این به معنای عقب‌نشینی نیست بلکه به معنای واقع‌نگری است.»
تا کی نباید واقعیت‌ها را دید و تغییرات نسلی را پذیرفت؟ آیا با انکار کردن، چیزی درست خواهد شد؟ چیزی که جالب است، میزان افت نمرات در امتحانات نهایی خرداد سال تحصیلی پیش در مدارس مختلف است. بالاترین نمرات دانشآموزان مربوط به مدارس سمپاد بود و در هر نوع مدرسه دیگری با اُفت نمرات امتحانات نهایی مواجه بودیم.
مدارس غیردولتی هم بیشترین میزان اُفت را داشته‌اند.علی امرایی،عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت وعدالت دراین باره این طور گفته:« امروز برخی ازمدارس دولتی از کیفیت لازم برخوردارنیستند و ازطرفی کتاب‌های درسی ما لاغر شده است و برعکس شاهد چاق شدن کتاب‌های کمک آموزشی هستیم، ضمن این‌که کمبود معلم هم داریم، همه این عوامل سبب ضعف تحصیلی دانش‌آموز در مدارس دولتی و تمایل والدین به سمت مدارس غیرانتفاعی می‌شود غافل از این‌که، این مدارس نیز در بسیاری از موارد از لحاظ کیفیت آموزش؛ دست کمی از مدارس دولتی ندارند!» بر اساس آمار رسمی که تسنیم داده، میانگین معدل دانشآموزان مدارس غیردولتی 10.37بوده است؛ صرفا 1.41نمره بالاتر از میانگین معدل مدارس دولتی عادی که 8.96است. میانگین معدل مدارس سمپاد 16.14، نمونه دولتی 14.17 و شاهد 11.09ثبت شده است.نسبت افت نمرات در انواع مختلف مدارس نشان می‌دهد چالش دانشآموزان با امتحانات عمیق‌تر از این ماجراهاست و نیاز به شناخت ریشه‌ها‌ی فرهنگی و اجتماعی دارد. چرا که اگر بحث فقط مربوط به امکانات تحصیلی و یا درس خواندن بود، نسبت نمرات و مدارس جور دیگری تعریف شده بود.
فاطمه پورابراهیم - نوجوانه