تابناک نوشت: «دلار چند؟» پرسشی آشنا که این روز‌ها در کف بازار ارز بار‌ها شنیده می‌شود. اما این بار، پاسخ به این سوال از زبان وزیر اقتصاد، با اعلام کفی جدید برای نرخ دلار، به شکلی رسمی داده شد!
عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، که تا همین چند ماه پیش از منتقدان سیاست‌های ارزی بانک مرکزی در دولت سیزدهم بود، حالا در قامت مدافع عملکرد رئیس کل بانک مرکزی ابقا شده دولت سیزدهم، صراحتاً اعلام کرده است که از اول ۱۴۰۱ تا پایان آذر ۱۴۰۳ شاخص قیمت‌ها ۲.۸ برابر شده که اگر تورم آمریکا را از آن کم کنیم شاخص قیمتی ما ۲.۷ برابر شده است یعنی قیمت دلار الان باید بدون درنظر گرفتن تنش‌های سیاسی حدود ۷۳ هزار تومان باشد. همتی به صراحت تاکید می‌کند که این نرخ برای شرایط عادی در بخش‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی است.
این اظهارنظر که امروز در کمیسیون اقتصادی مجلس بیان شد، در حالی است که نرخ دلار در بازار آزاد به سقف تاریخی ۷۷ هزار تومان رسیده و مردم تحت فشار شدید تورم ناشی از این افزایش قیمت، توان مدیریت معیشت خود را از دست داده‌اند. اما جناب وزیر با اطمینان از عملکرد بانک مرکزی دفاع کرده و نرخ کنونی را طبیعی می‌داند.
عملکردی قابل دفاع یا تشدید بحران اقتصادی؟
در این شرایط بهتر است وزیر اقتصاد شفاف توضیح دهد که دقیقاً از کدام عملکرد ارزی بانک مرکزی دفاع می‌کند؛ شوک دلار نیمایی به قیمت کالا‌های وارداتی و تورم ناشی از آن؟ یا تورمی که طبق آمار به مرز ۴۰ درصد رسیده و عملاً زندگی مردم را به بحران کشانده است؟ یا شاید رشد بی‌سابقه نقدینگی که عامل اصلی جهش‌های ارزی این روزهاست؟
جالب‌تر اینکه وزیر اقتصاد، ضمن تأیید تورم ۴۰ درصدی، می‌گوید: با این شرایط، نباید انتظار ثبات نرخ ارز را داشت. این گزاره، آن هم از زبان بالاترین مقام اقتصادی دولت، عملاً چراغ سبزی به افزایش بیشتر نرخ ارز و بالتبع، کالا‌ها و خدمات در آینده نزدیک است.
سهم نقدینگی در بحران ارزی کشور
فراموش نکنیم که سهم قابل توجهی از جهش نرخ ارز در ایران، به سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی برمی‌گردد. حجم عظیم نقدینگی و عدم مهار آن توسط بانک مرکزی، یکی از عوامل اصلی رشد نرخ دلار و تورم لجام‌گسیخته است. اما به جای پرداختن به این عوامل، وزیر اقتصاد عملاً با اعلام کفی مشخص برای نرخ دلار، به سفته‌بازان و دلالان این پیام را داد که نرخ دلار از ۷۳ هزار تومان پایین‌تر نمی‌آید.
تورم، دلار و سفره خالی مردم
این سیگنال واضح، علاوه بر تقویت تقاضای هیجانی در بازار ارز، سایر بازار‌های مالی را نیز ملتهب خواهد کرد. به این ترتیب نتیجه نهایی، چیزی جز افزایش قیمت کالا‌ها و کوچک‌تر شدن سفره مردم نیست.
آقای وزیر، از چالش‌های هر روزه مردم برای تهیه کالا‌های ضروری و دارویی با قیمت‌های عجیب، تحت تاثیر جهش نرخ ارز خبر دارید؟
امروز مردم به دنبال سیگنال‌های ارزی (دلار ۷۳ هزار تومانی) یا اعلام شاخص‌های اقتصادی شما نیستند. آنچه جامعه انتظار دارد، راهکار‌های عملی برای کاهش فشار تورم و جلوگیری از سقوط معیشت به زیر خط بحران است.
پاس گل به دلالان و سفته‌بازان، آن هم در شرایطی که اقتصاد مردم زیر بار گرانی خم شده، تنها عمق بی‌اعتمادی به سیاست‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی را بیشتر می‌کند. با این دست فرمان، چه بر سر قیمت‌ها در شب عید می‌آید؟
همتی: هرگز در جلسه مجلس نگفتم کف دلار ۷۳ هزار تومان است
عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد پس از پایان نشست با اعضای کمیسیون اقتصادی در رابطه با تحولات ارزی اخیر گفت: من هرگز در جلسه مجلس امروز نگفتم کف دلار ۷۳۰۰۰ تومان است.
او افزود: متاسفانه فیلم تقطیع شده در فضای مجازی درحال پخش است. این قسمت از فیلم در ارتباط با بحث‌های مفصل درباره توانایی بانک مرکزی بود.
همتی تأکید کرد: ما کف دلار را تعیین نمی‌کنیم و وظیفه ما حفظ ارزش پول ملی است.
او همچنین در تشریح جلسه امروز گفت: در جلسه‌ای که امروز با اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس برگزار شد، مباحث خوبی صورت گرفت در این جلسه شرایط اقتصادی کشور برای نمایندگان تشریح شد، همچنین در این جلسه، دلایل شکل گیری بازار ارز تجاری از سوی رئیس کل بانک مرکزی و اقدامات صورت گرفته در این بازار، توضیح داده شد.
همتی تاکید کرد: همچنین بنده در این جلسه دلایل اقتصادی شکل‌گیری بازار ارز تجاری در کشور و سیاست‌های دولت در این زمینه را برای نمایندگان تشریح کردم.
وزیر اقتصاد و امور دارایی با بیان اینکه امیدواریم با اقداماتی که صورت می‌گیرد شاهد کنترل نرخ ارز در بازار باشیم، بیان کرد: به هر حال ما باید به امر تولید و صادرات نیز در کشور توجه داشته باشیم. همچنین ما باید از اختلاف نرخ‌های ارزی که باعث رانت می‌شود، جلوگیری کنیم.
همتی تاکید کرد: به اعتقاد بنده مجموعه تیم اقتصادی دولت تصمیمات خوبی را در زمینه مدیریت بازار ارز اتخاذ کرده است تا ثبات لازم در بازار ارز شکل گیرد.
وزیر اقتصاد و امور دارایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ایجاد بازار ارز توافقی- تجاری موجب افزایش قیمت ارز در کشور شده است؟ گفت: خیر. شرایط بدین نحو نبوده است و این بازار حتماً وضعیت ارز را کنترل خواهد کرد.
وی با بیان اینکه نرخ دلار در اوایل آذر ماه سال ۱۴۰۳ به ۷۲ هزار تومان نیز رسید، بیان کرد: حتی در اوایل فروردین ۱۴۰۳ هم قیمت دلار به ۶۸ الی ۶۹ هزار تومان رسید، این در حالیست که نرخ ارز نیمایی در آن مقطع نرخ ثابتی داشت و ۴۰ هزار تومان بود؛ بنابراین این عوامل نقشی در افزایش نرخ ارز ندارد و عمدتا نشئت گرفته از مسائل تورمی و همچنین آثار ناشی از تنش‌های منطقه‌ای است.
همتی با اشاره به اعمال برخی از تهدیدات علیه کشور اظهار کرد: این تهدیدات از منظر فضاسازی که صورت می‌گیرد، بر نرخ ارز اثرگذار است. ایجاد بازار ارز تجاری و توافقی به ثبات بازار ارز می‌انجامد، حتماً فاصله بین ارز تجاری و نرخ ارز بازار غیر رسمی بیش از پیش باعث سفته بازی و شتاب گرفتن نرخ ارز خواهد شد.
وی با اشاره به تجارب اتفاقات سال‌های ۹۷ و ۹۸ در موضوعات ارزی بیان کرد: وقتی ما نرخ ارز را به واقعیت‌های موجود نزدیک می‌کنیم این مسئله باعث می‌شودتا جلوی هرگونه سفته بازی و تنش‌های بعدی در این بازار گرفته شود.
همتی با بیان اینکه مجلس بانک مرکزی را مکلف به تک نرخی کردن قیمت ارز و ایجاد بازار مدیریت شناور شده کرده است، تاکید کرد: امیدواریم با سیاست‌هایی که بانک مرکزی در زمینه مدیریت بازار ارز اتخاذ کرده که البته این سیاست‌ها مبتنی بر قوانین است، شرایط بازار ارز بهبود یابد چرا که بانک مرکزی به موجب تکالیف قانونی در این بخش عمل می‌کند.
∎